ÖZEL VERGİ HUKUKU II - Deneme Sınavı - 2

Emlak vergisi iki eşit taksitte ödenir. Birinci taksitin ödenme zamanı mart, nisan veya mayıs ayları, ikinci taksitin ödenme zamanıysa kasım ayıdır. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Servet vergileri; genel servet vergileri ve özel servet vergileri olarak ikiye ayrılır.

Emlak vergisi objektif nitelikte bir vergidir. Subjektiflik yani kişisellik unsurları olan gelir ya da servetin toplanması ve artan oranlı tarife uygulanması gibi hususları içermemektedir. Objektif nitelikteki emlak vergisinde gayrimenkuller dolayısıyla ödenen vergiden, bu varlıkların neden olduğu borçlar için hiçbir ayarlama ve indirim yapılmasına izin verilmediği gibi yükümlülerin kişisel ve ailevi durumları da dikkate alınmamaktadır. Ayrıca emlak vergisinde tek oran uygulanmaktadır. Vergi oranı mükellefin kişisel durumuna göre değil vergiye konu gayrimenkullerin türüne göre değişiklik göstermektedir. Emlak vergisi kapsam bakımından özel bir servet vergisidir. Verginin adından da anlaşıldığı üzere, konu unsuru servetin tamamı değil sadece arsa, arazi ve bina kavramlarını içeren gayrimenkullerdir.

Sahibine, hakkın konusu olan malı zilyetliğinde bulundurma, yönetme, kullanma ve ondan yararlanma yetkilerini veren ayni hakka intifa hakkı denir.

Konut olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin, 2500 TL’ den az olmamak üzere vergi değerinin 1/4’ ü, inşaatın bitim tarihini izleyen yıldan itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır

Bina vergisinin oranı, büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki konutlar için ‰ 2'dir.

Bina vergisi, normal olarak ilgili belediye tarafından dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı izleyen bütçe yılının ocak ve şubat aylarında yıllık olarak tarh olunur.

Kiraya verilse bile sürekli olarak vergiden muaf olan araziler şu şekilde sıralanabilir:
- Katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzel kişiliğine, kanunla kurulan üniversitelere ve Devlete ait arazi;
- İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler veya bunlara bağlı müesseseler tarafından işletilen su, elektrik, hava gazı, mezbaha ve soğuk hava işletmelerine ait arazi ve belediye sınırları içindeki yolcu taşıma işletmelerine ait arazi;
- Türk Silahlı Kuvvetlerini (Jandarma Genel Komutanlığı dâhil) güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait arazi ve arsalar;
- 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre temettü hariç ortaklık hakları ile
yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen Tasarruf Mevduatı
Sigorta Fonuna intikal eden bankalara, tasfiyeleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
eliyle yürütülen müflis bankaların iflas idarelerine ait arazi ve arsalar

Arazi vergisinin matrahı Emlak Vergisi Kanunu hükümlerine göre tespit edilen “vergi değeri”dir.

Vergisi Kanunu çerçevesinde bina ve arazinin vergi değerini değiştiren durumlar şu şekilde sıralanabilir:
• Mevcut binalara ilaveler yapılması veya asansör veya kalorifer tesislerinin konulması.
• Bir binanın yanması, yıkılması suretiyle veya başka sebeplerle tamamen veya kısmen harap olması veya binada mevcut asansör veya kalorifer tesislerinin kısmen veya tamamen kaldırılması

• Bir binanın tamamlayıcı parçası durumunda olan arazinin bu durumdan çıkması
veya bir arazi ve arsanın binanın tamamlayıcı parçası durumuna girmesi.
• Bir bina veya arazinin taksim veya ifraz edilmesi veya mükellefinin değişmesi.
Araziden bir kısmının kamulaştırılması da ifraz hükmündedir

Zaman aşımı, vergi borcunu sona erdiren nedenlerden biridir. İlke olarak, vergi idaresinin (emlak vergisi bakımından belediye idaresinin) vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihi izleyen yıldan itibaren en geç beş yıl içinde vergiyi tarh etmesi gerekir. Bu süre içinde tarh ve tebliğ edilmeyen vergi zaman aşımına uğrar.

Vergi matrahının aşınması, o dönemlerde Türkiye’de kadastronun ta- mamlanmamış olması ve uygulamadaki bazı aksaklıklar nedeniyle 1970 yılında 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu hazırlanmış ve bu yeni kanun 1972 yılında yürürlüğe girmiştir.

Bina vergisinin mükellefi binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenlerdir. Yani bina vergisini binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenler öder.

Binalara ilişkin geçici muaflıklar Emlak Vergisi Kanunu’ nun 5. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddede bazı binalar için geçici süreli tam muafiyet getirilmişken bazı binalar için vergi değerinin bir kısmına yönelik geçici muafiyet getirilmiştir.

Deprem, su basması, yangın gibi doğal afetler sebebiyle yanan, yıkılan veya kullanıl- maz hâle gelen binaların yerine yenileri yapıldığı takdirde, yeni binalar inşalarının sona erdiği yılı izleyen bütçe yılından itibaren 10 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır. Bu muafiyet hükmünden deprem dışında yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetlerden zarar görme olasılığı bulunan binalar da yararlanır. Diğer bir deyişle afet tehlikesi dolayısıyla yeniden inşa edilen binalar da 10 yıl süreyle emlak vergisinden muaf tutulur.

Bina vergisinin matrahı, binanın “vergi değeri” dir. Bina vergisinin matrahını oluşturan vergi değeri binanın Emlak Vergisi Kanunu’ na göre hesaplanan vergi değeridir. 

Binada kalan kişilerin devletteki hizmet yılına göre  kesinlikle vergi değerleri hesaplanmaz.

Bina vergisinin oranı, konutlar için binde 1, diğer binalar için binde 2'dir. Bu oranlar büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki konutlar için binde 2, diğer binalar için binde 4 olarak uygulanır. Cumhurbaşkanı, vergi oranlarını yarısına kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir.

Arazi vergisinde süreklilik taşıyan muafiyetler Emlak Vergisi Kanunu’ nun 14. maddesinde “Daimi Muaflıklar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu maddede yer alan sürekli muafiyetler bina vergisinde olduğu gibi kiraya verilme ya da verilmeme koşuluna göre farklılık göstermektedir. Cumhurbaşkanı ve Bakanların özel arazilere vergiden muaf araziler sınıfına girmez.

Arazilere ilişkin geçici muaflıklar Emlak Vergisi Kanunu’ nun 15. maddesinde düzenlenmiştir.  Özel kanunlarına göre Devlet ormanları dışında insan emeğiyle yeniden orman hâline getirilmek üzere ağaçlandırılan arazi 50 yıl vergiden muaftır.

arazi vergisinin oranı ‰ 1, arsalarda ise ‰ 3’ tür. Bu oranlar büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde %100 artırımlı uygulanır. Diğer bir deyişle büyükşehir belediyelerinde araziler için uygulanacak oran ‰ 2, arsalar için ‰ 6’ dır. Cumhurbaşkanı, vergi oranlarını yarısına kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir.