PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM

Şekil 7.12 Bitki Formları 

Sıcak renkler daha hareketli ve eğlence içeren mekanlara (çocuk bahçesi, eğlence parkları vb.) yönlendirme sağlamak amacıyla tercih edilebilirler. Sıcak renkler yakınlaştırıcı etki yapıp mekanın daha küçük algılanmasına neden olurlar.

Gölge ağaçlarının bazı faydaları aşağıda verilmiştir:

Gerek iç gerekse dış mekanlarda ısıtma ve soğutma maliyetlerinin azalmasını sağlarlar.

Yaz sıcaklıklarını 10 °C’ye kadar düşürebilirler.

Sert zeminlerden yansıyan ısı miktarını azaltırlar.

Yapıların ve canlıların sıcaktan korunmasına yardımcı olurlar.

Yaban yaşamını cezbeder ve sürekliliğini sağlarlar.

Bulundukları mekana estetik ve değer katarlar.

Toprak erozyonunu önlemeye yardımcı olurlar.

Oksijen üretimini artırıp, karbon emisyonlarının azaltılmasına yardımcı olurlar.

Estetik olarak tercih edilse bile çim aşırı su ihtiyacı nedeniyle su kaynaklarının hızlı tükenmesine neden olmaktadır. Çim alanlar yerine su ihtiyacı düşük yayılıcı ve örtücü bitkilerin seçimi daha doğrudur.

Hortikültürde bitkiler ağaçlar, çalılar, sarmaşıklar ve yer örtücüler olarak sınıflandırılmaktadır. Çimler, yer örtücüler sınıfı içindeki alt gruplarda yer almaktadır. Doğeu cevap E'dir.

Meyve üretiminin artırılması peyzaj tasarımının amaçlarından biri değildir. Doğru cevap D'dir.

Yaprak yapı­sına göre bitkiler geniş yapraklı, dar yapraklı ve iğne yapraklı bitkiler şeklinde de sınıflandırılmak­tadır. Çınar, akçaağaç, katalpa, ıhlamur geniş; sö­ğüt, iğde, okaliptüs, zakkum dar; sedir, çam, ladin iğne yapraklıdır.

Ekolojik olan aynı zamanda ekonomiktir. Bu bağlamda tasarımda ekonomiklik sağlamanın en basit yolu ekolojik çözümlere ağırlık vermektir. Ör­neğin; yerel yapısal ve bitkisel materyalin seçilmesi, bu malzemelerin temini, bakımı, hastalık ve zarar­lılarla mücadele için harcanacak maliyetleri önemli ölçüde düşürdüğü gibi aynı zamanda çevrenin ve kaynakların korunmasını ve devamlılığını da sağ­lamaktadır. Çevre dostu olan yeşil çatılar çatı öm­rünü uzatmakta ve yapının ısıtma soğutma sistemi için harcanan maliyeti düşürmektedir. Biriktirilerek yeniden kullanılan yağmur suları, sulama masraflarından tasarruf edilmesini sağlaya­caktır. Güneş enerjisi ile çalışan aydınlatmalar hem çevreci hem de ekonomik çözümler sunmaktadır.

Kaba dokulu bitkiler genel­likle iri ve geniş yapraklar, kalın damarlar ve dallar, iri dikenler ve sürgünler, düzensiz formlar ile ken­dini gösterir. Kaba dokulu bitkiler arasında katalpa, orman gülü, filbahri sayılabilir. İnce dokulu bitkiler küçük, dar ve şerit yapılı yaprakları, sürgünleri ve dallarıyla ayırt edilebilir; daha yoğun bir görüntüye sahiptirler. Küçük ve zarif çiçekleri olur. Çim türleri, eğrelti otları ve şimşir ince dokulu bitkiler arasında yer almaktadır. Orta dokulu bitkiler ise kaba ve ince dokulu bitkiler arasındaki sınıf olup kaba ve ince dokulu bitkiler arasında bütünlük sağlamak için kullanılırlar. Taflan orta dokulu bir bitki örneğidir.

Doku, objelerin yüzeylerinin yapısıyla ve bunun algılanma şekliyle ilgili bir kavramdır. Bitkilerde doku; gövde, dallar, yapraklar, çiçekler vb. bitki bö­lümlerinde gözlenir.

Denge, peyzajda mekânsal organizasyon sağ­lamanın önemli unsurlarından biridir. Denge; form, renk, doku ve ölçü elemanlarıyla sağlana­bilmektedir.

Tekrar, peyzajda benzer renklerin, formların, dokuların, türlerin veya objelerin kullanılmasıdır. Başka bir ifadeyle tekrar, objelerin veya bu objelere ait özelliklerin belirli bir desen oluşturacak şekil­de kullanılmasıyla elde edilen bir tasarım ilkesidir.

Turuncunun zıt rengi olan mavi kullanılırsa monotonluk kırılacaktır.

Benzer özellikteki objelerin bir arada kullanıl­masıyla elde edilen estetik özellik uyum (harmo­ni), birbirine benzemeyen ya da birbirinin tersi özellikteki objelerin kullanılmasıyla elde edilen estetik özellik ise zıtlık (kontrast) olarak adlandı­rılmaktadır.

Bitki seçimi: Rüzgar perdesi oluştururken birçok farklı bitki türü kullanmak müm­kündür. Seçilen bitkiler rüzgara, yerel ko­şullara dirençli ve derin kök yapan türler ol­malıdır. En iyi türler, alçak dallanma yapan ve göreceli olarak daha dar bir taç yapısına ait olanlardır.

Odunsu bitkiler sert, sağlam ve dayanıklı göv­deleri olan, gövdesi kabukla kaplı ve genellikle kahverengi ve tonlarında kalın gövdeler oluşturan çok yıllık bitkilerdir. Ağaçlar, çalılar ve sarmaşıkla­rın büyük kısmı odunsu bitkilerdir.

Sörvey aşaması dışındaki aşamaların hepsinde ölçek kullanılır. Doğru cevap A'dır.

Çim zemin oluşturmada kullanılan bir bitki türü olduğu için doğru cevap C'dir.

Görüntü perdelemesi genellikleev bahçelerinde kullanıldığından doğru cevap B'dir.

Bahçe sınırına meyve ağacı dikmek hem görsel, hem ekonomik, hem ekolojik, hem de perdeleme gibi fonksiyonel bir fayda sağlayacağından doğru cevap E'dir.