ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI - Deneme Sınavı - 2

II. Mahmut döneminde kentin ilk imar planı Moltke tarafından hazırlanmıştır (1837)Selimiye kışlası ve çevresindeki yapılarla bu bölgenin imara açılması söz konusudur.İlk buharlı geminin alınması (1829) Tünel inşası (1871-1874), Karaköy Köprüsü geleneksel Osmanlı mimarlığından farklı ulaşım hizmetlerine bağlı gelişen mimarlık örnekleri olarak görülür. Doğru yanıt B'dir.

Geç Osmanlı Dönemi sanatında yabancı ve gayri müslim sanatçılar ilgi görmüştür. Doğru cevap A'dır.

Rokoko, Avrupa sanatında Barok’tan sonra gelişen üslup daha çok dekoratif sanatlarda egemen olmuş, Barok’a göre daha sadeleşmiş bir sanat akımıdır. Doğru cevap B'dir.

I. Mahmut tarafından yapımında başlatılan Nuruosmaniye Cami 1755 yılında tamamlanmıştır. XVIII. Yüzyı­lın en güçlü Barok etkileri taşıyan camisidir.

Geç Osmanlı Döneminde öne çıkan sanat dalları çini ve seramik, minyatür, mimari bezeme, maden ve resimdir. Dokuma sanatı çok eski dönemlerden beri uygulanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Batılılaşma Döneminde mimarîde iç dekorasyonun çok renkli, hareketli figüratif özellikler gösteren duvar resimleri, tasvirler özellikle duvar üzeri boyama tekniği ile göze çarpar. Anadolu’daki bu dönem camilerinde Kâbe, İstanbul camileri tasviri tercih edilen kompozisyonlardır. Başkent yapılarında ise, Natüralist çiçek demetlerinin vazoda tasviri, perde, püskül gibi motif­ler, kıvrımlı, renk tonlamalarıyla hacim kazandırılmış kompozisyonlar uygulanır. Doğru cevap D'dir.

Bakır, gümüş, tunç gibi malzeme üzerine altınlama tekniği olan ve cami kandilleri, ibrikler, şamdan, buhurdanlık, kapı plakaları gibi eserlerde örneklerinin görüldüğü tekniğe tombak denir. Doğru cevap D'dir.

Duvar Resmi, İç Mekân Bezemeleri Batı etkisiyle üslûp değişikliği gösterirken, 19. yüzyıl içinde askerî eğitim amaçlı olarak, mühendislik okullarında başlayan haritacılık ve teknik çizimler, çağdaş Türk resminin öncüsü olacaktır. 1835 yılında İngiltere’ye gönderilen askerî okul öğrencileri, ressam sınıfı oluşturmak üzere resim eğitimi almaya başlarlar. Bunlar Ferik İbrahim Paşa, Süleyman Seyit Bey, Hoca Ali Rıza, Şeker Ahmet Paşa gibi geleceğin önemli ressamları olacaklardır. Doğru cevap E'dir.

I. Bayezid, 1396 yılında kazandığı Niğbolu Savaş’ı ile Balkanlar’da yönetimi kontrol ederken, aynı başarı­ yı Anadolu’da gösteremez ve 1402 yılında Ankara Savaşı’nda Timur’a esir düşer. Bunun sonucunda Anadolu’daki Türk birliği parçalanır. Bu dönemde İstanbul iki kez kuşatılmasına rağmen fethi mümkün olmaz. 1403 yılında, I. Bayezid’in ölümü üzerine, Osmanlı tarihinde Fetret (Gerileme) Dönemi başlayacaktır.Fetret Dönemi İstanbul'un fethinden önce yaşanmıştır. Doğru cevap D'dir.

Osmanlı Devleti’nin tüm dünyada hakimiyetini kabul ettirdiği, kültür-sanat ortamında en güçlü üslubunu (Klasik Dönem Üslubu) ortaya koyduğu çağı başlatan padişah Kanuni Sultan Süleyman'dır. Doğru cevap D'dir.

Erken Osmanlı mimarisinin özelliği olan Kanatlı, Zaviyeli, Ters T; Tabhaneli gibi işlevlerine göre isimlendirilen mimari biçimlenmeyi yaratacaktır. Bu yapı formunda, tek yapının bünyesindeki her bölüm kubbe, tonoz, düz çatı gibi değişik örtü elemanlarına sahip olabilir, ancak Osmanlı mimarisinde tercih edilen örtü sistemi kubbedir. Doğru cevap A'dır.

İznik Hacı Özbek Camii ve Bursa Alaaddin Bey Camii (1335) tek üniteli cami yapılarının ilk örnekleri arasında gösterilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Osmanlı mimarisinde ilk mermer mihrap İznik Yeşil Camii'de kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Bursa Ulu Camii Erken dönem Osmanlı Mimarisinin en anıtsal yapısıdır. İnşaatına I. Murad Hü­davendigar tarafından başlanmış olup, 1399’da Yıldırım Bayezid döneminde tamamlanmıştır. Doğru cevap B'dir.

İstanbul Fatih Külliyesi (1463-1471) İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in inşa ettirdiği ilk önemli yapı grubudur. Külliyenin merkezini oluşturan cami 1470/71 yılında tamamlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Aynı meslek grubundaki esnafın bir araya toplandığı çoğunlukla sıra dükkanlar olarak düzenlenen çarşıya arasta adı verilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Beylikler döneminde medreselerin inşasına ara verildiği doğru değildir. yani cevap E şıkkıdır.

İbadet, eğitim ve barınma işlevlerinin bir arada toplandığı camilere zaviyeli cami denilmektedir.
Ortadaki kapalı avlularına üç yandan eyvan ya da kapalı mekânlar açılır. Bu mekânlardan en büyüğü mescit bölümüdür. Doğru cevap C şıkkıdır.

Klasik Dönem Osmanlı Mimarisini İncelerken; Fetih sonrası İstanbul merkezli mimarlık çalışmalarını yükseliş dönemi örnekleri olarak değerlendirmek ve Klasik Osmanlı mimarisinin hazırlayıcı ortamı olarak incelemek gerekir. Klasik Dönem Osmanlı mimarisini, Mimar Sinan ve başkent İstanbul’daki anıtsal külliye örnekleri ile değerlendirmek doğru olur. Doğru cevap A'dır.

Kubbe, haç ya da çapraz tonoz örtülü, kare, çokgen ya da yuvarlak planlı olabilen, sütun ya da payelere atılmış kemerlerle oluşturulan dışarıya açık mimari kuruluşlara baldaken denmektedir. Cevap A şıkkıdır.