OLAYLARA MÜDAHALE ESASLARI

Toplumda daha sık görünen organize olmayan suçluların temel özellikleri şu şekildedir (Geberth, 2006: 816-820):

1. Organize suçlulardan farklı olarak mağdurun yaşı bu kategoride ki suçlular için önem taşımamaktadır. Mağdur kişi yanlış yer ve zamanda olay yerinde bulunan kişidir, genellikle suçlu ile aynı ırktandır.

2. Genellikle 17-25 yaş arası izole hayat geçirirler, genellikle bu suçlu tipi erkektir ve bekârdır.

3. Zekâ seviyesi ortalamanın altındadır ve anormal öğrenci olarak kabul edilmektedir,

4. Sosyo ekonomik düzeyi orta sınıfın altındadır, Genellikle havadar bir mekanda yalnız yaşar ya da ailesi ile veya kendinden çok yaşlı kadın akrabası ile yaşamaktadır,

5. Genellikle kendi aracı yoktur ya da hurda ve eski model bir araç kullanmaktadır,

6. İkametgâhına yakın yerlerde suç işlemektedir,

7. Hırsızlık, röntgencilik, teşhircilik gibi suçlardan sabıka kaydı olabilir,

8. Toplumda ruhsal sorunları olan depresif bir kişilik olarak tanımlanırlar ve muhtemelen depresyon tedavisi görmüşlerdir

Amerika FBI Davranış Bilimleri Ünitesi’ne göre organize suçluların temel
özellikleri şu şekildedir.
1. Hemen hemen mağdurla aynı yaşta, genellikle aynı ırkta ve erkektir.
2. Organize suçluların zekâ seviyesi normal veya normalin üzerindedir.
3. Bu kategorideki suçluların hayatında bir kadın vardır. Genellikle evlidir ya da bir partneri vardır. Genellikle cinsel yönden yeterlidirler.
4. Giyimi ve vücut yapısı bakımlıdır, psikolojik bir hastalık tanısı genellikle konmamıştır.
5. Orta sınıf insanların yaşadığı bölgede yaşar ve orta sınıfın sahip olduğu araç sahibidirler. Araç temiz ve bakımlıdır. Suçlu genç yaşlarda ise genellikle bölgede sembol kabul edilen ve maço tipli araçları kullanırlar.

Sorumluluk alanı içerisinde devriye görevi araba, yürüyerek ya da bisiklet ile gerçekleşebilir. Yaya gerçekleştirilen devriye görevinin avantajları; vatandaşa yakın temas sağlaması, kalabalık ortamlarda daha rahat hareket alanı sağlaması, yakın müdahaleye ve olay
sonrası tedavi hizmetine imkân vermesidir.

Organize olmayan suçluların genel davranış özellikleri şunlardır:

1. Organize suçlulardan farklı olarak yalnız yaşarlar, yakın arkadaş çevresi yoktur, çekingen ve sessizdir,

2. Maddi olarak yetersizdir, kötü bir imajı vardır ve kıyafetleri eskidir,

3. Tepkilerini hemen göstermezler, kızgınlık ve korkularını içine atarlar,

4. Cinsel yönden yetersizdirler ve hiç ilişkiye girmemiş olabilirler,

5. Cinsel ihtiyaçlarını pornografi, iç çamaşır hırsızlığı, mastürbasyon gibi tek başına yapılan aktiviteler ile tamamlama eğilimi içerisinde olurlar,

6. İstenmeyen gebelik sonucu dünyaya gelmiş olabilirler,

7. Babasının sürekli işi olmayabilir ve küçüklüğünde aşırı disiplin içerisinde büyümüş olabilir,

8. Medyayı takip etmezler, kurnaz değillerdir,

9. Suçu planlı işlemez, çılgınlık ruh hâli ile aniden saldırır, mağdura şiddet uygulayarak anında etkisiz hâle getirmeye çalışır,

10. Genellikle saldırdığı kişi ile ilişkiye girme, cesede eziyet etme, ısırma davranışlarında bulunurlar,

11. Olay yerine yakın mesafede yaşarlar ve cesedi gizlemeye çalışmazlar,

12. Bu tarz kişiler suç işledikten sonra genellikle aşırı alkol alma ya da ilaç kullanma gibi önemli davranış değişiklikleri gösterirler,

13. Organize olmayan suçlular, organize suçluların aksine olay yerinden değerli eşya değil anı olması için herhangi bir eşya ya da elbise parçası alma eğilimi gösterirler.

