ÖRTÜ ALTI ÜRETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 26

1. Kuru termometre sıcaklığı (Tdb)
Nemli hava ortamında bulunan termometrenin ölçtüğü sıcaklık, kuru termometre sıcaklığıdır. Hava sıcaklığından söz edildiğinde kuru termometre sıcaklığı anlaşılır.
2. Nem oranı (W)
Hava-su buharı karışımındaki su buharı kütlesinin kuru hava kütlesine oranına nem oranı (kg/kg ya da g/kg) denir.
3. Mutlak nem (Y)
Hava-su buharı karışımındaki su buharı kütlesinin kuru hava hacmine oranına mutlak nem (g/m3) denir.
4. Buhar basıncı (e)
Suyun buhar basıncı 1 ile 5 kPa arasında değişir. Sıcaklığın her değerine karşılık gelen tek bir doygun buhar basıncı vardır. Doygun buhar basıncı sıcaklık
ve atmosfer basıncına bağlı olarak değişir. Nemli hava buhar basıncı (e) doygun
havanın buhar basıncından(es
) daha düşüktür.
5. Islak termometre sıcaklığı (Twb)
Nemli hava ortamında haznesi sürekli ıslak kalacak şekilde fitil ile sarılı bulunan termometrenin üzerinden 1,5 m/s hava akımı geçirilerek standart koşullarda
ölçülen sıcaklığa ıslak termometre sıcaklığı denir.
6. Çiğlenme noktası sıcaklığı (Tdp)
Nemli havanın içerdiği su buharı miktarı değişmeksizin doymuş duruma geldiği sıcaklığa, ya da yoğuşmanın oluştuğu sıcaklığa çiğlenme noktası sıcaklığı denir.
7. Bağıl nem (RH)
Nemli havada bulunan su buharı kısmi basıncının, doymuş durumdaki havanın kısmi buhar basıncına oranıdır.

Bir nesne ısıtıldığı zaman ya da sisteme ısı eklendiği sürece onun sıcaklığı artar. Benzer şekilde, bir cisimden ısı uzaklaştırıldığı zaman onun sıcaklığı düşer. Bir nesnenin sıcaklığında değişime neden olan ısıya duyulur ısı adı verilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Havalandırma sistemlerinde dikkate alınacak ölçütler şunlardır:

Hava değişim sayısı [N(1/h)=Vf/Vg],

Havalandırma oranı [Vr(m3/m2h)=Vf/Ag],

Havalandırma kapasitesi [Vf(m3/h)],

İç hava ve dış hava arasındaki sıcaklık farkı, ∆T

Sera içindeki sıcaklık dağılımının homojen olması,

Bitki örtüsü içinde ve çevresindeki hava hızı.

Doğru cevap A'dır.

Değişen dış koşullara bağlı olarak, serada bitki için uygun ışık, sıcaklık ve nem koşullarını yaratmak için perdeleme sistemi kullanılır. Perde kullanımının dört nedeni vardır: 1. Karartma, 2. Gölgeleme, 3. Enerji tasarrufu, 4. Çevresel kontrol. Doğru cevap B'dir.

Fan-petek serinletme sistemi aşağıdaki parçalardan oluşur

Fertigasyon uygulamasıyla su ve gübre tasarrufu sağlanırken bitki verimliliği ve kalitesi artar.

Bağıl nem aralığı %70-85 olmalıdır.

Hava hızının 1 m/s’den daha yüksek olması durumunda, bitki büyümesi yavaşlar.

Pencereleri açmak için genellikle iki tip mekanizma kullanılır:
a. Kremayer dişli mekanizması,
b. Makas üstü yataklı ray mekanizması

Bir maddenin iletkenliğini belirleyen en önemli faktör, atomlarının son yörüngesindeki (Valans) elektron sayısıdır (e):

İletken : Altın, gümüş, bakır,

Yalıtkan: Plastik, porselen, cam, tahta,

Yarıiletken : Silisyum, germanyum.

