ÖRTÜ ALTI ÜRETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 17

Bir bitkinin yeşil gübre bitkisi olabilmesi için; hızlı
gelişmesi, bol miktarda vejetatif organ oluşturması ve fakir topraklarda bile iyi yetişebilmesi gerekir. Bu amaçla yeşil gübre bitkileri; baklagil ve baklagil olmayanlar
olmak üzere iki gruba ayrılır. Seralarda yazlık yeşil gübreleme için mısır ve soya fasulyesi, kışlık yeşil gübrelemede bezelye ve adi fiğ önerilebilir. Doğru cevap A'dır.

Yoğun gübre kullanımı, drenaj sisteminin yetersizliği, sahil şeridinde yer altı suyuna aşırı yüklenme, sulama suyu kalitesinin düşük olması ve deniz suyunun yer altı
suyuna nüfuz etmesi gibi nedenlerle sera topraklarında tuzluluk sorunu ortaya çıkar. Ayrıca, sera topraklarının yağışlarla yıkanamaması ve seralarda yüksek sera sıcaklıkları nedeniyle toprak yüzeyinden buharlaşma ile su kaybının fazla olması da sera topraklarında tuz konsantrasyonunun artışına neden olan diğer faktörlerdir. Doğru cevap B'dir.

Biofumigasyon, toprağa uygulanan organik maddenin, toprakta parçalanması sırasında toprak sıcaklığını yükseltmesi ve ayrışma esnasında gaz haline geçerek toprak patojenlerine toksik etki yapması işlemidir. Bu amaçla genelde yanmamış sığır gübresi (5-7 ton/da), tavuk gübresi (2 ton/da) veya bitkisel atıklar (6-8 ton/da) kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Aşılı fide üretimi domates, karpuz, hıyar, patlıcan, biber ve kavun türlerinde gerçekleştirilmektedir (Şekil 7.2). Aşılı fidelerin fiyatı, aşısız fidelerin yaklaşık 3-4
katı olmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Seralarda domates, hıyar, kavun, patlıcan, fasulye, kullanılan çeşide bağlı olarak biber askıya alınarak yetiştirilir. Askıya almanın nedenleri şöyle özetlenebilir:
• Bitkilerin ışık gören yüzeyini artırmak,
• Bitkiler arasında hava hareketi sağlamak,
• Bitkileri ayakta tutmak,
• Birim alandaki bitki sayısını artırmak,
• Bitki bakım işlemlerini kolaylaştırmak,
• Hastalık ve zararlı kontrolünü kolaylaştırmak,
• Verim ve kaliteyi yükseltmek

Doğru cevap C'dir.

Serada hava hareketinin azlığı ve oransal nemin yüksek olması, ayrıca böcek faaliyetinin olmayışı nedeniyle; döllenme sonucu meyve bağlayabilen domates, biber, patlıcan gibi sebze türlerinde çiçek tozlarının dişicik tepesi üzerine taşınmasına (tozlaşma) yardımcı olunmalıdır. Bu amaçla seraya arı (Bombus terrestris) kovanı yerleştirilir. Doğru cevap D'dir.

Malçlama, toprak yüzeyinin organik (sap, saman gibi) ya da inorganik (plastik örtüler gibi) materyallerle örtülmesidir. Başlıca önemli avantajları toprağın fiziksel özelliklerini iyileştirmesi, toprak sıcaklığını artırması, toprak nemini muhafaza etmesi, yabancı
ot kontrolü, erkencilik, verim ve kalite artışı, meyvelerin toprağa temasını önlemesi olarak sayılabilir. Bu etkiler kullanılan materyale bağlı olarak değişiklik gösterir. Doğru cevap E'dir.

Malçlama, toprak yüzeyinin organik (sap, saman gibi) ya da inorganik (plastik örtüler gibi) materyallerle örtülmesidir. Başlıca önemli avantajları toprağın fiziksel özelliklerini iyileştirmesi, toprak sıcaklığını artırması, toprak nemini muhafaza etmesi, yabancı ot kontrolü, erkencilik, verim ve kalite artışı, meyvelerin toprağa temasını önlemesi olarak sayılabilir. Doğru cevap D'dir.

Entegre Hastalık Yönetimi hastalıkların kontrolünde temel ilke olarak hastalıkların çıkışını engellemeyi benimsemektedir. Doğru cevap E'dir.

Türkiye, Akdeniz Havzasında sera alanı bakımından İspanya ve İtalya’dan sonra 3. sırada yer almaktadır.

Özellikle iklim kontrolü yapılmayan seralarda hastalık ve zararlılarla savaşta en çok kullanılan yöntem kimyasal savaştır.

Tarımsal üretimle ilgili olan dünyada en yaygın kullanım alanı bulan sertifikasyon standardı GlobalGAP’tir.

Sera sebzeleri 5.5­7.0 pH dereceleri arasında iyi gelişmektedir. Toprağın pH’sı bu sınırlarda değil ise toprak pH’sını yükseltmek için kireç, düşürmek için kükürt ilave edilebilir.

Biofumigasyon, toprağa uygulanan organik maddenin, toprakta parçalanması sırasında toprak sıcaklığını yükseltmesi ve ayrışma esnasında gaz haline geçerek toprak patojenlerine toksik etki yapması işlemidir. Bu amaçla genelde yanmamış sığır gübresi (5­7 ton/da), tavuk gübresi (2 ton/da) veya bitkisel atıklar (6­8 ton/da) kullanılır.

Yeşil gübre bitkileri; baklagil ve baklagil olmayanlar olmak üzere iki gruba ayrılır. Seralarda yazlık yeşil gübreleme için mısır ve soya fasulyesi, kışlık yeşil gübrelemede bezelye ve adi fiğ önerilebilir.

Yoğun gübre kullanımı, drenaj sisteminin yetersizliği, sahil şeridinde yer altı suyuna aşırı yüklenme, sulama suyu kalitesinin düşük olması ve deniz suyunun yer altı suyuna nüfuz etmesi gibi nedenlerle sera topraklarında tuzluluk sorunu ortaya çıkar.

Fide yetiştirilen seranın havalandırma açıklıkları, zararlıların girişini engellemek üzere böcek neti (50 mesh) ile kapatılmalı veya fidelerin üzeri Agryl ile örtülmelidir.

Serada hava hareketinin azlığı ve oransal nemin yüksek olması, ayrıca böcek faaliyetinin olmayışı nedeniyle; döllenme sonucu meyve bağlayabilen domates, biber, patlıcan gibi sebze türlerinde çiçek tozlarının dişicik tepesi üzerine taşınmasına (tozlaşma) yardımcı olunmalıdır. Bu amaçla seraya arı (Bombus terrestris) kovanı yerleştirilir.

Engelleyici yöntemler:

Seralarımızın tamamında damla sulama sistemi kullanılmakta, genellikle kimyasal gübreler de üretim dönemi boyunca damla sulama sistemi ile uygulanmaktadır.