İş yerinde ve çevresinde özel güvenlik görevlisinin yapması gereken işlerden biri iş yerinde yeterli ışıklandırmanın olduğundan emin olmalıdır. Diğer şıklardakiler hasar görmüş ve kamu alt yapılarının oluşturduğu tehlikeler olduğu durumlarda özel güvenlik görevlisinin yapması gerekenlerdir.

Kişi ve mal giriş çıkışlarında prosedüre uyulması sağlanması bina güvenliğinde dikkat edilmesi gereken husulardandır.

Kullanılan ekipmanlara ilişkin olarak aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekmektedir:

1. Ekipmanlar sürekli açık tutulmalı ve kolaylıkla ulaşılabilir olmalıdır.

2. Söz konusu cihazlar taşınabilir olduğundan bataryalarında yeterli doluluk olduğu sürekli kontrol edilmeli, azalma durumunda ya yeniden şarz edilmeli ya da batarya dolusu ile değiştirilmelidir.

3. Bu ekipmanlar tercihen kulaklık ile kullanılmalıdır, zira söz konusu ekipmanları kullanırken ellerin serbest kalması faydalı olacaktır.

4. Devriye görevi olan özel güvenlik hizmetlerinde önceden belirlenmiş aralıklarla merkez ve/veya diğer istasyonlar sürekli bilgilendirilmelidir. Bu özel güvenlik görevlisinin durumu ve haber veremediği tehlikelerin tespiti açısında önemlidir.

5. Söz konusu ekipmanlarla yapılan görüşmelerin belirli bir süre saklanması da sonradan tespit edilecek istenmeyen durumların analizinde önem taşıyabilir.

6. Telsiz veya telefonla yapılan görüşmelerde anlaşılır ve kısa konuşmalar da oldukça önemlidir. Zira olası yanlış anlamalar gereksiz sıkıntıların doğmasına neden olabilir.

7. Bu araçlar gereksiz yere kullanılmamalıdır. Özellikle acil ihtiyaç duyulan anlarda bu iletişim kanallarının gereksiz yere meşgul edilmesinden dolayı olası tehlikeler hakkında zamanında bilgi sahibi olmak imkansız hâle gelebilir.

Görev bölgesinde tepe lambası çalışır vaziyette dolaşan bir devriye aracı bölgenin kontrol altında olduğu izlenimini vererek suç işleme potansiyeli olanlar açısından caydırıcı olabilmektedir. Benzeri şekilde görünür yerlere yerleştirilen güvenlik kameraları da özellikle hırsızlar açısından önemli caydırıcı unsurlardan bir tanesidir. Bununla birlikte bina girişlerinde kullanılan X-ray cihazları ve detektörler de söz konusu ortamları ateşli silah ve kesici aletlerle girilmemesi yönünde önemli bir algı oluşturmaktadır.

Özel güvenlik görevlilerinin ve/veya kullandıkları araçların (Otomobil, motor vb.) bu tarz ekipmanlarla donatılmış olması faydalı olacaktır. Bu maksatla; özel güvenlik personelinin taşıdığı düdük, araçlarda monte edilmiş siren ve tepe lambası, görünür yerlere yerleştirilmiş kameralar, kapı girişlerinde kurulmuş X-Ray cihazları ve detektörler görsel olarak da caydırıcı özelliğe sahiptir.

Aracın içini gösrmemizi engelleyen renkli camlar şüphe uyandırmalıdır.

