ÖRGÜTLERDE İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 8

Üstbilgiye ulaşma süreci, işaretlerden başlar ve üstbilgide son bulur. Ancak unutulmamalıdır ki aslında elde edilen bu üstbilgi daha sonra başka yerlerde ve bir bütün olarak başka üstbilgilere de ışık tutacak şekilde yeniden sürece dâhil edilebilir. Bilgi ve üstbilgi arasındaki fark, üstbilgi, bilginin yorum, analiz ve olaylar, durumlar arasındaki bağlantı ile zenginleştirilmiş halidir. Üstbilgi ve bilgiyi karşılaştırdığımızda, üstbilginin kişi için öznel olduğu ve bunu içselleştirmeye eğilim gösterdiği, bilgi ve veri kavramlarının da genel kaldığı söylenebilir.

Araştırma geliştirmeyi desteklemez

İKBS kayıtlarının güvenliğini sağlamak için işletmelerin aşağıdaki önlemleri almaları gerekmektedir • Bilgisayara ve veri dosyalarına girişler kontrol edilerek, İKBS’ne erişim sınırlandırılmalıdır. Veritabanlarının bulunduğu bilgisayarların yerleştirildiği binanın odaları kilitlenmelidir. • Kullanıcı kodu ve şifre kullanımı ile veritabanının farklı bölümlerine erişim izni verilmelidir. Örneğin bir yöneticinin, beceri envanterinden yararlanma yetkisi varsa şifre ve kullanıcı kodu ile ilgili bölüme erişebilir. Bunun yanında sosyal haklar veritabanındaki sağlık bilgisine erişim izni verilmeyebilir. • Kullanıcının sadece yetkisi dâhilinde kullanması gereken bilgiye erişmesine izin verilebilir. • İşletmede personel bilgisinden yararlanmanın nasıl gerçekleştiği, kimlerin yararlanabileceği gibi konularda bilgilendirici ve yönlendirici rol oynayan politika ve kurallar geliştirilebilir. • Doğruluğunu onaylamak ve gerekli olduğu takdirde düzeltmeleri yapmak için çalışanlara, personel kayıtlarını inceleme imkânı verilebilir. • Yetkisiz girişleri, sistemi bozan, çalışmasını güçleştiren hatta etkisiz bırakan virüsleri denetleyen ve engelleyen yazılımlar kullanılmalıdır.

İKBS tarafından sağlanıyorsa kullanıcıları tarafından değerli olan beş kritik faktör göz önüne alınmalıdır: Doğruluğu, önemliliği ve ilgililiği, kapsamlılılığı, anlaşılabilirliği ve görsel etkisi, biçiminin tutarlılığı.

KBS’nin amaçları şöyle sıralanabilir (Sabuncuoğlu, 2011, s.344). • Çalışanın yeteneklerini yöneticinin ihtiyaçlarıyla uyumlu hale getirerek örgütsel esnekliği sağlamak, • İşletmenin tüm prosedür ve yapılarını kaydetmek üzere bunlardan herkesin haberdar olmasını sağlamak, • Toplam kalite felsefesi çerçevesinde çalışanların karar süreçlerine daha çok katkıda bulunmalarını sağlamak, • Çalışanlar ait bilgilerin güncel tutulması sağlanarak, kişilerin kendi bilgilerinde gerçekleşen değişiklikler sonucunda sahip olabilecekleri hakların zamanında uygulamaya geçirilmesine imkân vermek, • Dünyanın farklı yerlerinde faaliyet gösteren çok uluslu işletmelerin aynı sistemi kullanarak, farklı kültür ve becerilere sahip çalışanları arasında karşılaştırma yapmak ve evrensel bir tarzda yönetmek, • Boş pozisyon tanımlarıyla başlayan ve seçilen kişinin işe yerleştirilmesine kadar devam eden süreçleri etkin bir biçimde yönetmek, • Personelin sağlık durumunu izleyerek bunlara ilişkin yönetim kararlarını hızlı bir şekilde almak, • Personel eğitimlerini, iş tanımlarına ve personelin yetkinlik/beceri gereksinimlerine göre planlamak ve bütçelemek

Veri, olgular üzerinde yapılan gözlemler sonucunda ve bu anlamda bilginin üretildiği hammaddedir

Sistem; bir sınır içerisinde, birbirleriyle etkileşim içinde bulunan ve ortak bir amaca yönelmiş olan öğeler topluluğudur

Sistemin sınırı, bir sistemi diğerinden ya da çevreden ayıran alandır. Sistemin çevresi, sistem tarafından kontrol edilemeyen ve sistem sınırı dışında kalan her şeydir. Sistemin girdileri, sistem tarafından talep edilen ve sistem tarafından yönlendirilen kaynaklardır. Sistemin çıktıları, sistem faaliyetleri sonucunda elde edilen ürünlerdir. Sistemin arayüzü, iki sistemin sınırlarını ayıran alandır. Bir sistemin çıktısının diğer bir sisteme girdi olarak taşındığı ortamdır. Sistem geribeslemesi, sistem çıktısının bir standart ile kontrol edildiği, eğer fark tespit edilmiş ise girdinin değiştirilerek bu farkın giderildiği süreçtir.

