PERAKENDE YÖNETİMİ

Perakendeciliğin gelişimini tetikleyen temel olgulardan biri kentleşmedir.
Kent insanların  neredeyse ikinci evi haline gelen perakende mağazaların
kentlerde yoğunlaştığı bilinen bir gerçektir. Bu anlamda kentleşme, perakendecileri olumlu yönde etkileyen sosyal bir olgudur

Perakendeci ürün karmasını değiştirebilir, fiyatlarını yeniden düzenleyebilir, hedef kitlesine yönelik iletişim mesajlarını etkinleştirebilir, müşteri hizmetlerini iyileştirebilir. Ancak, yerini değiştirmesi oldukça zordur. Değişen yer, imaj, müşteri, çalışan kaybına yol açar ve maliyetleri yükseltir. Bu sebeple perakendecinin kuruluş yeri ile ilgili kararını değiştirmesi zordur

Mağaza kuruluş yerini etkileyen faktörler şunlardır: • Sermayenin mevcut olması • Arzu edilen yerde arazinin bulunabilirliği ve maliyeti • Alt yapı imkanlarının olması (su, elektrik, kanalizasyon, vb.)

Mağaza kuruluş yerini belirleme üç aşamalı bir süreçtir. İlk olarak ülke, bölge veya pazar ile ilgili kararın alınması gerekir. Bunu ticaret alanı ile ilgili karar takip eder. Son olarak da firma performansı açısından en uygun yer veya yerlerin seçimi kararının alınması gerekir.

Perakendecinin faaliyet gösterdiği alandaki taşıma, dağıtım sistemi, yasal çevre gibi faktörlerden oluşmaktadır.

Perakendeciler, tüketicilerin yaşı, cinsiyeti, geliri, eğitim düzeyi, aile özellikleri, mesleği gibi demografik özellikleri hakkında çeşitli bilgilere sahip olması gerekir

Talep: Bir perakendecinin mal ve hizmetleri için talep, perakendecinin mağazasını açacağı yerden etkilenecektir. Ayrıca, tüketicinin sadece mal ve hizmetleri istemesi yeterli değildir. Aynı zamanda, bunun satın alma gücüyle de desteklenmesi gerekmektedir. Böylece talep, perakendecinin hedeflediği nüfusun satIn alma gücü ve nüfusun bir fonksiyonudur

Bir ilin alışveriş potansiyeli taşıyıp taşımadığı değerlendirilirken öncelikle iki etken göz önüne alınmaktadır. Birincisi, ilin nüfusunun 600 binden fazla olması; ikincisi ise milli gelirden aldığı payın yüksek düzeylerde olması.

Yatırım kararını etkileyen diğer faktörler; çalışan kadın sayısının çok olması, eğitim düzeyinin yüksek olması ve özel oto sahipliğinin fazla olması olarak gösterilmektedir. Ayrıca, perakendecilik sektöründe arsa maliyeti önemli bir unsur olarak ortaya çıktığı için Anadolu, ucuz arsa maliyeti nedeniyle tercih edilmektedir”

Mağaza kuruluş yerini etkileyen faktörler şunlardır:
• Sermayenin mevcut olması
• Arzu edilen yerde arazinin bulunabilirliği ve maliyeti
• Alt yapı imkanlarının olması (su, elektrik, kanalizasyon, vb.)

Demografik Özellikler

Ekonomi

Kültür

Talep

Rekabet

Alt Yapı

Özellikli alışveriş: Bu tür alışverişte tüketicinin hangi mağazayı veya markayı tercih edeceği bellidir. Tüketicinin bu mağaza veya marka yerine başka bir mağazayı veya markayı ikame etmesi söz konusu değildir. Bu tür mağazalar için müşterinin yoğun olduğu yerler önemli değildir. Çünkü tüketiciler bu tür ürünleri satan mağazaları her nerede ise, araştırma ve bulmaya isteklidir. Bu tür ürünleri elde etmek için harcaman para, zaman ve kat edilen mesafe önemli değildir. Özel tasarım araba, mücevher, kıyafet veya özellikli yiyecekler, bu grupta sayılabilecek ürünlerden bazılarıdır. Eşsiz bir ürün sunan özellikli perakendecinin mağazasının kolayda bir yerde olması önemli değildir.

Birincil ticaret alanı, mağaza müşterilerinin %60-65’ini oluşturan coğrafik alandır. Mağazaya en yakın bölgedir, en yüksek müşteri ve satış yoğunluğuna sahiptir. Perakendecinin ulaşılabilirlik, kolaylık açısından rekabet avantajına sahip olduğu bölgedir. Bu alan mağazadan 10 dakikadan az veya 5-8 km uzaklıktadır

Ticari alanın belirlenmesini etkileyen faktörler:

Seyahat süresi

Mesken modelleri

Rakiplerin lokasyonu

Mağaza büyüklüğü ve türü

Fiziksel engeller

Ticari bir alanın doygunluğunu belirlemede yararlanılan kriterler şunlardır:
• Perakendeci başına düşen kişi sayısı
• Her bir perakende mağazanın ortalama satışları
• Her bir perakendeci türüne düşen ortalama satışı
• Kişi başına düşen ortalama mağaza satışları
• Çalışan başına düşen ortalama satışlar.

Maliyet Faktörleri
Kiralama veya satın alma
Kira ücretleri
Kira süresi
Vergiler
Faaliyet maliyetleri
Gereken ticari kuruluşlara üyelik

Birincil ticaret merkezindeki mağazaların zayıf yönleri:

• Rekabet şiddetli olabilir.
• Kiraları yüksek olabilir.
• Uygun büyüklükte mağaza bulmak zor olabilir.
• Bulunan mağazaların park olanakları yeterli olmayabilir.
• Merkezin planlı bir gelişmesi olmayabilir.
• Trafik yoğundur.
• Bazı mağazalar eski ve geleneksel olabilir.

Bölgesel Alışveriş Merkezi: Bu tür merkezler tüketicilere giyim, mobilya, ev araç ve gereçleri, hizmetler ve çeşitli eğlence olanakları sağlarlar. Bu tür alışveriş merkezlerinin tüketicileri çekmede ön plana çıkardığı mağazalar, departmanlı mağazalardır.

Yüzde esasına göre kiralama: Bu tür kiralamada ise, satışların veya kârın belirli bir yüzdesine göre anlaşma yapılır. Yüzde esasına göre kiraya verme mülk sahibi için avantajlıdır. Çünkü mağaza başarılı ise, geliri artar. Diğer yandan, enflasyona karşı da korur. Kiralayan açısından bakıldığında, kira değişken maliyet özelliği taşıyacaktır. Mağaza performansı iyi ise kira yükselecek, düşük ise kira da düşecektir. Yüzde miktarı da, mağaza türüne, alışveriş merkezi ve bölgesine göre değişebilir.