Organize suçlular, toplum sorunlarına duyarsızdırlar ve sadece kendi menfaatlerini düşünürler.

Özel güvenlik görevlilerinin görevlerini eksiksiz yerine getirmesinde, görev alanında bulunan şüpheli durumları önceden tespit edebilme yeteneğinin olması büyük önem taşımaktadır. Şüphelenme, genellikle aşağıdaki durumlar çerçevesinde gerçekleşmektedir. 

1. Dış Görünüş: Bir kişinin ve / veya aracın görünümünü belirtir ve farklı tarz elbise, araç tipi, renk, durum ve benzeri şeyler, ortamda sorunlu bir durumun varlığının ipuçlarını oluşturmaktadır.
2. Davranış: Bir kişi veya araç tarafından uygunsuz, yasadışı veya tuhaf görünen açık bir eylem, özel güvenlik görevlisinin dikkat etmesi gereken hususlardır.
3. Zaman ve Mekân: Özel güvenlik görevlisinin park, depo gibi belirli bir yer hakkında bilgisine dayanarak, görev alanında belli saatlerde hangi faaliyetlerin gerçekleşeceğini bilmeli ve olağanüstü hareketliliği tespit etmelidir.
4. Bilgi: Kolluk kuvvetleri, başka memurlar veya vatandaşlardan alınan bilgiler, şüphelilerin tespiti ve yakalanmasında önem taşımaktadır.

Toplumda daha sık görünen organize olmayan suçluların temel özellikleri şu şekildedir: 

Organize suçlulardan farklı olarak mağdurun yaşı bu kategoride ki suçlular için
önem taşımamaktadır.

Genellikle 17-25 yaş arası izole hayat geçirirler, genellikle bu suçlu tipi erkektir ve bekârdır.

Zekâ seviyesi ortalamanın altındadır ve anormal öğrenci olarak kabul edilmektedir.

Sosyo ekonomik düzeyi orta sınıfın altındadır.

Toplumda ruhsal sorunları olan depresif bir kişilik olarak tanımlanırlar ve muhtemelen depresyon tedavisi görmüşlerdir.

Hırsızlık, röntgencilik, teşhircilik gibi suçlardan sabıka kaydı olabilir.

Şüpheli araç ve sürücü belirtileri şunlardır:
1. Araç plakasının olmaması,
2. Uzun süreli park ya da kurallara aykırı park,
3. Aracın olağandışı tozlu veya kirli olması,
4. İç mekân görünümünü engelleyen renkli camlar,
5. Araç içinin dağınık olması,
6. Araç ağırlığına göre aşırı alçak lastikler,
7. Araç üstünde bulunan delikler, pas, karışık boya, dolgu maddeleri,
8. Açıkta kalan tel ya da kablo,
9. Kritik öneme sahip mekânlara yakın park edilmesi,
10. Araçta fazla anten bulunması, sıvı sızdırması, araç içinden gübre, propan gibi şüpheli kokuların gelmesi,
11. Sürücünün aşırı terlemesi ya da sinirlilik hâli,
12. Araç içindeki şüpheli paketler,
13. Araç plakalarının eksik olması.

Özel güvenlik görevlilerinin bina kontrollerinde dikkat edecekleri başlıca hususlar
şunlardır:
1. Terör saldırısı veya doğal afetlerde binanın boşaltılmasına yönelik tahliye prosedürü iyi öğrenilmeli ve kriz merkezi ile temasa geçilmelidir,
2. Bina ile ilgisi olmayan kişiler gözlenmeli, mümkünse çevreden uzaklaştırılmalıdır,

