ÖZEL GÜVENLİK MESLEK ETİĞİ - Deneme Sınavı - 19

Etik, insanlara özgü ve insanların kendi vicdanlarına bağlı olarak gelişim göstermesinin yanında çevresel faktörlerden etkilenen ve toplumsal huzura katkıda bulunan dinamik bir kavramdır. Etik, davranışların doğru ya da yanlış olduğunu değerlendiren teoriler üzerinde inceleme yapar ve felsefenin bir alt disiplinidir. Toplumsal hayatta doğru ya da yanlış olarak kabul edilen davranışlar ahlak kuralları çerçevesinde ifade edilmektedir. Etik de ahlaki olarak doğru kabul edilen veya yanlış olarak sınıflandırılan davranışları teorik açıdan değerlendirmektedir. Dolayısıyla ahlak doğru ve yanlış davranışların pratiğini, etik ise teorisini incelemektedir. Bu kapsamda etik, ahlak felsefesi olarak da tanımlanmaktadır. Bu çerçevede etik, iyi ve kötü arasında ayrım yapan ahlaki değerler üzerinde çalışmaktadır. Ancak etiğin ahlaki değer üretme gibi bir görevi bulunmamaktadır. Etik, insan davranışlarının kaynağını oluşturan temel dürtüler üzerinden hareket ederek bireysel, mesleki ve toplumsal mutluluğa ulaşmanın standartlarını belirlemektedir.

İnsan ilişkileri üzerine kurulan mesleki etik ilkelerin temel işlevlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Meslek üyelerinin kişisel istek ve eğilimleri sınırlamak
• Yetersiz meslek üyelerini dışlamak
• Meslek içi ilişkileri ve diğer kurumlarla rekabeti düzenlemek
• Hizmet ilkelerinin benimsenmesini sağlamak ve bu ilkeleri korumak
• Belirlenen davranış ilkeleri doğrultusunda davranılmasını sağlamak

Etik değerlere uygun davranışlar sergileme ve aykırı hareket etmenin bireysel, toplumsal ve mesleki olarak olumlu ve olumsuz sonuçları bulunmaktadır. Olumlu sonuçları aşağıdaki şekildeki gibi sıralayabiliriz:
• Saygınlık elde etme
• Güvenilir bir birey olarak kabul edilme
• Diğer insanlardan yardım alma
• Toplumda ve meslekte kabul görme ve iyi bir intibaa elde etme
• Ahlaki çöküntüyü önleme
• Art niyet içeren davranışları önleme

Meslek; insanların hayatlarını devam ettirmek ve para kazanmak güdüsüyle hareket ederek belirli bir ücret karşılığında yaptığı, kendisine ait belirli kuralları, eğitim faaliyetleri, amacı ve organizasyonu olan, eğitim süreci sonucu öğrenilen tekniği ile profesyonelce yerine getirilen kurumsallaşmış bir birliktir.

Etik değerlere uygun olmayan davranış kalıplarını sergilemenin bireysel, mesleki ve toplumsal açıdan olumsuz sonuçlarını da aşağıdaki şekliyle ifade edebiliriz:
• Saygınlığı kaybetme
• Toplumdan dışlanma
• Güvenilirliğini kaybetme
• Mesleki ve toplumsal bağlılığın zayıflaması
• Çalışma arkadaşlarıyla ilişkilerin bozulması ve işini kaybetme
• Kendimize olan saygının yitirilmesi
• İş birliğinin zayıflaması
• Kurum içi iletişimin azalması
• Yozlaşmanın artması

Kant’ın etik anlayışı, insanların ödevleri ve yükümlülükleri ile ilgilidir. Kant etik davranışı, duygulardan arındırılmış eylem olarak ifade etmektedir.

Ahlak kurallarının özelliklerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
• Belirli bir dönemde ve zamanda belirli bir insan topluluğu tarafından ortaklaşa benimsenmiş kurallardır.
• Ahlak insan davranışının kaynağını, eylemlerin iyi ya da kötü olmasını inceler.
• Bireyler arasındaki ilişkileri düzenler.
• Ahlak kurallarının ihlali sonucu ortaya çıkacak olan yaptırım vicdanidir. Ayıplama, kınama vb. Hukuk kurallarının ihlali ise maddi yaptırımlara bağlanmıştır.
• Ahlak, hukuk ile benzerlik göstermektedir. Fakat hukuk yazılı kurallardır, ahlak ise yazılı ve emredici olmayan kurallardır.
• Ahlak, insan vicdanının neyin iyi neyin kötü olduğuna karar vermesini sağlar.

Kültürün özellikleri ise şunlardır:
• Görelidir, her toplumun kendine özgü kültürü bulunmaktadır.
• Toplumsal bir üründür, öğrenilerek kazanılır.
• İnsanlar arası etkileşim sonucu doğup gelişir.
• Tarihseldir, geçmişten günümüze sürüp gelmektedir.
• Durağan değildir. Zaman içinde değişmektedir.
• İnsan eseridir, insanlar hem kültürü oluşturur hem de ondan etkilenir.

Özgürlük-güvenlik ilişkisinde devletlerin temel önceliği ihlallerin ve uyuşmazlıkların barışçı yollarla çözümü, kuvvet kullanımına ise istisnai hâllerde başvurulmalıdır. Bu öncelik, güvenliğin devamlılığı ve pekiştirilmesi için önemli bir faktördür. Doğru cevap A'dır.

