ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI - Deneme Sınavı - 22

Geç Bizans Döneminde rastlanan; alt kat bazilika, üst kat kapalı yunan haçı planlı olan yapı tipi, ilk kez Mistra'da görülmüştür. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Kurucu beylerinin soy adlarıyla anılan ve genel olarak beylikler adı
altında toplanan bu küçük devletlerden ilkinin, I. Alâeddin Keykubad’ın Kırım seferini başarıyla yerine getiren ve Suğdak’ı fetheden Melikü’l-ümera Hüsameddin Çoban’a, 1227 yılında ıktâ olarak verdiği Kastamonu ve çevresinde, Selçuklu hakimiyetinde kurulan Çobanoğulları Beyliği (1227-1309) olduğu kabul edilmektedir. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Genellikle Beylikler döneminde görülen, bir vilayet ya da eyaletin bütün taşınmaz
mal ve gelirleriyle birlikte bir komutan ya da valiye verilmesine ıktâ denilmektedir. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Hoylu Hasan bin Abdülmümin’in, Muzaf­fereddin Yavlak Arslan, adına yazdığı Nüzhetü’l küttâb adlı bir inşaat kitabı ile Yavlak Arslan’ın oğlu Emir Mahmud adına yazdığı Kavâ’idü’rrisâil adlı bir başka inşaat kitabı daha bulunmaktadır. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Beylikler Dönemi'nde, Selçukluların çöküşe geçtiği dönemde Konya’da medrese tahsili gördüğü tahmin edilen, Yunus Emre (1240-1320), Farsçadan Türkçeye geçiş devrinin ünlü sufî şaiiridir. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Eski Oğuz Türkçesi, 15. yüzyıldan itibaren Osmanlı Türkçesi ile temsil edilen Batı Oğuzcası ve Azeri Türkçesi ile temsil edilen Doğu Oğuzcası olmak üzere iki kola ayrılmış, 16. yüzyıldan sonra iki ayrı yazı dili oluşmuştur. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

II. Yakup Bey, İlim ve fikir adamlarını korumuş, Türkçe dilinin gelişmesine yardımcı olmuştur. Kaleme aldığı Türkçe imaret vakfiyesi dil ve gramer
açısından 15. yüzyılın ilk yarısından kalan değerli bir belgedir. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

İlhanlı veziri Sahip Şemseddin Cüveynî’nin 1271-1272 yılında darülhadis olarak yaptırdığı Sivas Çif­te Minareli Medresesi’nin günümüze sadece giriş cephesi gelebilmiştir. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Beylikler Dönemi’nin ikisini Hacı Hasbey oğlu Mehmet Bey’in, diğerini II. İbrahim Bey’in kızından olan torunu Nasuh Bey’in inşa ettirdiği Karamanoğullarına ait kare planlı kubbe örtülü üç darülhuf­faz yapısı da Konya’da yer almaktadır. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Beylikler Dönemi’nde ahşap tekniklerine kakma ve tarsî adıyla anılan iki yeni teknik eklenmiştir. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nde bulunan 15. Yüzyılın başına tarihlenen Diyarbakır’da bulunmuş bronz davul, bezemeleri ve kufi karakterli yazısıyla benzersiz bir Artuklu eseridir. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

Bizans İmparatorluğu’nun son imparatoru XI. Konstantinos Palaeologos’du.

Ulus Merkez Bankası modern mimari (işlevsel mimarlık) örneği bir eserdir. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü ve Türkiye İş Bankası Birinci Ulusal Mimarlık dönemi, Türkiye Büyük Millet Meclisi modern mimari, Anıtkabir ve Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü İkinci Ulusal Mimarlık dönemi eserleridir. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Mimar Kemalettin Bey ve Giulio Mongeri Birinci Ulusal Mimarlık dönemi, Clemens Holzmeister ve Ernst Egli modern mimari dönemi, Emin Onat ise İkinci Ulusal Mimarlık dönemi mimarlarındandır. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

İkinci Ulusal Mimarlık döneminin en önemli yapısının Atatürk’ün Ankara’daki Anıtkabiri olduğu söylenebilir. 1941 yılında bu yapı için uluslararası bir yarışma düzenlenmiştir. Türk Mimarları Emin Onat ve Orhan Arda tarafından hazırlanan tasarım uygulamaya değer bulunmuş, inşasına 1944 yılında başlanan yapı 1953 yılında açılmıştır. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Osmanlı Sanatında Batı anlayışında resimlerin ilk örnekleri III. Selim döneminde Kapıdağlı Konstantin adlı bir ressama Padişahların resimlerinin yaptırılması ile başlamıştır. İstanbul’a batıdan gelen “Boğaziçi Ressamları” adıyla tanınan A. De Favray, J.B. Hilair, Melling, Amade van Loo, Castellan, Van Mour’dan oluşan sanatçı grubu, kente tutkularını, pek çok bölgesini resmederek göstermişlerdir. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Abdullah Biraderler dönemin ünlü fotoğrafçılarıdır. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliğinin ardından Cumhuriyet’in 10. yılında “D” Grubu kurulmuştur. Bu dönemde Türkiye’deki düşünce ve sanat dünyasında en önemli amaç çağdaşlaşmadır. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Yeniler Grubu ilk olarak, İstanbul’daki yoksul liman ve deniz işçilerinin yaşam mücadelesini konu alan, toplumsal içerikli bir sergi düzenlemiştir. Bu ilk sergiye katılanlar, bu yüzden Liman Ressamları olarak da anılmışlardır. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.