RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI

Televizyon yapımları üretmek ile sinema yapımları üretmek birbirine benzemekle birlikte ikisi arasında önemli bir fark vardır; sinemada yönetmen filmin yaratıcısıdır, sahibidir, bir sanatçıdır; buna karşılık televizyonda yönetmen, sadece yapımcının programdaki hedeflerini, amaçlarını gerçekleştiren bir zanaatçıdır. Dolayısıyla televizyon yapımları ticari bir nitelik taşır. Doğru cevap "e" seçeneğidir.

Programın içerik tasarımı yapılırken; önemli olan içeriğin kendisi ve bu içeriğin ekrana aktarılış biçimidir. Dolayısıyla kimin ekran önünde yer alacağı, neler konuşacağı bu aşama belirlenir. Tüm bu süreç yapım öncesi aşamada gerçekleşir. Kameramanlar ise yapım grubu üyeleridir yapım aşamasında belirlenir. Bu nedenle doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Bir stüdyo planında a"a!ıdaki maddelerin görsel kar"ılıkları olmalıdır: • Dekorun basitçe görünümü • Kamera önündeki kişilerin konumları ve olası hareketleri • Kamera konumları ve kamera hareketleri • Işık konumları ve Mikrofon konumları. Bu durumda "B" seçeneğinde yer alan ve görsel karşılığı olmayan "Televizyon programı yönetmeninin komutları" doğru yanıttır.

Sinematografik anlatımın işlevleri şunlardır: • Gerçekçi işlev • Dramatik işlev • Tematik işlev • Lirik işlev • Güldürü işlevi • İlgisiz, tasarlanmamış ve olmayan işlev Ticari işlev bu listede yer almadığı için, doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Teknik yönetmen, stüdyodaki tüm elektronik cihazların yayına ya da çekime hazırlanmasını sağlar ve çekimler boyunca tüm donanımın doğru işlemesi için çalışır. Stüdyodaki tüm sistemden sorumludur, sistemde meydana gelecek arızalar onun denetiminde giderilir. Teknik yönetmenin haberi olmadan stüdyo donanım ayarlarında, yerlerinde değişiklik yapılamaz. Buradaki ana çeldirici elektrik teknisyeni seçeneğidir. Elektrik Teknisyeni, setteki tüm elektrik sisteminden sorumludur. Elektrik ile çalışan tüm cihazların verimli olarak kullanılabilmesini sağlar. Elektrik olmayan alanlara elektrik taşımaya çalışır. Bu nedenle doğru cevap "A" seçeneği, yani teknik yönetmendir.

Sanat Yönetmeni, farklı yapımların dekor, kostüm, aksesuar gibi farklı görsel tasarımlarını üretir ve uygular. Kamerada oluşturulacak görüntünün, yönetmenin taleplerine uygunluğunu sağlar ve bu uygunluk için gerekli nesneleri tasarlar, toplar, birleştirir. Kameradaki görüntünün yapımın içeriğine, zamanına, estetiğine ve diline uygun olarak tasarlanmasına çabalar. Dolayısıyla doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Sinematografi bir program çekme sanatı değil; düşüncelerin, hareketlerin, duyguların ya da ifadelerin görsel anlatım yöntemlerine dönüştürme sürecidir. Bu nedenle yanlış bir ifadedir. Bir ve üç numaralı ifadeler doğrudur. Yani Çekim ölçeği izleyicinin nesnelere ne kadar yakından ya da uzaktan baktığıyla ilgilidir ve sesin işlevlerinden biri atmosfer yaratmaktır. Bu koşulda doğru yanıt "E" seçeneğinde verilen I ve III yanıtıdır.

Stüdyo planı, stüdyoda yer alan tüm yapım öğelerinin kuş bakışı basit bir plan üzerinde gösterilmesini içerir ve yönetmenin yapım öncesinde yapması gereken işlerden biri stüdyo planını tasarlamaktır. Yani I. ifade doğrudur. Çekim planlamasının her aşamasında (dekor, ışık, kamera konum ve hareketleri vb.) kamera önündeki kişilerin hareketleri önemlidir ve göz önüne alınarak planlama yapılmalıdır. Buna göre II. ifade olan "Kişilerin hareketleri dekor tasarımında göz ardı edilir" yanlıştır. III. ifadede yer alan " İki kişi 90 derece konumlandırıldığında aksiyon çizgisi bakış açısı doğrultusunda gelişir" bilgisi, doğru bir ifadedir. Bu koşulda sorunun doğru yanıtı "I ve III", yani "E" seçeneğidir.