Hukuku üstünlüğü temel olarak yönetenlerin ve yönetilenlerin hukuk kurallarına bağlı kalarak hareket etmesidir. Devletin icra kuvveti olan kamu görevlileri de yönetimin temsil kuvvetidir. Bu çerçevede kamu yararı ve düzeni için çalışan görevlilerin hukuk kuralları ile kendilerini sınırlaması önem arz etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Kolluk görevlileri hizmetlerini yürütürken, adalet, eşitlik, tarafsızlık ve dürüstlük ilkeleri çerçevesinde hareket etmeli, yasal mevzuata uygun davranmalı ve insan hak ve özgürlüklerine tezat oluşturan ve bunları kısıtlayıcı davranışlardan kaçınmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Genel kolluk görevlileri karşılaştığı olaylar özelinde makul şüphe tanımı dâhilinde takdir yetkisini kullanırken yetkilerini kötüye kullanmaktan kaçınmalı ve kendisine yönelik yapılan kışkırtmalardan etkilenmemelidir. Güvenlik hizmetleri, tarafsız ve adil bir şekilde kamu yararı gözetilerek halkın beklentileri çerçevesinde yürütülmelidir. Güvenlik hizmetini yerine getiren personel teçhizatını korumalı gerektiğinde etkili bir şekilde kullanmalıdır. Kolluk görevlileri yetkilerini, hiçbir zaman şahsi, aile veya yakınlarının menfaati çerçevesinde kullanmamalıdır. Güvenlik hizmeti sunumu devlet otoritesinin bir karşılığıdır. Bu sebeple güvenlik personeli halkın gözünde devletin otoritesini zedeleyecek bireysel davranışlardan kaçınmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Kurum ve kuruluşlarda denetim ve hesap verebilirlik, hizmetlerin etkili ve verimli yürütülmesi çerçevesinde hizmeti sunan personelin kamu yararına yönelik amaç ve değerlere bağlı kalmasının sağlanması, personelin yaptıklarından ve ihmallerinde sorumlu tutulması ve gerekli çabayı göstermelerinin mümkün hale getirilmesini içeren bir süreçtir.

Mesleki hesap verebilirlik, meslek mensuplarının görevlerini yerine getirirken, iş ve görev tanımlarına göre ve profesyonelliğe uygun şekilde görevlerini yürütmesidir. Doğru cevap E'dir.

Kurum ve kuruluşların faaliyetlerini yerine getirmesi çerçevesinde denetim ve hesap verebilirliğin etkili bir şekilde işletilebilmesi için gerekli olan temel koşullar şunlardır:

Doğru cevap A'dır.

Yönetici konumunda bulunan kişiler mahiyetinde çalışan personele rol model oluşturdukları için günlük işlerini yerine getirirken etik ilke ve değerleri sürekli olarak telaffuz etmeli ve bu ilkeler çerçevesinde davranışlarını düzenlemelidirler. Kurumun amaçları ve değerleri tüm personele anlatılmalıdır. Hizmetler açıkça tanımlanmalıdır ve herhangi bir ihlal durumunda uygulanacak yaptırımlar belirlenmelidir. Çalışan personelin faaliyetleri ile ilgili olarak sorumluluk alınmalıdır. Mevcut iş ile ilgili olarak personel seçerken, liyakat, davranış ve gelişim potansiyelleri dikkate almalıdır. Tüm personele adil, tarafsız ve eşit davranılmalıdır. Karar alma süreçlerinde ve davranışlarında dürüst, güvenilir ve adil olunmalıdır. Görev ile ilgili olarak etkililik ve verimlilik konularında taviz verilmemelidir. Karar alma süreçlerinde personelin görüşlerine değer verilmelidir. Doğru cevap B'dir.

Güvenlik hizmetlerinin etkili ve verimli yürütülebilmesi için denetim mekanizmaları kesin olarak belirlenmeli ve işletilmelidir. Kurum ve kuruluşların faaliyetlerinin şeffaflık ilkesi kapsamında denetimi için iç ve dış denetim mekanizmaları olmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Güvenlik hizmetlerinin hedefinde insan faktörü bulunmaktadır. Halkın can ve mal güvenliğini sağlamak ve toplumsal barışın tesisine yönelik çalışmalar yürütmek, güvenlik hizmetlerinin temel misyonunun insanların huzur ve güvenliği olduğunu göstermektedir. Bu çerçevede insanlar için sunulan bir hizmetin, insanların beklentilerini değerlendirmeden sunulması mümkün değildir. Halkla ilişkiler çalışmaları bu sebeple kamu yararı amacının gerçekleştirilmesi için önemli unsurlardan bir tanesini oluşturmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Halkla ilişkiler, kamu ya da özel hukuk tüzel kişilerinin ilişkide bulunduğu kimselerin anlayış, güven ve desteğini kazanmak için sürekli olarak yaptıkları çalışmaların ortak ismidir. Doğru cevap E'dir.

Güvenlik hizmetini icra eden görevliler, hem devletin koruması altında olan bir
birey hem de devleti temsil eden ve kamu düzenini
koruyan bir birey olma özelliği taşımaktadır

Güvenlik hizmetlerinde; demokratik değerler, hukukun üstünlüğü, insan hakları,
etik ilkeler, denetim, hesap verebilirlik ve halkla ilişkiler kavramları önemlidir.