3. Binada çalışan temizlik işçileri ve mesai saatleri iyi incelenmeli, görevlilerin girebileceği ve giremeyeceği yerlere dikkat edilmelidir,
4. Bina kontrolü öncesinde iç ve dış aydınlatmalar yeterli olmalıdır,
5. Binalarda az kullanılan bölgelerde (depo, tuvaletler, çöp bidonları, asansör boşlukları vb) kişilerin saklanması ya da bomba benzeri sabotaj malzemelerini koyması
kolay olacağı için bu alanlar daha sık kontrol edilmelidir,
6. Kişi ve mal giriş çıkışlarında prosedüre uyulması sağlanmalıdır,
7. Bina ve tesislerde belirlenen sigara içme yerleri dışında sigara içilmesine müsaade edilmemelidir,
8. Dükkân veya binalardaki camlarda kırık veya çatlak olup olmadığı kontrol edilmelidir,
9. Bina kapı ve pencerelerinde zorlama ve kırılmanın varlığı kontrol edilmelidir,
10. Bina içerisinde yabancı şahısların tespiti hâlinde amirine ve kolluk kuvvetlerine bilgi vermeli, destek ekipler gelene kadar korunaklı bir mesafede gözlem yapmaya devam etmelidir,
11. Yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi hâlinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girilmelidir.

Potansiyel tehlike oluşturan ve görev bölgesinde özel güvenlik görevlisinin dikkat etmesi gereken unsurlar şunlardır:
1. Güvenlik tedbirleri alınmamış inşaatlar,
2. Güvenlik önlemi olmayan merdivenler,
3. Derinliği bilinmeyen veya görülemeyen su birikintileri,
4. Açıkta bırakılan yanıcı/patlayıcı maddeler,
5. Terk edilmiş araçlar,
6. Boş bırakılmış havuzlar,
7. Kontrolsüz bırakılmış su kuyuları.

Kullanılan ekipmanlara ilişkin olarak aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekmektedir:
1. Ekipmanlar sürekli açık tutulmalı ve kolaylıkla ulaşılabilir olmalıdır.
2. Söz konusu cihazlar taşınabilir olduğundan bataryalarında yeterli doluluk olduğu sürekli kontrol edilmeli, azalma durumunda ya yeniden şarz edilmeli ya da batarya dolusu ile değiştirilmelidir.
3. Bu ekipmanlar tercihen kulaklık ile kullanılmalıdır, zira söz konusu ekipmanları
kullanırken ellerin serbest kalması faydalı olacaktır.
4. Devriye görevi olan özel güvenlik hizmetlerinde önceden belirlenmiş aralıklarla
merkez ve/veya diğer istasyonlar sürekli bilgilendirilmelidir. Bu özel güvenlik görevlisinin durumu ve haber veremediği tehlikelerin tespiti açısında önemlidir.
5. Söz konusu ekipmanlarla yapılan görüşmelerin belirli bir süre saklanması da sonradan tespit edilecek istenmeyen durumların analizinde önem taşıyabilir.
6. Telsiz veya telefonla yapılan görüşmelerde anlaşılır ve kısa konuşmalar da oldukça önemlidir. Zira olası yanlış anlamalar gereksiz sıkıntıların doğmasına neden olabilir.
7. Bu araçlar gereksiz yere kullanılmamalıdır. Özellikle acil ihtiyaç duyulan anlarda bu iletişim kanallarının gereksiz yere meşgul edilmesinden dolayı olası tehlikeler hakkında zamanında bilgi sahibi olmak imkansız hâle gelebilir

Özel güvenlik personelinin taşıdığı düdük, araçlarda monte edilmiş siren ve tepe lambası, görünür yerlere yerleştirilmiş kameralar, kapı girişlerinde kurulmuş X-Ray cihazları ve detektörler caydırıcı özelliğe sahiptir.

Olağan dışı olaylar yazılı kayıt hâline getirilmeli ve ileride karşılaşılabilecek olası durumlarla ilgili olarak bir bilgi havuzu oluşturmalıdır. Örneğin potansiyelin bir saldırganın veya hırsızın olay yerinde önceden keşif yapması sık rastlanılan bir durumdur.

Toplum sorunlarına duyarsızdırlar ve sadece kendi menfaatlerini düşünürler.