ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI - Deneme Sınavı - 5

Latin İstilasının acısı üstüne Bizanslı sanatçılar batıya dönmek yerine kendi geleneklerine dönmeyi tercih ederek, sanatta klasik üslubun tekrar egemen olmasını sağlamışlardır. Doğru yanıt A'dır.

14. yüzyılın üçüncü çeyreği içinde, V. Ioannes’in (1341-1391) iktidarı döneminde altın sikkenin yerini, hyperpyron adını taşıyan gümüş sikke almıştır. Gümüş hyperpyron, aynı adı taşıyan önceki altın hyperpyron’un yarısı değerindeydi. Bu sikke “stavraton” olarak da bilinmektedir. doğru cevap C şıkkıdır.

Geç Bizans döneminde kupa, küçük kâse ve tabak formları yoğun olarak kullanılan formlardır. Bezemelerde kuş ve hayvan motif­leri sıklıkla karşımıza çıkar. Doğru cevap D'dir.

VIII. Mikhael Palaeologos döneminde 1261 yılında İznik İmparatoru Konstantinopolis’e girerek, başkenti, Latin İmparatorluğu’ndan geri almıştır. VIII. Mikhael Palaeologos’un Ayasofya’da ‘Roma İmparatoru’ olarak taç giymesiyle Bizans İmparatorluğu yönetiminde Palaeologos Hanedanı dönemi başlamıştır. 

Doğru Cevap: E seçeneğidir.

843 yılı ikonaklast döneminin sonnu ifade etmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

842 yılında, İkonaklazma’nın bitmesiyle başlayan ve 1204 yılında Latinlerin İstanbul’u işgaline dek süren Orta Bizans Döneminde (Krautheimer, 1986: 334) imparatorluk hem askeri, hem siyasi başarılara imza atmış, hem de başta başkent Konstantinopolis olmak üzere imar faaliyetleri hız kazanmıştır.

Orta Bizans Dönemine ait önemli gelişmelerden biri manastırların giderek daha özgür hale gelmeleri ve kentlerde manastır yerleşimlerinin çoğalmasıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

İkonaklazma hareketinden en fazla etkilenen yer başkent Konstantinopolis (İstanbul) olmuştur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sırp Kralı Stefan Duğan, 1346 yılında kendini Sırbistan ve Yunanistan imparatoru ilan etti.

Haçlı ordusu, 1396 yılında Yıldırım Beyazıd tarafından Nikopolis’teki Niğbolu savaşı’nda yenilgiye uğratıldı.

Selanik kentinde 1312 ve 1315 yılları arasında Patrik Niphon tarafından kurulan Hagio Apostoloi (Kutsal Havariler) Kilisesi Geç Bizans döneminin güzel bir örneğidir.

Geç Bizans döneminde Dehlizli Tip olarak adlandırılan bu tipte mekân kare bir kule gibi kilisenin ana kitlesini aşarak yükselmekte ve üstünü yüksek kasnaklı bir kubbeyle örtmektedir.

Zeuxippus Seramikler:İnce ve zarif bir üretim grubudur. sarı ve hardal sarısı renklerde daha geç örneklerinde yeşil renkte sır kullanılan, karakteristik olarak kabın iç yüzeyinde merkezde iç içe konsantrik dairelerden oluşan bezeme yer alır.

Karat: Bir mücevherin (elmas, pırlanta, altın) ağırlığığnı ifade eden ölçü birimi, 1 karat 200 miligram ağırlığındadır.

Nikaia İmparatorluğu 1261’de başkent Konstantinoplis’in Latinlerin elinden alınarak, Bizans imparatorluğunun yeniden kurmuştur.

Başkent Konstantinopolis’te bu dönemde “Dehlizli Tip, Kapalı Yunan Haçı
Planlı, Tek Nef­li, Yonca Planlı” dini yapı tipleri görülmektedir.

Dini mimariden çok ev mima­risiyle ilişkili olan “portico facade” düzenlemesinin günümüze gelen Palaiologoslar dönemini tek örneği Konstantinopolis kent surlarına ba­ kan, “Tekfur Sarayı” denilen yapıdır.

Oğuzların Üçok kolunun Kınık boyuna mensup Selçuklular tarafından 1040 yılında İran bölgesinde kurulan Selçuklu Devleti’ne, Selçuklu hanedanına bağlı kişilerin kurdukları diğer Selçuklu Devletleri ile karıştırılması için Büyük Selçuklu Devleti denilmektedir. Büyük Selçuklular, Kuzey Irak, Kuzey İran ve Horasan bölgelerine hakim olmuş, Suriye ve Anadolu Selçuklularını doğurmuş, Sultan Sencer’in (öl. 1157) vefatından sonra tarih sahnesinden çekilmişlerdir. Doğru yanıt E'dir.

Ahlat, Ahlatşahlardan II. Sökmen (1128-1185) devrinde tarihinin altın devrini yaşmış ve İslam dünyasının en büyük kentlerinden biri haline gelmiştir. Siyasi istikrar Ahlat’ta ticaret, ilim, sanat ve kültürün gelişmesini sağlamış, kentin zenginliği komşu hükümdarların dikkatini çekmiş ve Ahlat, bu dönemde Bağdat ile yarışacak derecede gelişerek eğlence merkezi olmuştur. Doğru yanıt A'dır.

Son dönemde bütün siyasi sıkıntılara
rağmen, sanatsal açıdan farklı bir zevkin hâkim olduğu görülür. Bu özel karakteri nedeniyle bazı
araştırmacılar, bu dönemin sanatını “Bizans Rönesansı” veya “Pa­ laiologoslar Devri Rönesansı”
olarak tanımlar