OKULÖNCESİNDE YARATICILIK - Deneme Sınavı - 1

Yaratıcılığın geliştirilmesi için gerekli okul koşulları (Isenberg ve Jalongo, 1997; Ya-Pa, 2006): Okul çalışanları, stressiz, kaygı düzeyi düşük, olumlu ve sıcak bir ortam oluşturmaya çalışmalıdırlar. Okulda üründen çok sürece önem verilmelidir. Çocukların yoğun olarak uğraştıkları etkinliklerde zaman sınırlaması verilmemelidir.  Çocukların kendilerini özgürce ifade edebilecekleri ve kendini ifadenin yüreklendirildiği ve değer verildiği fiziksel ve duygusal bir ortam oluşturulmuştur. Yarışma ve dışsal ödüller sınırlandırılmalıdır. Okul duvarları çocuklar tarafından yapılan ürünlerle kaplanmalıdır.

Yaratıcılığın Desteklenmesinde Psikolojik Etkenler Carl Rogers’a göre (1954) yaratıcı potansiyelin ortaya çıkabilmesi iki içsel psikolojik duruma bağlıdır. Bunlar; psikolojik güven ve psikolojik özgürlüktür. Okul ortamında, çocukta psikolojik güven ve psikolojik özgürlüğün oluşumunda öğretmenin tutum ve davranışları oldukça önemlidir. Ayrıca bireyin değerini kayıtsız şartsız kabul etmek, dış değerlendirmeden yoksun bir çevre yaratma duygudaşlıkla (empatiyle) anlayış da pskolojik güven ve psikolojik özgürlükte önemlidir. Yaratıcılık söz konusu olduğunda dış değerlendirmeden uzak bir çevre yaratmak daha kabul edilebilir bir durumdur.

Kullanılan araç gereçler çocukların ilgisini ve hayal gücünü canlı tutacak özellikte olmalıdır (Ömeroğlu ve Turla, 2001). Araç gereçler açık uçlu ve kapalı uçlu olmak üzere ikiye ayrılabilir. Kapalı uçlu araç gereçlerde yalnız bir cevap ya da bir doğru yöntem vardır. Çocukların belirli bir şekilde düşünmesi ya da yapması amaçlanmıştır. Yap-bozlar ve Montessori araç gereçleri kapalı uçludur (Yıldız ve Şener, 2003). Kapalı uçlu araç gereçler, çocuğun zihinsel ve motor gelişimini destekler, fakat çocukların yaratıcı olmalarına olanak tanımaz (Wolfgang ve Wolfgang, 1999). Açık uçlu araç gereçler ise birçok olasılıklar sunar ve çocuğu değişik düşünmeye ve çözümler bulmaya yönlendirir (Yıldız ve Şener, 2003). Boyalar, bloklar, legolar, artık nesneler gibi çocuğun kendine özgü ürünler oluşturabileceği ve değişik biçimlerde kullanabileceği tüm araç gereçler açık uçludur.

Anne baba tutumları, çocuğun gelişimi üzerinde oldukça etkili olmasının yanı sıra, çocuğun yaratıcılığı üzerinde de etkilidir. Dört tip anne baba tutumu vardır. Bunlar; demokratik tutum, baskıcı tutum, aşırı hoşgörülü tutum ve tutarsız tutumdur. Her tutumun yaratıcılık üzerine farklı etkileri vardır.

Duygusal çevrenin en önemli unsuru öğretmenin tutumudur. Öğretmen, çocukların yaratıcı olmaları için, sınıfındaki bütün çocukların değerli olduklarını ve oldukları gibi kabul edildiklerini hissetmelerini sağlamalıdır