OPTİK BAKIŞ - Deneme Sınavı - 10

Hareket algısını çok fazla yansıtan uzun odak uzaklıklı objektiflerin bu sorununu, gidermek amacıyla yeni nesil objektiflerde özel uygulamalar yapılmaktadır. Bunlar markalara göre farklı tanımlamalarla gösterilmektedir. Görüntü sabitleme amacı taşıyan IS (Image Stabilization), VR (Vibration Reduction) ya da OS (Optic Stabilization) tanımlamaları bu uygulamanın örnekleri olarak verilebilir. Konica, Minolta gibi üretici firmaların algılayıcı üzerinde yaptığı “anti shake” ya da “shake reduction” ve Sony’nin kullandığı “steady shot” adı verilen uyarlamalar da optikten bağımsız olarak aynı amaca hizmet ederler.

Yığılma, görüntüyü oluşturan ardışık biçimde sıralanmış, yerleşmiş nesnelerin birbirlerinin üstüne binmesi, aralarındaki boşluğun yok olması ya da yok denecek kadar azalması olarak tanımlanabilir.

Boşluk; ardışık objeler arasında yer alan boşlukların gerçekte olduğundan daha fazlaymış gibi görünmesi ya da algılanması etkisidir.

Hiç şüphe yok ki, uzun odak uzaklıklı objektif kullanımında, yığılma etkisi genellikle görüntüye hâkim durumdadır. İki tarafında ağaçlar sıralanmış bir yolun yeterli bir uzaklıktan fotoğrafı çekildiğinde ağaçlar arasında bırakılan boşluklar, gerçekte olduğundan daha az algılanacaktır.

Uzun odak uzaklıklı objektifler, aralarda kalan boşlukları azaltır, olduğundan daha dar gösterirler. Odak uzaklığı arttıkça iki nesne arasında kalan mesafeler azalır.

Perspektif, iki boyutlu görsel malzemelerin en önemli özelliklerinden biridir; perspektif görsel malzemenin genişlik ve yükseklik boyutlarına bir üçüncüsünü ekler ve derinlik boyutunu kazandırır.

Uzun odak uzaklığının perspektif üzerindeki etkisi nadiren de olsa, fotoğraf üzerinde istenmeyen etkilere neden olabilmektedir. Örneğin perspektif üzerindeki etkisi yığılma etkisiyle birleştiğinde, derinliği fazlaca yok edebilmektedir. Nesneler arasındaki mesafenin yığılma etkisiyle birlikte yarattığı etki, derinliğin daha az algılanmasına yol açar. Çekim yapılan alan gerçekte olduğundan daha kısa, daha yakın görünür.

Uzun odak uzaklığının form üzerindeki etkisi, çoğu zaman istenen bir etki olarak işlev görebilir. Özellikle mimari yapıların geniş açı ile görüntülenmesinde yaşanan perspektif bozulması, uzun odak uzaklıklı objektiflerde azalır.

Nesnelerin boyutlarının birbirlerine yakın olarak algılanması durumu, derinlik algısının yok olmasının sonucudur.

Uzun odak uzaklıklı objektiflerle çekilen video görüntüsü ve fotoğraflarda net alan derinliği azdır. Bunun başlıca nedeni, objektifin konuyu çok fazla yakından görmesidir. Net alan derinliğini belirleyen üç etkenden, “diyafram değeri”ni bir kenara bırakırsak, geriye “odak uzaklığı” ve “konu mesafesi” kalır. Bu iki kavram da aslında aynı özelliğe işaret eder. Odak uzaklığı arttıkça net alan derinliği azalır; konu mesafesi azaldıkça net alan derinliği azalır.

Hareket algısını çok fazla hissettirdiği için küçük el hareketleri, hatta nefes alma eylemi bile, fotoğrafın netlik düzeyine etki edebilir.

Fotoğrafçının konuya yaklaşmasını engelleyen kimi unsurların bulunduğu
durumlarda, haberciler genellikle birden fazla uzun odak
uzaklığını bünyesinde barındıran zoom objektifler kullanmayı tercih ederler. Doğru cevap A'dır.

Yığılma, görüntüyü oluşturan ardışık biçimde sıralanmış, yerleşmiş nesnelerin birbirlerinin üstüne binmesi, aralarındaki boşluğun yok olması ya da yok denecek kadar azalması olarak tanımlanabilir. Doğru cevap B'dir.

Bu fotoğrafta ağaçlar arasındaki mesafe beş metre yerine,  yaklaşık üç metre gibi algılansın. Aynı görüntüyü daha uzaktan 400 mm. bir objektif ile çekersek, ağaçların arasında kalan boşluğun bir ya da bir buçuk metre gibi algılanabileceğini söyleyebiliriz. Bu durumda odak uzaklığı arttıkça, ağaçlar
arasındaki boşluğun yok olmaya doğru gittiği söylenebilir.Doğru cevap C'dir.

85 mm., 105 mm., 135 mm. ve 180 mm. sabit odak uzaklıklarından ve bunlara yakın mm. ölçülerine sahip olan objektiflerden oluşan grup, özellikle portre
fotoğrafçılığında tercih edilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Hareketli nesneyi dondurarak çekerken, zemine hareket etkisi vermek amacıyla yapılan çekimlerde kullanılan ve  “Pan tekniği” olarak adlandırılan bu yöntem, spor, vahşi yaşam gibi alanlarda çok kullanılır.

Görüntülemede herhangi bir objenin ön plana çıkarılması istendiğinde net
alan derinliğini azaltılması ve zemini flulaştırması nedeniyle özellikle uzun odak
uzaklığı tercih edilebilir. Ayıklama etkileri sayesinde gereksiz ayrıntıların çerçeve
dışında kalmasını sağlama konusunda da etkin olabilir. Doğru cevap D'dir.

Uzun odak uzaklıklı objektifler nesneye yaklaşmayı gerektirmez. Doğru cevap E'dir.

Perspektif görsel malzemenin genişlik ve yükseklik
boyutlarına bir üçüncüsünü ekler ve derinlik boyutunu kazandırır. Doğru cevap A'dır.

Savaş, çatışma gibi konular, yakında bulunmayı, olayın içinde yer almayı engelleyensıra dışı olgulardır. Böyle bölgelerde çalışan fotoğrafçılar can güvenliklerini sağlayabilmek için sıcak çatışmaların, olabildiğince uzağında olmak zorundadırlar. Bu yüzden de daha güvenli buldukları bölgelerden, uzun odak uzaklıklı objektifler kullanarak görüntü elde etmeye çalışırlar. Sözünü ettiğimiz objektifler 100ya da 180 mm. gibi objektifler olabileceği gibi, yerine ve çalışma koşullarına göre 200 veya 300 mm. gibi daha uzun odak uzaklıklarına sahip objektifler de olabilir. Doğru cevap E'dir.