ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI - Deneme Sınavı - 24

1261 yılından 1453’e dek uzanan dönem, Geç Bizans Dönemi olarak adlandırılmaktadır. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Geç Bizans Döneminde görülen Mistra tipi yapılar 2 katlıdır. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Başkent Konstantinopolis’te bu dönemde “Dehlizli Tip, Kapalı Yunan Haçı
Planlı, Tek Nef­li, Yonca Planlı” dini yapı tipleri görülmektedir. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Geç Bizans Dönemi yapıların dış cepheleri geometrik motif­li tuğlalarla süslenmiş, kubbe kasnaklarının kıvrımlı, yüksek bir görünüş almalarına önem verilmiştir. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

14. yüzyılda Bizans’ın siyasal çöküşü, resim sanatında ortaya konan çarpıcı üslubun daha fazla ilerlemesine engel olmuştur. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Geç Bizasn Döneminde el sanatlarında fildişi ve tekstil örneklerine neredeyse hiç rastlanmaz. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

13. yüzyılda Bizans seramik üretiminde kullanılan fırın malzemelerinin çeşitlenmesi, tek seferde daha fazla kabın üretilebilmesine olanak tanımıştır. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Geç Bizans Döneminde altın hyperpyron son kez 11 karat olarak V. Ioannes (1341-1391) döneminde basılmıştır. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Geç Bizans Döneminde, Palaiologos Hanedanı dönemi sikkelerinde imparator tiplerinin betimlenmesinde iki farklı dönem vardır. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

Evvelce Büyük Selçuklulara tabi olan Anadolu Selçukluları Sultan I. Mesud
Dönemi’nde (öl.1155) tam bağımsızlıklarını elde etmişlerdir. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Avrupalılar, I. Mesud Dönemi'nden itibaren Anadolu’yu Türkiye adıyla adlandırmışlardır. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

İslam şemsiyesi altında toplanan yeni kültürel ve sanatsal ortamlarının oluşmasını sağlayan Selçuklu Dönemi Beyleri, tamamen atlı kuvvetlerden oluşan, at, silah ve yiyeceklerini kendileri temin eden, ganimetten aldıkları paydan başka gelirleri olmayan Türkmen adı verilen konar göçer Oğuz süvarileriyle fethettikleri Anadolu’da, Selçuklu Dönemi uygarlığını biçimlendirmişler. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Selçuklular, I. İzzeddin Keykavus ve I. Alâeddin Keykubad Dönemlerinde Karadeniz ve Akdeniz limanlarına açılmış, 13. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren, Sinop’tan Antalya ve Alanya’ya kadar uzanan ticaret yoluna ve Trabzon hariç Karadeniz’in tüm kıyılarıyla iç kesimlerine yerleşerek kuzey güney ticaretini kontrol altına almışlardır. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Devrin mühendis ve mucidi El-Cezerî, Diyarbakır Artuklu hükümdarı Melik
Nâsiruddîn Mahmud’un isteği üzerine, 1206 yılında geometri ve teknik aletleri
konu alan, kısaca otomata adıyla bilinen Arapça Kitab fi Ma’rifet el-hiyel el-Hendesesiyye adlı minyatürlü bir kitap yazmıştır. Dolayısıyşla cevap E şıkkıdır.

Ahi Evren'in eşi Fatma Hatun, Anadolu Selçuklularının ilk kadın dayanışma örgütü olan Anadolu Bacıları teşkilatını kuran kişidir. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Anadolu Selçukluları Dönemi'nde Türkçe yazılmış çok az eser bulunmaktadır. Bu dönemde Türkçe yazıldığı bilinen ilk şiir “olısar”, Evhadüddin Kirmânî tarafından redif­li gazel olarak kaleme alınmıştır. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Anadolu Selçuklu Dönemi mimarisinde genellikle camilerde görülen "Birbirine paralel kemer sıraları arasında kalan üstü örtülü geniş mekân birimlerine" Sahın denilmektedir. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

İslâm dünyasında, eğitimi düzenleyerek Nizamiye medreseleri olarak adlandırılan ilk düzenli medrese yapılarını inşa ettiren Büyük Selçukluların ünlü veziri Nizam-ül mülk’dür. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Anadolu Selçuklularının bilinen en erken tarihli kitap cildi, 1154 tarihli Sultan I.
Mesud Dönemi’nde yapılmış Kitâbü’l-Garîbeyn fi’l- Kur’an ve’l-Hadîs isimli yazma esere aittir. Dolayısıyla cevap  E şıkkıdır.

Morea (Pelaponnesos) Beyliği’nin Mistra’da yer alan Hodegetria Kilisesi “Mistra
Tipi” denilen kiliselere öncülük etmesi bakımından önemlidir. Mistra tipi yapılar
iki katlıdır. Bazilika Yunan haçı tiplerinin karışımı olan bu yapılarda, zeminin üç nef­li bir bazilika görünüşüne sahip olmasına karşın, sütun dizilerinin aralarına
yerleştirilen dört payenin yardımıyla üst kat, bir yunan haçı görünümündedir.
Alt kat bazilika, üst kat kapalı yunan haçı planlı olan bu tip, ilk kez Mistra’da görüldüğü için bu isimle adlandırılmaktadır. Anadolu’da tek örneği, Kırklareli Vize İlçesinde bulunan ve yaygın olarak Vize Ayasofya’sı (H. Sophia) diye bilinen camidir.