OSMANLI MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATI - Deneme Sınavı - 25

yapısı olan, başlarında sekbanbaşı adlı bir idârecinin bulunduğu 34 bölüklük

sekban birliklerinin 1451’de Fâtih Sultan Mehmed tarafından Yeniçeri Ocağı’na

katılmasıyla, bir sınıftan oluşan yeniçeriler iki sınıfa çıkarılmış oldu.

Osmanlılar, 1324’te Karamürsel’i fethetmek sûretiyle ilk defa denize ulaşmışlardı.

Karamürsel Alp komutasında oluşturulan ilk donanma, Kocaeli bölgesinin fethi

sırasında denizden destek sağlayacaktı. 1327’de Karamülrsel’de ilk tersânenin kurulmasıyla,

müesseseleşme yoluna girildi.

Yeniçeri Ocağı, 1363 yılında, Sultan I. Murad devrinde kurulmuştur.

Kanûnî Sultan Süleyman devrine kadar Yeniçeri Ocağı’nın son derece disiplinli bir yapısının bulunduğunu biliyoruz. Disiplin ve yolsuzluk konusunda en küçük aksaklığa müsâmaha edilmediği gibi, yukarıda belirtilen yollardan geçmeyen kimselerin ocağa alınmasına da fırsat verilmemiştir. Ancak III. Murad devrinden îtibâren bu durum değişti. Ocağa askerlikle ilgisi bulunmayan kişiler alınmaya başlandı.

Devşirilenlerden uzun boylu ve yakışıklı olanlar, yönetim işlerine ve ilim öğrenmeye kabiliyeti bulunanlar, saraya alınıp husûsî bir eğitimden geçirildikten sonra öncelikle saray hizmetlerinde kullanılırlardı. Bunlar arasından en kabiliyetli olanları, ciddî bir enderûn eğitiminden sonra üst seviyede devlet makamlarına yükseleceklerdir. Osmanlı döneminde pek çok subayın, sancak beyinin, vezirlerin ve vezîr-i âzamların böyle bir eğitim neticesinde bulundukları makamlara geldiklerini biliyoruz.

Yavuz Sultan Selim döneminde, Anadolu’dan çıkan Türk levendlerinin, daha sonra Kanûnî devrinde (1534) Barbaros Hayreddin Paşa adıyla kaptân-ı deryâ olacak olan Hızır Reis ile kardeşleri İlyas ve Oruç reislerin yönetiminde Akdeniz’i bir Türk gölü hâline getirdikleri görülür. Barbaros Hayreddin, Osmanlı döneminde yetişmiş en büyük denizci idi. Kanûnî dönemi, Osmanlı donanmasının gücünün zirvesine çıkmasına şâhit oldu. Barbaros’un idâresindeki Osmanlı donanması, 1538’de Andrea Doria komutasındaki birleşik haçlı donanmasını Preveze’de büyük bir bozguna uğratarak, Akdeniz’i bir Türk gölü hâline getirdi.

Tarih-i Ebu’l-feth adlı eser Tursun Bey tarafından yazılmıştır.

Sultanü’l-berreyn ve hakanü’l-bahreyn (İki karanın ve iki denizin hükümdarı)
olarak anılan Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmed Han'dır. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Türk-islâm devlet telakkisinin en temel kavramı olarak karşımıza adalet kavramı çıkar

Ekberiyet usulü, yani hükümdarın ölümü veya hal’i üzerine tahta hanedanın ekber ve erşed (en yaşlı ve akıllı) erkeküyesinin geçmesi, 1876’da ilan edilen Kanun­ı Esasî’de yer aldı.

Osmanlı devleti ilk defa 1854 yılında dışarıdan borç almıştı. Fakat bu borçlar zamanla ödenemez hale geldi. Bu sebeple 1881 yılında Düyûn-ı Umumiye (Genel Borçlar İdaresi) kuruldu.

Önceki Türk ve İslâm devletlerindeki müstevfiliğe Osmanlı devrinde defterdarlık denilmiştir. Osmanlılar müstevfi yerine İlhanlılarda kullanılan defterdârî-i memâlik’i kabul etmişlerdir.

Fâtih, İstanbul’un fethinden sonra bugünkü Fatih külliyesinin bulunduğu yerdeki eski yapıları yıktırıp dümdüz hale getirmişti. Arapçada bu türlü düzlüklere ve geniş sahalara sahn dendiği için bu medreselere sahn medreseleri adı verildi.

Gerek tahrir ve vakıf defterleri gibi resmî belgeler ve gerekse
diğer belgeler timarın bir kurum olarak, Osmanlı devletinin kurucusu Osman
Bey’den itibaren var olduğunu ispatlamaktadır.

Zeamet, geliri 20 bin ila 99.999 akçe arasında olan dirliklere verilen isimdir.

Serbestiyet üzere timar tasarruf eden dirlik sahiplerinin diğer bir gelir kaynağı
da kaçak köle ve cariyelerin yakalanmasından alınan “muştuluk” (müjdelik) adı
altında alınan harçlardı. Kaçak köleyi bulan kimse onu bu işlerle meşgul yavacıya
teslim ederek ufak bir ücret alırdı.

Timar, genel olarak geliri en fazla 19.999 akça olan dirliklere denilmektedir.