ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ I

İyi düzenlenmemiş, aydınlatılmamış ve gri gibi renklerle renklendirilen mekânlar olumsuz duygulara neden olmaktadır. Ancak iyi, doğru ve güzel tasarlanmış ve düzenlenmiş okul öncesi eğitim mekânları:

Okul öncesi eğitimde eğitim ortamlarının tasarlanmasında ve düzenlenmesinde, çocukların yaşı, özellikleri, sayısı ve eğitim beklentileri dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Okul öncesi eğitim kurumlarının iç güvenliği için alınması gereken önlemlerden bazıları şunlardır:

Bir okul öncesi eğitim kurumunda, diğer tüm yapılarda olduğu gibi, yapı özelliklerini kapı, pencere, koridor, taban döşemesi, ses ve ısı yalıtımı, ısıtma, havalandırma sistemi, ıslak ya da yaş mekânların durumu, tavan yüksekliği gibi ögeler belirler. Doğru cevap E'dir.

Bu nedenle sınıflar çocukların gelişmelerine destek olacak şekilde ve ev ortamına benzer şekilde düzenlenmelidir. Sınıf içerisinde öğretmenin çocukları her açıdan görebilmesi için kör noktalar bulunmamalıdır. Etkinlik köşelerini ayırmada uzun duvarlar kullanılmamalıdır. Sınıf, çocukların sınıf içerisinde rahatça hareket edebilmesine fırsat verecek şekilde düzenlenmelidir. sınıfın bir köşesinde minderler, battaniyeler, yastıklar vb. materyallerle dinlenme köşesi hazırlanabilir. Doğru cevap D'dir.

Anasınıfı ve anaokulunda sınıf içinde bulunan mobilyaların özellikleri:

Okul öncesi eğitimde etkinlik köşeleri; evcilik köşesi, blok köşesi, müzik köşesi, sanat köşesi, fen, doğa ve matematik köşesi, kitaplık köşesi, bilgisayar köşesi, masa oyuncakları köşesi şeklinde sıralanabilir.

Fen, doğa ve matematik köşesi: Bu köşe, çocuğun araştırıcılığına olanak sağlayacak bir biçimde düzenlenir. Fen-doğa köşesi çocukların bitki ve hayvan yetiştirdikleri, deneyler yapıp gözlemledikleri ve sonuçları tartıştıkları bir köşedir. Fen, doğa köşesi pencere yakınına düzenlenerek mümkünse doğal ışık alması sağlanmalıdır. Burada değişik koleksiyon örnekleri, mikroskop, mıknatıs gibi malzemelerin konabileceği raf ve masalar bulunur. Doğru cevap A'dır.

Tüm oyun alanları için dikkat edilmesi geren özellikler şunlardır: Sesiz ve aktif oyunların oynandığı alanlar birbirinden ayrı planlanmalıdır. Ayrıca bu alanlar hem bireysel hem de grupla oynamaya imkân verecek şekilde düzenlenmelidir. Oyun alanlarının hem kendi içinde hem de çevresinde geçişler için uygun yollar yapılarak belli bölgelere yığılma engellenmelidir. Bahçe oyunları için gerekli araçları ve malzemeleri koymak için bahçede uygun bir mekânda dolap, sandık vs. bulunmalıdır. Tüm oyun alanlarında gerekli güvenlik önlemlerinin alınmış olması gerekmektedir. Tüm oyun alanları yetişkinler tarafından gözlemlenebilir bir şekilde düzenlenmelidir. Oyun alanlarında zaman zaman değişiklik yapılarak çocuklarda oluşabilecek monotonluk giderilmelidir.  Sürekli aynı ortamda oynamak zorunda kalan çocuklar farklı oyun ortamları yaratmak isteyerek zararlı birtakım davranışlarda bulunabilirler. Oyun alanına yakın, çocukların oyun sırasında kullanabilecekleri tuvalet ve lavabolar ve bulunmalıdır. Çocukların hem güneşli hem de yağmurlu günlerde oynayabileceği şekilde düzenlemeler yapılmalıdır. Engelli çocuklar için gerekli düzenlemeler yapılmış olmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Dramatik oyun alanında çocuklar birçok farklı hayali oyun oynamaktadırlar. Bu alanda ahşap kulübe, şato, gemi, araba gibi farklı fiziksel özelliklere sahip yapılar oluşturulabilir. Dramatik oyun alanının yanına kum ve su oyun alanı düzenlenerek çocukların hayal dünyalarını genişletmeye ve daha eğlenceli oyunlar oynayabilmelerine fırsat verilebilir. Sandık, kayık, tahta parçaları gibi materyallerle de bu ortam zenginleştirilebilir. Doğru cevap B'dir.

