ÖZEL GÜVENLİK MESLEK ETİĞİ

Etik, her meslek grubu için sıkça kullanılan ve mesleki davranışlar çerçevesinde ele alınan bir kavramdır. Davranışlarımızın iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış olmasının çerçevesini çizen ilkeler toplamıdır. Etik, felsefenin bir alt disiplini olarak ahlaki kurallar üzerinden hareket ederek ahlaklı olmanın teorik boyutunu incelemektedir.

Etik insan davranışlarının doğru ya da yanlış olarak kabul edilmesinin teorik temelini oluşturmaktadır. Günümüzde etik kavramına ilişkin farklı tanımlamaların yapıldığı ve etik ile ahlak kavramlarının zaman zaman birbirinin yerine kullanıldığı görülmektedir.

Etik değerlere uygun davranışlar sergileme ve aykırı hareket etmenin bireysel, toplumsal ve mesleki olarak olumlu ve olumsuz sonuçları bulunmaktadır. Olumlu sonuçları aşağıdaki şekildeki gibi sıralayabiliriz:

• Saygınlık elde etme

• Güvenilir bir birey olarak kabul edilme

• Diğer insanlardan yardım alma

• Toplumda ve meslekte kabul görme ve iyi bir intibaa elde etme

• Ahlaki çöküntüyü önleme

• Art niyet içeren davranışları önleme

Etik değerlere uygun olmayan davranış kalıp- larını sergilemenin bireysel, mesleki ve toplumsal açıdan olumsuz sonuçlarını da aşağıdaki şekliyle ifade edebiliriz:

• Saygınlığı kaybetme

• Toplumdan dışlanma

• Güvenilirliğini kaybetme

• Mesleki ve toplumsal bağlılığın zayıflaması

• Çalışma arkadaşlarıyla ilişkilerin bozulması ve işini kaybetme

• Kendimize olan saygının yitirilmesi • İş birliğinin zayıflaması
• Kurum içi iletişimin azalması
• Yozlaşmanın artması

Toplumsal ve bireysel değerleri ifade eden en önemli gösterge davranışlardır. Davranış, insanların amaçları doğrultusunda ve kişisel değerleri çerçevesinde düşünüp değerlendirme yaparak, karar vermesi ve bu sürece bağlı kalarak bir eylemde bulunmasıdır. Davranışla ilişkili diğer kavram ise tutumlarımızdır. Tutum ise, bireylerin karşılaştıkları bir durum ya da eylem karşısında aldıkları tavırdır.

Tutum, bireylerin karşılaştıkları bir durum ya da eylem karşısında aldıkları tavırdır. Bireylerin tutumlarını; inançları, düşünceleri, dünyaya bakış açıları ve karşılaşılan eylemlerin bireysel çıkarlara yönelik olası etkileri üzerine yapılan kişisel değerlendirmeler oluşturmaktadır.

Ahlak, kültürel değerler ve ideallerle ilgili doğru ve yanlışları ve bunlara uygun olarak nasıl davranılması gerektiğini belirler. Başka bir ifade ile ahlak, nasıl davranılmasına ilişkin, yazılı olmayan standartları içermektedir. Ahlak kuralları, hukuk kuralları ile yakın bir ilişki göstermektedir.

Meslek etiği, belirli bir çalışma sahasına ilişkin olarak oluşturulan, meslek çalışanlarını belirli kurallar doğrultusunda davranmaya zorlayan, çalışanların kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz ve aykırı davranışlar sergileyen meslek çalışanlarını dışlayan, mesleki rekabeti düzenleyen ve meslek ideallerini koruyan ilkeler topluluğudur.

Meslek etiğinin temelinde mesleki faaliyetlerin etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesi, hizmet su- nulan insanların beklentilerine cevap verebilmek, mesleki düzen ve disiplini sağlamak bulunmaktadır. Meslek yöneticileri ve diğer çalışanlar, kendi aralarında ve toplum ile olan ilişkilerinde mesleğin bekası ve toplumsal desteğin sağlanması için önceden belirlenmiş olan bu kurallara uymak zorundadırlar. İnsan ilişkileri üzerine kurulan mesleki etik ilkelerin temel işlevlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Meslek üyelerinin kişisel istek ve eğilimleri sınırlamak

Yetersiz meslek üyelerini dışlamak

Meslek içi ilişkileri ve diğer kurumlarla re- kabeti düzenlemek

Hizmet ilkelerinin benimsenmesini sağla- mak ve bu ilkeleri korumak

Belirlenen davranış ilkeleri doğrultusunda davranılmasını sağlamak

Meslek etiği, mesleki faaliyetlerin yürütüldüğü toplumun değerleri ve söz konusu meslekle ilgili evrensel geçerliliği olan ilkelerden oluşmaktadır. Birbirinden ayrı ne kadar meslek varsa, o kadar da meslek etiği olduğunu söylemek mümkündür. Küreselleşme süreci, bilimsel, teknolojik, sosyal ve kültürel gelişmelere bağlı olarak mesleklerde de değişimi tetiklemektedir.

Nasıl yaşanılması ve davranılması gerektiği üzerine

Mesleki yükümlülükler

Toplum

Değerlerin yansımasıdır ve grup hayatının önemli bölümünü kapsar

Hizmet ilkelerinin benimsenmesini sağlar ve korur

Faaliyet alanları ve uygulaması

Hizmet sunulan insanların beklentilerine cevap verebilmek

Mesleki etik ilkelerin temel işlevleri

Görevde hizmet bilincini

Amaç ve misyona bağlılık