PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM

Buğday, mısır, çiğdem, sümbül gibi bitkiler tek çenekli bitkilere örnektir.Doğru cevap A'dır.

Kışın yaprağını döken, yuvarlak taç yapısı gösteren, 10-25 metre boylanabilen bir ağaçtır. Akçaağaçlar Türkiye’deki park ve bahçelerde sıklıkla tercih edilen bir türdür. Bu türün yaprakları tıpkı çınar ağacı gibi parçalı (loplu) bir yapı gösterdiğinden bu isimle anılmaktadır. Bitki erdişidir yani hem erkek hem de dişi çiçekler bir arada bulunur.Çiçekleri açık sarı renkli olup dik duran küçük demetler halinde oluşur. Doğru cevap E'dir.

Kambiyum dokusu bitkilerde sürekli bölünerek bitkinin enine kalınlaşmasını sağlayan dokudur. Eğer bir bitkide kambiyum yok ise o bitki hiçbir zaman odun yapısına kavuşamaz, ömrünün sonuna kadar hep otsu olarak kalır.

Peyzaj uygulamalarında kullanılan dış mekan bitkileri, biçim (form) yönünden 5 grupta incelenebilir;
Salkım formlu; 
Sütun formlu; 
Piramit formlu;
Yuvarlak formlu; 
Manzara formlu (Doğal)

Bitkinin gövdesinde dal, yaprak, çiçek gibi yan organların çıktığı noktalara düğüm (nod) ismi verilir. Bu bölgeler organların bitkiye bağlandığı yerlerdir. İki nod arasında kalan kısma ise internodyum adı verilir.

Stolon (Sürünücü) gövde: Rozet tipindeki bir ana bitkiden verilen uzun veya kısa internodyumlu, toprak yüzeyinde yatay olarak gelişen ve nodyumlardan yeni bir bitki meydana getirebilme yeteneği olan sürünücü gövdelerdir.

Yapraklar bitkilerde özümlemenin (bitkilerin güneş ışığı, su ve karbondioksit kullanarak kendi besinlerini yapabilmeleri) ve transpirasyonun (buharlaşma ile suyun yitirilmesi) yapıldığı esas organlardır.

Eğer bir bitkide ana eksen bir çiçek ile sonlanmıyor ise yani uzamasını sürdürüyor ise ve çiçekler yan dalların koltuklarından çıkıyor ise bu çiçeklenme durumuna rasemoz çiçek durumu denir.

Basit meyveler; bir çiçeğe ait bir tek ovaryumun gelişmesi ile meydana gelirler. Bu meyveler etli meyveler ve kuru meyveler olarak 2’ye ayrılırlar.

Acer platanoides (Çınar Yapraklı Akçaağaç)

Rosa sp. (Gül): Gül, gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden güzel kokulu, dikenli ve çeşitli renklerde çiçekleri olan bitki türlerine verilen isimdir.

İki yıllık bitkiler: Bitkinin tohumu birinci yıl­da çimlenerek kök, gövde ve yaprak gelişimini ta­mamlar. Ancak ilk yıl çiçek oluşmadan kış mevsimi gelir ve bitkinin gelişimi durur. Kökü, gövdesi ve yaprağı bir önceki yıldan oluşmuş olan bitki ikinci yılda bu yapıların üzerine generatif gelişme göste­rerek, çiçek, meyve ve tohum yapısını oluşturur ve ikinci yılın sonunda tohum yapısını oluşturan bitki ölerek ortadan kaybolur.

Genel olarak bitkilerin dış görünüşleri ile ilgili tüm özelliklerine dendrolojik özellikler denir. Pey­zaj uygulamalarında bitkiler dendrolojik özellikle­rine göre ölçü (hacim), biçim, renk ve doku özellik­leri dikkate alınarak 4’e grupta incelenir.

