OSMANLI İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 15

I. Selim - I. Süleyman döneminde gerçekleşmiştir.

Bütün seçenekler kürekliler arasında yer almaktadır.

Robert Fulton Paris’te inşa ettiği istimbotu Seine nehrinde 1797 yılında yüzdürmüştür.

Germiyanoğullarının katkısı olmamış, diğer beyliklerin olmuştur.

1867 yılında hizmete girmiştir.

Demiryolu yapımı temel politikaları arasında yer alan padişah Sultan II. Abdülhamit Han'dır.

16. yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı Devletiyle en büyük ticaret hacmine sahip Batılı devlet Venedik'ti.

Balta Limanı Ticaret sözleşmesi 16 Ağustos 1838 yılında İngiltere ile imzalanmıştır.

Derbentler, bir bölgenin ve yolun emniyetinin sağlanması bakımından önemli bir tesis olmaları yanında, ıssız yerlerin şenlendirilmesi için iskân vasıtası olarak da kullanılmışlardır. İki çeşit derbentten söz edilebilir: İlki yurtluk ve ocaklık şeklinde
tımar sistemi içerisinde kullanılan derbentler, ikincisi vergi muafiyeti karşılığında kurulan derbentlerdir. Bu ikinciler vakıf, has veya boş topraklar üzerinde kurulmuşlardır. Derbentleri ayrıca kale mahiyetinde olanlar (ribatlar), vakıf şeklinde bulunanlar,
han ve kervansaray olarak kullanılanlar, köprü civarlarında bulunanlar şeklinde dört başlık altında sınıflamak da mümkündür.
Derbentler, 17. yüzyıldan itibaren kırsal kesimde güvenliğin azalmasına paralel olarak bozulmaya başlamış, görevlerini yapamaz duruma düşmüş ve askerî mahiyette olanları hariç dağılmışlardır.

Doğudan gelip Osmanlı topraklarına giren en önemli yol şüphesiz İpek Yolu
idi. Çin’de Zian’dan başlayıp Taklamakan ve Gobi çöllerini geçerek önce Türkistan’a
sonra Kaşgar, Taşkent, Semerkant, Buhara ve Merv üzerinden Hazar’ın güneyine
ulaşmaktaydı. Tahran ve Tebriz’den sonra Anadolu topraklarına giren bu yol,
Erzurum-Kayseri-Ankara istikametinden İstanbul’a ulaşmaktaydı.

Osmanlılar ve İran arasındaki savaş dönemlerinde ise, güvenlik endişesine bağlı olarak yolun kullanımında zorunlu azalma olmaktaydı. Hatta savaş halinin sebep olduğu durgunluklar, yol üzerindeki şehirleri olumsuz etkilemiştir. Nitekim 16. yüzyılda iki ülke arasındaki savaşlar nedeniyle sınırdaki insanlar göç edince Erzurum terk edilmiş bir şehir haline gelmişti.

Osmanlılarda ilk demiryolu girişimleri, Islahat Fermanı’nın yabancı sermayeye imkân tanımaya başlamasıyla oldu. Uzun süre devletten demiryolu imtiyazı almaya çalışan Avrupalı müteşebbisler, nihayet 1860’larda ilk girişimlerini 1867’de hizmete
giren 130 kilometre uzunluğundaki İzmir-Aydın hattının inşasıyla gerçekleştirdiler.

Osmanlılar Akdeniz’de ticarî etkinliklerini artırırken, Vasco da Gama Ümit Burnu’nu geçerek Hindistan’a ulaştı. Baharat yüklü ilk Portekiz gemisi 1501 yılında Lizbon limanına yanaştı. 1503’de Portekiz donanması Kızıldeniz’de idi. Tehlikenin
farkında olan Osmanlılar, ilk önce Memlüklere yardım ederek, daha sonra işi bizzat kendileri üstlenerek Portekizlilere karşı Kızıldeniz’de ve Hint Okyanusu’nda mücadele ettiler.

Batı Avrupa ile ticarette imparatorluğun Balkan coğrafyasındaki bölgeler nispeten daha erken tarihlerde gelişme göstermesine rağmen, Anadolu’nun durumu oldukça farklıydı. Örneğin; İzmir, 19. yüzyıl başlarında Anadolu’nun Avrupa’ya yönelik mütevazı
ihracatında tek önemli limandı.

I ve II doğrudur

I, II, III doğrudur.

 Pereme:  boğaz ulaşımında kullanılan kayık.

Hazine-i hassa vapur kumpanyası: 1843 te kurulan Boğaziçi , adalar, Gemlik, İzmit’e sefer düzenleyen şirket

 Şirket-i Hayriye: 1851-1945 arası İstanbul seyri sefer yapan şirkettir. Kurucuları ali ve Fuat paşadır.

I,II,III

Sakarya seyri sefer uygun değildir.

I,II,III

Konargöçerlerin karayolu güvenliği ticaretin sağlanması ve çeşitli ihtiyaçların temini ile ilgili bir görevi yoktur.

Tümü karayolu yapımı onarımı ve korunması ile ilgili olarak halktan alınan örfi vergilerdendir

I,III,IV doğrudur. II yanlış çünkü demiryollarının çok büyük bir kısmı yabancı sermaye tarafından yap işlet devret ile inşa edilmiştir.