RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI

Bir televizyon yapımı, televizyonun farklı işlevlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Eğlendirme, eğitme, haber verme, mal ve hizmetlerin tanıtımı ya da farkındalık yaratma gibi başlıklarla ifade edilebilen bu öğeler bir televizyon yapımının temel işlevleri olarak sıralanabilir. Öte yandan her televizyon programı bu işlevlerin yanında sürdürülebilir olma niteliğini de içinde barındırmalıdır. Sürdürülebilir olmanın ticari karşılığı ise yüksek izlenme oranlarıdır. Özel bir durum taşımadığı sürece televizyon programlarının bu ekonomik yönü kamusal yayıncılık dışında, diğer işlevlerinden daha önde olacaktır. Bu durum televizyon eğitimi veren birçok kurumdaki ideal yapım planı ile de tezatlık oluşturur; ancak medya sektörün gerçeği ne yazık ki yapımların ekonomik sürdürülebilirliği ile doğru orantılıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kamera önünde yer alacak kişilerin işlevleri, programa katkıları, program içinde alacakları süreler, program akışı içindeki yerleri ve eğer varsa program içindeki mizansenleri programdan önce tasarlanması, gerekli kişilere yeterince kavratılması ve son olarak da tüm taşlar yerlerine oturana kadar prova edilmesi gerekli unsurlar arasındadır.

Caddeler, sokaklar, şehir merkezleri, parklar ve benzeri kamusal alanlar izin almak için çok sorun yaratmayacak mekânlardır; ancak bu mekanlarda çekim yapabilmek için kontrollü bir ortam yaratmak en büyük sorunu ortaya çıkarır. Bu tür mekanlara insanların giriş çıkışları kontrol edilemez, bu tür mekanların ses izolasyonları yoktur ve sürekli özel ses donanımları ile çalışmayı gerektirir. Yine kamusal alanlarda ışığı kontrol etmek neredeyse imkansızdır; ancak bazı reflektörler ve kısıtlı aydınlatma olanakları kullanılabilir. Bu gibi ortamların seçilmesinde yapımcı ve yönetmen olarak tüm yapım içeriği üzerine yapılacak olası ön hazırlıkların yanında, mekana özgü ön hazırlıkların da tasarlanması büyük önem taşır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Stüdyo planı, stüdyoda yer alan tüm yapım öğelerinin kuş bakışı basit bir plan üzerinde gösterilmesini içerir. Dekorun basitçe görünümü, kamera önündeki kişilerin konumları ve olası hareketleri, kamera konumları ve kamera hareketleri, ışık konumları ile mikrofon konumları bu planda yer alır. Stüdyo planında kamera arkasında görev yapan kameraman, stüdyo şefi gibi kişiler yapım ekibinin üyeleridir. Kamera konumları, bir anlamda kameramanların da konumunu belirler. Stüdyo şefi ise, çekim süresince vereceği komutları kimin-kimlerin göreceğine göre konumunu kendi belirler. Dolayısıyla stüdyo planında kamera arkasındaki kişilerin konumları belirtilmez. Doğru cevap C seçeneğidir.

Cury, yönetmenlik mesleğinin yaratıcı bir iş olarak tanımlanamayacağını, yönetmenin ancak bir yorumlayıcı olabileceğini savunur. Doğru cevap B’dir

Bir yönetmenin bireysel beceriler ve yaratıcı yetiler kazanabilmesi için mümkün olduğunca fazla yazılı metinleri okuması, daha önce yapılmış ya da güncel örnekleri izlemesi, mümkün olduğunca fazla projeyi yönetmesi ve farklı örneklerle anlatım tekniklerini deneme olanağını elde edebilmesi gerekir. Doğru cevap C’dir.

Bir televizyon yapımının temel işlevleri eğlendirme, eğitme, haber verme, mal ve hizmetlerin tanıtımı ya da farkındalık yaratma gibi başlıklarla ifade edilebilir. Fikir bulmak yapımın ilk aşamasıdır. Doğru cevap A' dır.

Bakış açısı, görsel anlatımı kurmak için kullanılan en önemli süreklilik öğelerinden biri, kamera açısı ve konumu kamera önündeki kişi sayısına ve oturma düzenine göre tasarlama, stüdyo planı, stüdyoda yer alan tüm yapım öğelerinin kuş bakışı basit bir plan üzerinde gösterilmesidir. Kamera önünde yer alan kişi, oyuncu, sunucu gibi iki ilgi odağının birbirine bakışları hareketleri gibi ilişkilerinden yola çıkarak zihinde oluşturulan çizgiye aksiyon çizgisi denir. Doğru cevap D' dir.

Ekranda ya da beyazperdedeki bir görüntünün yönetmen tarafından kontrollü bir şekilde yapılandırılmasında önem taşıyan üç temel öğe kompozisyon bilgisi, çekim ölçeği ve çerçevelemedir.Doğru cevap C' dir.

Belirli olaylar, olgular ya da durumlar karşısında yorum yapan, belirli bir bakış açısı getiren, ne gördüğümüzden çok ne anlatmak istediği üzerine yoğunlaşan anlatım işlevi tematik işlevdir. Doğru cevap E’dir.

Yapım sürecindeki tüm lojistik, yasal ve finansal konulardan sorumlu olan ve yapım süreci boyunca tüm harcamalardan sorumlu ve yetkili olan yapım ekibi görevlisi uygulayıcı yapımcıdır. Doğru cevap B’dir

Kamera üzerindeki mercekler ile diyafram özelliklerini dikkate alarak net alan derinliğini hesaplayan ve kamera önündeki hareketli ya da sabit nesnelerin net olarak kaydedilmesini sağlayan yapım ekibi görevlisi birinci kamera asistanıdır. Doğru cevap C’dir.

Yapımcı ve yönetmen arasında yapılan ilk sözleşmelerde genel hatlarıyla belirlenen bütçe sınırlılıkları en fazla % 10 oranında aşılabilir. Bu oranlar dışındaki tüm talepler çoğunlukla yapımcı tarafından reddedilir.Doğru cevap B' dir.

Yapım maliyetlerinin diğer türlere göre daha masrafsız olması, yapım ve yayın donanımında yaşanan gelişmeler, uydu iletişiminde yaşanan gelişmelerle yayın maliyetlerinin düşmesi canlı yayınları eskisine oranla daha cazip bir yapım türü haline dönüştürmüştür. Doğru cevap A’dır.

Televizyon yapımları, televizyonun farklı işlevlerini yerine getirmekle yükümlü olmakla birlikte “oyalama”, televizyonun işlevlerinden biri olmamaktadır.

Ekran ya da beyaz perdedeki görüntünün düzenlenmesinde yönlendirilebilecek ikinci öğe çekim ölçeğidir. Çekim ölçeği, izleyicinin nesnelere ne kadar yakından ya da uzaktan baktığıyla ilgilidir. Ve nesnelerin görüntüde ne kadar yer kaplayacağını belirler. Yönetmen, izleyicinin görüntüdeki nesneye olan mesafesini çekim ölçeği ile belirler.

Sesin işlevleri aşağıdaki gibi maddeleştirilebilir:

• Zaman ve mekan boyutu yaratmak

• Karakterler yaratmak

• Atmosfer yaratmak

• Duyusal ve duygusal dramatik etkiler yaratmak

• Sahneler arasındaki geçişleri düzenlemek ve süreklilik sağlamak.