Okul öncesi eğitim kurumlarında okulun içi ve dışı eğitim ortamıdır. Bu ortamlar; yapı, biçim, büyüklük, renk vb. özelliklerin yanında okul içindeki kullanım alanlarının yapısal özellikleri, donanımları, temizlik, güvenirlik, uygunluk özellikler; aynı şekilde dış ortamların uygunluğu, güvenirliği, temizliği, sağlıklı olması, amaca hizmet etmesi gibi özelliklere sahip olup olmama durumuna göre değerlendirilir. İyi bir okul öncesi öğretmeni görev yapacağı/yaptığı bir okul öncesi eğitim kurumunun okul içi ve okul dışı eğitim ortamlarını güvenlik, temizlik, sağlık kurallarına uygunluk, çocuklara ve gereksinimlerine uygunluk amaçlar ve kazanımları ile etkinlikler yönünden uygunluk ve işlevsellik, işe yararlılık, kullanışlılık, güdüleyicilik, ilgi çekicilik, esneklik gibi yönlerden değerlendirme becerisine sahip olmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Çocuklar az ışıklı ortamlarda ya da dar ve sıkışık ortamlarda rahat hareket edemezler, çekingen davranırlar, kendilerine güvenleri azalır veya daha saldırgan olurlar.

Kitap köşenin pencere yakınında bol doğal ışığın geldiği bir yerde düzenlenmesi önemlidir. Bu köşede çevrenin, ses emici panolarla kapatılmış olmalıdır. Kitap rafları, çocukların kolayca erişebilmelerine uygun olmalıdır.

Öğretmen binanın olası bir depremde zarar görme riskini değerlendirilmesi dışındaki tüm değerlendirmeleri yapabilir.

Giriş holü, veli bekleme salonuna açılmalıdır. Veli bekleme salonunda velilerin oturabileceği koltuklar, etkinliklerin asılabileceği bir pano bulunmalı ve anaokulunun sevimli bir köşesi hâline getirilmelidir.

Büyük motor oyun alanı: Tırmanma merdivenleri, salıncaklar, kaydıraklar, bisikletler, arabalar, tramplen, tahterevalli, dönme dolap, yaylı aletler, araba lastikleri, yürüme tahtası, tüneller gibi birçok oyun aracı bu oyun alanında bulunabilmektedir.

Trafik yönünden güvenlik önlemlerinin güvenli çevre özelliklerindendir. Diğer şıklar okulöncesi eğitim kurumlarının iç güvenliği için alınması gereken önlemlerdendir.

İyi bir yerin seçilmesini etkileyen birçok faktör vardır. Ancak iki ana özelliğe okulöncesi eğitim kurumları için uygun yer belirlenirken mutlaka başvurulması gerekir. Bunlardan biri olumlu çevre koşulları, diğer ise güvenli çevredir.

İdari kısımlar, revir, vestiyer, gözlem odası okul öncesi eğitim kurumundaki birimler arasındadır. Ancak koridorlar bir binanın yapısal bir öğesidir.

Müzik köşesinde ritm ve müzik aletleri çocukların ulaşabileceği şekilde açık raflarda bulunması gerekir. Kitaplık köşesi evcilik alanına uzak bir şekilde  konumlandırılmalıdır. Bahçe içinde olan yeşil alanlar veya bitki ve hayvan yetiştirilen alanlardan oyun alanı ayrılmalıdır. Kitap köşesinde kitaplar çocukların ulaşabileceği ve görebileceği şekilde raflara koyulmalıdır. Evcilik köşesindeki araç ve gereçler gerçek yaşamda kullanılan materyaller gibi olup boyutları küçük olmalı bilgisi doğrudur.

Öğretmen  bu gözlemi sonucunda çocukların  zaman zaman dinlenmeye gereksinim duydukları anlaşılmakta. Öğretmen sınıfın bir köşesinde minderler, battaniyeler, yastıklar gibi materyaller kullanarak dinlenme köşesi hazırlayabilir.