ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI - Deneme Sınavı - 6

Osman Hamdi Bey- Kaplumbağa Terbiyecisi

POŞAD: Birkaç fırça vuruşuyla çabucak yapılan resim.

Osmanlı Sanatında heykel eğitimi Yervant Oskan’ın Sanayi-i Nefise Mektebi inde vermesi ile başlamıştır.

Zühtü Müridoğlu-Hadi Bara Barbaros Heykeli

1300-1453 yılları arasını ifade eden erken Osmanlı dönemi mimarisi, mekan-kubbe-kütle ilişkisi ve mimari problemlerin örneklerle ele alındığı bir dönemdir. Bu dönemde özellikle dönemin başkentleri Bursa ve Edirne'de camiler ön plana çıkmaktadır. Erken Osmanlı dönemi mimarisinde, büyük mekanlı cami formuna ihtiyaç duyulmuştur. tüm bu bilgilerin ışığında doğru cevap, B şıkkıdır.

Evvelce Büyük Selçuklulara tabi olan Anadolu Selçukluları, Sultan I. Mesud döneminde tam bağımsızlıklarını elde ettiler. Anadolu Selçuklu Devleti, II. Gıyaseddin Mesud ve kendisinden sonra başa geçen V. Kılıç Arslan'ın çok sönük geçen devirlerinden sonra 1318 yılında tarih sahnesinden silinmiştir. Dolayısıyla, doğru cevap D'dir.

İnşaatına I. Murad Hüdavendigar tarafından başlanarak 1399'da Yıldırım Bayezid döneminde tamamlanan ve erken dönem Osmanlı mimarisinin en anıtsal yapısı sayılan camii Bursa Ulu Camii'dir.

Aynı meslek grubundaki esnafın bir araya toplandığı çoğunlukla sıra dükkanlar olarak düzenlenen çarşıya arasta denir. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

A, B, C ve D şıkları erken Osmanlı dönemi mimarisi ile ilgili doğru bilgiler içermektedir. E şıkkı ise yanlış bir seçenektir çünkü erken Osmanlı mimarisinde tuğla hatıllı, kaba yontu taş duvar örgüsü yaygın olarak kullanılmıştır.

Rumî, Türk sanatında sık kullanılan kıvrımlı yaprak bezeme; Hatayî, stilize edilmiş bitkisel motifli süsleme tarzı, tonoz; tavan örtüsü olarak açıklanabilecek, bir kemerden ya da birçok kemerin bir araya gelmesiyle oluşan mimari öğe ve çini ise hamur haline getirilmiş killi toprağın pişirilmesiyle yapılan, çeşitli renk ve motiflerle süslenmiş sırlı seramik ev eşyaları veya duvar panolarına denir. bu durumda doğru cevap; A şıkkı yani palmettir.

Bu dönemde de, erken dönemde olduğu gibi mimari biçimi ters "T" cami şeması kullanılmıştır. Klasik dönemde, erken dönemin dağınık yerleşim planının tersine düzgün yerleşim planlı örnekler tercih edilmiştir. Rumeli Hisarı ve Topkapı Sarayı bu dönemde inşa edilen önemli yapılar arasındadır. yani Anadolu Hisarı ve Dolmabahçe Sarayı seçenekleri yanlıştır. Bu durumda doğru cevap C şıkkıdır.

Topkapı Sarayı, fetih sonrası inşası başlayan Topkapı Sarayı, klasik Osmanlı dönemi mimari örneklerinden biridir. Yani doğru cevap B şıkkıdır.

İstanbul Yavuz Sultan Selim camii, klasik Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Büyük kubbeli yapılarda yarım kubbe ya da tonozları taşıyan iri taşıyıcı ve ayağa filpaye ya da fil ayağı adı verilir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Edirne Rüstem Paşa Hanı, klasik Osmanlı dönemi mimarisinde görülen, camii dışındaki yapılardan biridir. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Dolmabahçe Sarayı,gösterişli Barok özellikte ana kapı ve on adet yan kapı
mevcuttur. Saat kulesi yapıya ek olarak inşa edilmiştir.

1725 tarihinde Damat İbrahim Paşa bir Bizans Sarayı olan İstanbul Tekfur Sarayı'nda, bir çini atölyesi kurdurmuş ve burada Saray’a üretim yaptırmıştır.

Osmanlı minyatür sanatçısı, gerçek ismi Abdülcelil Çelebi olan Levnî’dir. Surnâme-i Vehbi isimli eserde Sultan III. Ahmed’in oğullarının sünnet törenini, geçit törenlerini resmetmiştir (1720).

Sivas, Gaziantep, Erzurum, Diyarbakır gibi illerde geleneksel maden eser üretimi,
günlük kullanım eşyası olarak günümüzde devam etmektedir.

1835 yılında İngiltere’ye gönderilen askerî okul öğrencileri, ressam sınıfı oluşturmak üzere resim eğitimi almaya başlarlar. Bunlar Ferik İbrahim Paşa, Süleyman Seyit Bey, Hoca Ali Rıza, Şeker Ahmet Paşa gibi geleceğin önemli ressamları olacaklardır.