Bilgi, İKBS tarafından sağlanıyorsa kullanıcıları tarafından değerli olan beş kritik faktör göz önüne alınmalıdır: Doğruluğu, önemliliği ve ilgililiği, kapsamlılılığı, anlaşılabilirliği ve görsel etkisi, biçiminin tutarlılığı.

İnsan kaynakları sisteminde var olması gereken insan kaynakları yöneticilerinin ihtiyaç duyacağı bilgiler arasında para piyasasına ilişkin bilgiler yer almaz

İşletme ve çevresiyle ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir; • İşgücü piyasasına ilişkin bilgiler: İşgücü piyasasındaki işgücüne katılım oranı, işgücünün yaş, cinsiyet, ırk, dil, din, milliyet, eğitim ve öğretim, yetenek, meslek itibariyle dağılımı ile geleceğe yönelik değişim eğilimlerine yapılan analiz sonuçları vb. • Yasal düzenlemeler: Özellikle insan kaynakları alanında karar vericileri sınırlandıran yasal zorunluluklara ilişkin bilgiler. • Rakiplerle ilgili bilgiler: Rakiplerin nicel ve nitel olarak işgücüne ilişkin bilgileri. • İş analizine ilişkin bilgiler: Özellikle iş ve işgören arasında uyumun sağlanması, bu çerçevede doğru seçim kararlarının verilebilmesi, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi gibi amaçlarla yapılan iş analizi sonuçları • Açık pozisyon bilgileri: İş ünvanı, iş gerekleri, ücret düzeyine ilişkin bilgiler vb. • İşletme çapında devamsızlık ve personel devir oranlarına ilişkin istatistiksel bilgiler.

İnsan kaynakları bilgi siteminde Maliyet azaltmaya daha az öncelik verildiği görülmektedir

İnsan kaynakları bilgi sistemi uygulamalarından, İş analizi değildir

İnsan kaynakları bilgi sistemiyle ilgili problemlerden biri Bilgi teknolojisinin yetersiz olmasıdır

Doğruluğu. Bu kritik başarı faktörüne göre; doğruluk kapsamının iyi bir şekilde tanımlanması gerekir. Bilginin yüzde yüz hatasız olması ekonomik olarak uygun değildir. Ancak kullanıcıların beklentilerini karşılamalıdır. Örneğin, bir piyasa araştırmacısı, sunulan bir ürün için potansiyel müşterilerin sadece bir bölümüyle araştırma yapabilir ve bunu tüm potansiyel müşterilere uygulanarak toplanmış bilgi gibi değerlendirebilir. Kullanıcının öncelikle belirli değerler ve ayrıntılarla ilgilenmesinden daha çok eğer bilgi genel durum hakkında bir fikir veriyorsa kullanıcı için bu yeterli olacaktır.

Üstbilgi, talimatlar, uzmanlık ve teknik bilgiden (know how) oluşmaktadır. Üstbilgi, nasıl sorularını cevaplamaktadır. Öğrenme ve deneyim yoluyla kazanılmış olan önceki bilgilerle bütünleşmiştir. Kararlara ve nasıl davranılması gerektiğine ilişkin yol göstericidir. Tüm yaşam boyu öğrenilenlerin ve deneyim yoluyla kazanılanların toplamı olmakla birlikte inançlarımıza ve değerlerimize dayanmaktadır. İnsanlar arasında iletişim yoluyla bilgi akışı, bilginin yaratılmasını sağlar. Eğer alınan bilginin kişi için bir değeri varsa onu alan kişinin bilgi birikimi ile bütünleştirilerek bilgi deposuna eklenir. Herhangi bir değer taşımıyorsa reddedilir ve silinir.

Sistemin arayüzü, iki sistemin sınırlarını ayıran alandır. Bir sistemin çıktısının diğer bir sisteme girdi olarak taşındığı ortamdır

Finans alt sistemleri Kredi yönetimi İşletme sabit varlıklarının yönetimi Nakit yönetimi Yatırım yönetimi Finansal tahmin' dir

İKBS tarafından sağlanıyorsa kullanıcıları tarafından değerli olan beş kritik faktör göz önüne alınmalıdır: Doğruluğu, önemliliği ve ilgililiği, kapsamlılılığı, anlaşılabilirliği ve görsel etkisi, biçiminin tutarlılığı

İKBS’nin kurulması ve yönetimi sürecinde işletmelerin karşı karşıya kaldıkları problem veya engelleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz ; Personelin bilgisinin yetersiz olması Yeterince bütçe ayrılamaması Zaman yönetimi ile ilgili problemler Pazarlama, üretim, finansman, muhasebe gibi diğer bölümlerle birlikte çalışma ihtiyacı Bilgi teknolojisinin yetersiz olması