Doğru cevap C'dir.

Gerilimi ölçmek için voltmetre kullanılır. Doğru cevap A'dır.

Kalibrasyon: Ölçülecek X değişkeni ve sensörün V çıkış sinyali arasında matematiksel ilişkinin belirlenmesi işlemine kalibrasyon denir. Doğru cevap D'dir.

Ölçüm ya da bilgi işleme sisteminin temel fonksiyonları şunlardır: 1. Algılama, 2. Sinyal işleme, 3. işlenmiş bilgiyi gösterme, 4. Bilgi kaydetme/saklama, 5. Bilgi iletme. Doğru cevap B'dir.

Endüstride iki tip sıcaklık sensörü vardır: 1. Temaslı, 2. Temassız. Temas tipi sensörler daha yaygın olup; beş çeşidi vardır: 1. Direnç tipi sıcaklık detektörü, 2. Termistör, 3. Isıl-çift (thermocouple). 4. Analog sensör, 5. Dijital sensör. Doğru cevap E'dir.

Eğim sensörü seracılıkta kullanılan sensörlerden değildir. Doğru cevap B'dir.

topraksız üretimde tüm besinlerin emilimi için pH’nın 5,4-6,2 aralığında kalmasına dikkat edilmelidir. Doğru cevap C'dir.

Kapalı çevrim kontrol: kapalı çevrimde çıkış sinyali ölçülür; bilgi denetleyiciye gönderilir. Denetleyici bilgiyi ayar değeriyle karşılaştırır; hatayı hesaplar; kumanda cihazına kontrol sinyali gönderir. Kumanda cihazı aldığı komuta göre proses girişini ayarlar. Kapalı çevrime geri beslemeli çevrim adı da verilir. Diğer bir değişle bu tip sistemlerde çıkış, girişi denetlemektedir. Sera iklim kontrolünde kapalı çevrim kontrol kullanılır. Geri beslemeli çevrim daha hassas olduğu için otomatik kontrol proseslerinde yaygın şekilde kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Endüstriyel bir prosesi ayar değeri çevresinde kontrol altında tutmak için hata değerini (proses değişkeni-ayar değeri) azaltmaya yönelik basitten karmaşığa bazı kontrol yöntemleri kullanılır:

1. On/Off kontrol: iki pozisyonlu kontrol adı verilir.

2. Oransal kontrol (P): Kontrol değişkeni çıkıştaki sinyal ile orantılı olarak değiştirilir.

3. Oransal Integral kontrol (PI): Kontrol değişkeni belirli bir zaman dilimi aralığında toplam hata değeri ve çıkıştaki sinyalle orantılı olarak değiştirilir.

4. Oransal-Integral-Türev kontrol (PID): Kontrol değişkeni belirli bir zaman dilimi aralığında toplam hata, hata değişim hızı ve çıkıştaki sinyalle orantılı olarak değiştirilir.

Doğru cevap A'dır.

Seralar için geliştirilen tümleşik sistem yönetimi aşağıdaki bileşenleri kapsar:

• Enerji yönetimi,

• iklim yönetimi,

• Su-gübre yönetimi

• Bitki yönetimi,

• Kalite ve hastalık yönetimi

Doğru cevap E'dir.

Otomasyon endüstriyel tesislerde aşağıda sıralanan faydaları sağlayabilir:
1. Üretkenliği arttırma, üretim zamanını kısaltma,
2. Üretim maliyetlerini azaltma,
3. Ürün kalitesini ve hassasiyetini iyileştirme,
4. Üretim planları ve esnek üretimde performansı arttırma,
5. Üretim güvenliğini arttırma,
6. Üretimden kaynaklanan sera gazı salınımını, çevre kirliliğini kontrol etme,
7. Enerjinin daha etkin kullanımı ile enerji tasarrufu sağlama.

Doğru cevap E'dir.