Gerçek mekanlarda( cadde, okul, hastane vb), stüdyo ya da set ortamlarında olduğu gibi, dekor kurmak gerekmez, mekanın var olan doğal hali kullanılır. Bu nedenle dekor denetimi de söz konusu değildir, doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yönetmen, sahip olması gereken pek çok beceriyi, bilgiyi alanıyla ilgili eğitim sürecinde kazanabilir. Ancak yaratıcılık doğrudan eğitimle kazanılabilecek değil, eğitimle geliştirilebilecek-desteklenebilecek bir beceridir. Bu nedenle yönetmenin yaratıcı olması özel bir önem taşır. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Bir yapımcı ya da yönetmen olarak kavranması gereken en önemli unsurlardan birisi de, kamera önünde kayda değer bir şey olmadığı sürece program yapmanın temel gerekçesinin de ortadan kalktığıdır. Bunun için kamera önündeki kişiler program içeriğini izleyiciye aktarılmasını sağlayan temel karakterler olması açısından büyük önem taşır. Kamera önünde yer alacak kişilerin işlevleri, programa katkıları, program içinde alacakları süreler, program akışı içindeki yerleri ve eğer varsa program içindeki mizansenleri programdan önce tasarlanması, gerekli kişilere yeterince kavratılması ve son olarak da tüm taşlar yerlerine oturana kadar prova edilmesi gerekli unsurlar arasındadır. "E" seçeneğinde verilen "kamera önündekiler" sorunun doğru yanıtıdır. Dikkat edilirse, bu seçenek dışındaki seçeneklerdeki kişilerin tümü, kamera arkasında yapım ekibinde yer almaktadır. Bu kişiler, program içeriğini tasarlayan ve nasıl aktaracağını belirleyen kişilerdir.

Çekim ölçeği, izleyicinin nesnelere ne kadar yakından ya da uzaktan baktığıyla ilgilidir ve nesnelerin görüntüde ne kadar yer kaplayacağını belirler. Doğru cevap "A" seçeneğinde yer alan "Çekim ölçeği" dir.

Bir stüdyo planında aşağıdaki maddelerin görsel karşılıkları olmalıdır: • Dekorun basitçe görünümü • Kamera önündeki ki"ilerin konumları ve olası hareketleri • Kamera konumları ve kamera hareketleri • Işık konumları ve Mikrofon konumları. Dolayısıyla yönetmenin komutlarının görsel bir karşılığı yoktur ve stüdyo planında yer almaz. doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Yunanca kökenli bir sözcük olan sinematografi hareketle yazı yazma anlamına gelir, film yapım süreçlerinde düşüncelerin, hareketlerin, duyguların ya da ifadelerin görsel anlatım yöntemlerine dönüştürme sürecidir ve doğru yanıt "B" seçeneğinde yer alan "Sinematografi" dir.

Bir yapımın estetik, teknik ve yaratıcılık süreçleri ile sorumlu olan, yapımın başından sonuna dek biçim ve içeriğini tasarlayan ve uygulanmasını yöneten kişi yönetmendir. Yapımdaki görsel ve işitsel tasarımı yönetmen gerçekleştirir. Yazılı metinleri görsel dile dönüştüren tasarımları gerçekleştirir ve bu tasarımları hayata geçirir. Sorunun doğru yanıtı, "E" seçeneğinde yer alan "Yönetmen" olmalıdır.

Yönetmenin çekim öncesi hazırlaması gereken yazılı materyallerin arasında kamera kartları da vardır. Kamera kartları, çoklu kameralı çekimlerde her kameranın çekeceği görüntülerin tanımlarını, çekim ölçeklerini, kamera hareketleri ve çekim sırasını tanımlayan kartlardır. Bu kartlar yönetmen tarafından oluşturulur ve kamera operatörlerine verilir. Bu nedenle sorunun doğru yanıtı "D" seçeneğidir.

Bir stüdyo planında aşağıdaki maddelerin görsel karşılıkları olmalıdır: Dekorun basitçe görünümü Kamera önündeki kişilerin konumları ve olası hareketleri Kamera konumları ve kamera hareketleri Işık konumları ve Mikrofon konumları Aksesuarların yerleşimi, çok gerekmedikçe stüdyo planında yer almaz, yani doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Çekim ölçeği, izleyicinin nesnelere ne kadar yakından ya da uzaktan baktığıyla ilgilidir. Ve nesnelerin görüntüde ne kadar yer kaplayacağını belirler. Yönetmen, izleyicinin görüntüdeki nesneye olan mesafesini çekim ölçeği ile belirler. Bu nedenle hem uzaklık, hem yakınlık kavramları önemli olduğu için sorunun yanıtı "D" seçeneğidir.

Sinematografi ya da televizyonun anlatım öğeleri yazılı metinlerin görsel işitsel anlatımlara dönüştürülmesi ve bu anlatımlarla belirli işlevlerin yerine getirilmesi anlamına gelir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Sanat yönetmeni,uygulayıcı yapımcı, yönetmen asistanı ve elektrik teknisyeni yapım ekibinde yer alır, bu kişiler kamera arkasındaki grupta yer alır. Sunucu kamera önünde yer alan kişi olarak yapım ekibinde yer almaz, dolayısıyla doğru yanıt "B" seçeneğidir.