ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI - Deneme Sınavı - 17

Selçuklu döneminin kapalı avlulu medrese kuruluşlarına benzer mimari özellikler taşıyan tasavvuf ehli için yapılmış yapıları, Horasan’da sufi hareketlerinin başladığı 8. yüzyılın sonlarından itibaren sufilerin evlerde toplanması nedeniyle Orta Asya ev mimarisine bağlanan özellikler taşırlar. İnzivaya çekilenlerin konaklama ve barınma işlevini yerine getiren küçük ölçeklilerine, Horasan’da olduğu gibi Selçuklu Dönemi’nde de hanikâh adı verilmektedir.

Erken Dönem Türk Beylikleri’nden Danişmendli, Saltuklu, Mengücekli ve Selçuklular, mezar taşlarından başka, Orta Asya’dan getirdikleri mumyalama geleneğini koruyarak Anadolu coğrafyasının imkanlarına bağlı olarak değişen özelliklerle Karahanlı ve Büyük Selçuklu türbe ve kümbetleri tarzında mezar yapıları inşa etmişlerdir. Kare, sekizgen, çokgen, daire planlı ya da eyvan biçimli olabilen bu yapılar genellikle iki katlıdır. Altta cesedin gömüldüğü mumyalık ya da cenezalik katı, üstte genellikle temsili bir sandukanın ve mihrap nişinin yer aldığı mescit katı yer alır. Mescit katları, genellikle dışarıdan konik, ya da çok cepheli piramidal külâhlar içerisine alınmış kubbelerle örtülüdür. Kubbeleri dıştan saran ikinci örtüler, aşağıdan yukarıya doğru daralarak, tepede bir sivri uçla gökyüzünü işaret ederek sonuçlanırlar. Konik ya da piramidal külâhlı çift örtülüler genellikle kümbet, tek örtülüler türbe olarak adlandırılırlar.

Anadolu Selçuklulardan ise, günümüze iki minyatürlü yazma gelebilmiştir. Topkapı Sarayı Hazine Kitaplığı’nda bulunan Varka ve Gülşah isimli minyatürlü Farsça yazma, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad Dönemi’nde hazırlanmış, Uygur Selçuklu üslûbunun en önemli eserlerindendir.

Palaiologos ailesinin hükümranlığı altında yeniden kurulan Byzantion bir beylik olmayıp, İmparatorluğun kendisidir.

Konstantinopolis surlarına bakan yapı Konstantinopolis Büyük Saray'ın bir parçası değildir.

Mekân kare bir kule gibi kilisenin ana kitlesini aşarak yükselmekte ve üstünü yüksek kasnaklı bir kubbeyle örten bu yapı tipi Dehlizlidir.

Chora Manastırı (Kariye Camii) nde bulunurlar

İstanbul, Chora Manastır Kilisesi (Kariye Cami), Parakklesion “Anastasis” Sahnesidir

İstanbul, Chora Manastır Kilisesi (Kariye Cami) “Meryem’e Müjde” Sahnesidir

Pammakaristos Kilisesi

Solidus

Büyük boyutlu kapların üretimi artmıştır.

Thesselanikion günümüz ismi ile Selanik Themalardan değildir.

IV.Haçlı seferi tarihte Latin İstilası olarak Konstantinopolis'in yıkım ve yağması ile yer almaktadır.

Orta Bizans Dönemi inşa tarihi bilinen, en erken tarihli, kapalı yunan haçı planlı yapı İstanbul Konstantin Lips Manastırıdır(907).

Constantinapolis sarayı yoktur.

İznik Hagia Sophia Kilisesi Deesis sahnesi Ikonoklazma resim sanatı örneğidir.

Makedonya Rönesansı olarak tanımladığımız dönem eserlerinin çoğunluğu el yazmalarında görülmektedir.

Venedik San Marco Kilisesi Hazinesindedir.

Beyaz hamurlu seramik grubunda kırmızı astar kullanılmaz.