Kapalı tohumlu bitkilerde tohum karpel denilen yapılar ile dört biryandan sarılarak çevrelenir, örtülerek çepeçevre sarılır. Tohum tomurcuklarının ovaryum içinde döllenerek gelişmesiyle oluşan yapıya meyve denir. Kapalı tohumluları açık tohumlulardan ayıran en önemli özellik tohumların her taraftan kapatıla­rak korumaya alınmış olmasıdır. Bugün dünyada en çok kapalı tohumlu bitkilerin üretimi ve tarı­mı yapılmakta olup ekonomik değerlerleri olduk­ça fazladır. Kapalı tohum­lu bitkiler açık tohumlu bitkilere göre oranla daha gelişmiş özelliklere sahiptir. Çünkü vegetatif (kök, gövde, yaprak vb.) kısımları ortam koşullarına daha rahat uyum sağlayabilmektedir. Kapalı tohumlu bitkilerin hem odunsu ve otsu örnekleri vardır. Tek yıllık, iki yıllık ve çok yıllık olabilirler. Ayrıca ba­zıları kışın yaprağını tamamen dökerken bazıları ise yapraklarını az döker. Kapalı tohumlu bitkilerin odunlarında hem trakeler hem de trakeidler vardır, genellikle reçine kanalı taşımazlar, çiçekleri genellikle hermafrodittir, gerçek çiçek örtü yaprakları bu­lunur, genellikle böceklerle tozlaşırlar, bir veya iki çeneklidirler, yap­raklar genellikle geniş ayalı, ağsı veya paralel damarlıdır, yeryüzünün her yerinde yaygın olarak bulunurlar.

Toprak Üstü Gövdeye sahip bitkilerin gövdeleri toprak seviye­sinin üzerinde gelişir ve toprak yüzeyine göre al­dıkları pozisyona ve morfolojik özelliklerine göre sınıflandırılırlar. Bu grupta yer alan gövde türleri şunlardır: sarılıcı gövdeler, stolon (sürünücü) gövde, dik otsu gövde, dik odunsu gövde, yapraksı gövde, kısa gövde, kanatlı gövde, diken gövde, sülük gövde, etsi (sukulent) gövde, otsu gövdeler.

Tohumlu bitkilerde erkek ve dişi organlar aynı çiçek üzerinde bulunursa mo­noklin veya hermafrodit çiçek denir. Bu bitkilere gül, elma, atkestanesi, ebegümeci gibi bitkiler örnek olarak verilebilir. Erkek ve dişi organlar ayrı çiçek­lerde ise erkek ve dişi çiçeklerden söz edilir. Bu du­ruma ise diklin çiçek denir. Eğer diklin çiçekler aynı bitki üzerinde ise o bitkiye monoik denir, örneğin; fındık. Diklin çiçekler ayrı bitkilerde bulunuyorsa o bitkiye dioik denir, örneğin; söğüt, kavak.

Tek çenekli bitkiler otsu bitkilerdir, yaprakları ince, uzun, şerit şeklindedir, yaprakları paralel damarlıdır. Tohumunda tek çenek bulunur, kambiyum yoktur, iletim demetleri düzensizdir, kökleri saçak köktür, gövdeleri incedir, bu gruba buğday, mısır, çiğdem, sümbül gibi bitkiler örnek verilebilir.

Çift çenekli bitkiler genellikle odunsudur, yaprakları geniş parçalıdır, yaprakları ağsı damarlıdır, tohumda çift çenek bu­lunur, Kambiyum bulunur, iletim demetleri düzenlidir, kazık ve yan köklerden oluşur, gövde kalındır. Bu gruba çevremizdeki ağaç ve çalıları örnek olarak verebiliriz.

Genel olarak güller, çiçek ve gövde şekillerine göre sınıflandırılırlar. Bunlar: Çiçek yapısı bakımından; yalınkat güller, yarım katmerli güller, katmerli güller, Boyları bakımından; bodur güller, yüksek boylu gül­ler, sarılıcı-sarmaşık güller, Çiçek açma zamanı bakı­mından; yılda bir çiçek açanlar yılda birden çok çiçek açanlar, yediveren güller, Katmer çiçekleri bakımından; çiçekleri küçük katmerli, çiçekleri normal katmerli, çiçekleri büyük katmerli güller. Yeryüzünde 200’den fazla gül türü vardır.

Lonicera caprifolium (Hanımeli): Yaprak dökmeyen, 20 m’ye kadar uzayabilen sa­rılıcı bir bitkidir. Ülkemizin hemen hemen her böl­gesinde kullanılabilen bu bitki bina duvarlarında, çit üzerlerinde, çardak ve kamelya gibi elemanlarda sıklıkla kullanılır.