RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI - Deneme Sınavı - 11

Kamu yayıncılığı ile kastedilen, radyo ve televizyon yayıncılığının ya da her ikisinin birden finansmanının kamusal fonlardan karşılandığı yayıncılık türüdür. Bir başka tanımla ticari olmayan yayıncılık olarak da bilinir. Doğru cevap D'dir.

Fransa, İtalya gibi Avrupa ülkelerinde, ucuz yatırımlarla gerçekleştirilebilmesi, ileri teknoloji ve fazla sayıda eleman gerektirmemeleri gibi avantajları yüzünden, alternatif yayıncılık yapan radyo istasyonları ortaya çıkmıştır. İlk yıllarında “korsan radyolar” olarak da anılan bu radyolar zamanla yasallaşmışlardır. Sonraları “özgür radyolar” olarak anılan bu radyoların düşünsel temelinde, tek tip, merkezileşmiş yayıncılık modellerinin eksik bıraktığı alanları doldurmak; farklılaşan ihtiyaçlara yanıt verebilecek, kültürel çeşitliliğin yansımasını sağlayabilecek bağımsız yayıncılık arayışı bulunuyordu. Doğru cevap B'dir.

İngiliz BBC kanalı, izleyicilerden alınan yıllık ruhsat ücretleriyle finanse edilmektedir. İtalya’da RAI, Almanya’da ARD, Avustralya’da ABC, Türkiye’de TRT gibi merkezi örgütlenmeye sahip ulusal düzeyde yayın yapan yayın kuruluşlarının finansmanlarında da benzer yaklaşımlar görülmektedir. Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de Radyo Televizyon Üst Kurulu 6112 sayılı kanunda sayılan ve özel yayın kuruluşlarına görev olarak kabul edilebilecek hususların yerine getirilmesini gözetmektedir. Doğru cevap C'dir.

Hizmet alımı medyanın işlevlerinden biri değildir. Doğru cevap E'dir.

Bir görüşe göre, medyanın d.rdüncü gü. olarak konumlandırılması, Anglo Saxon modeli olarak 17. Yüzyılın ilk yarısında İngiltere’de ortaya çıkmıştır ve günümüzde de referans olarak kabul edilmektedir. Model; toplumdaki ekonomik güçlerle iletişim araçları arasında yakın ilişki ve devletle sürekli gerilim üzerine kuruludur. Ona yakıştırılan “dördüncü güç” kavramı, iletişim araçlarının yasama, yürütme ve yargının aşırılıklarını sınırlama ve denetim gücü olduğunu açıklamaktadır. Doğru cevap A'dir.

Uydu teknolojisinin yayıncılık için kullanılabilir seviyede gelişmesinden sonra hızlanan ticari yayıncılık günümüzde, hemen her gelişmiş ülkede, kamu yayıncılığından daha güçlü hale gelmiştir. Doğru cevap B'dir.

Siyasi güç odaklarının, yayıncılığı kontrolleri altında tutma ve kullanma isteklerinin ardında, radyo televizyon kuruluşlarının kamu üzerindeki etkisine duyulan inanç yatmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Gündem belirlemek,izleyicilerin radyo televizyondan yararlanma sebepleri arasında yer almaz. Doğru cevap A'dır.

Merkezi kontrol olanağı ve etkiliğine olan inanç, Avrupa ülkelerinde, radyo yayıncılığının devlet eliyle yapılması tercihine yol açmıştır. Doğru cevap A'dır.

Türkiye'de Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) 6112 sayılı kanunda sayılan ve özel yayın kuruluşlarına görev olarak kabul edilebilecek hususların yerine getirilmesini gözetmektedir. Doğru cevap B'dir.

Medyanın işlevleri; çevre gözetimi, ilişkilendirme, kültür aktarımı ve eğlendirme olarak sıralanabilir. Uyarma bunlardan biri değildir. Doğru cevap C'dir.

Bir görüşe göre, medyanın dördüncü güç olarak konumlandırılması, Anglo Saxon modeli olarak 17. Yüzyılın ilk yarısında İngiltere’de ortaya çıkmıştır ve günümüzde de referans olarak kabul edilmektedir. Model; toplumdaki ekonomik güçlerle iletişim araçları arasında yakın ilişki ve devletle sürekli gerilim üzerine kuruludur. Doğru cevap D'dir.

1980’li yılların ikinci yarısından itibaren, devletlerin radyo televizyon yayıncılığıyla ilgili görüş ve uygulamaları radikal biçimde değişmiş, özel yayıncılığın önündeki engeller hızla kaldırılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde ticari yayıncılığın yer vermediği kamusal ihtiyaçlar Kamusal Yayıncılık Hizmetinin (PBS) geliştirilmesi ile sağlanmaya çalışılmıştır. Aksi yönde arayışlar gelişmiş Avrupa ülkelerinde gözlenmiştir. Kamusal nitelikli merkezi yayıncılık sistemi bulunan bu ülkelerde hem siyasal otoriteden bağımısızlık hem sistemin karşılayamadığı kültürel çeşitlilik “üçüncü sektör” olarak da bilinen yayın kuruluşlarına yayın izni verilerek elde edilmeye çalışılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Medya, dördüncü kuvvet olarak düşünülmekte ve etki alanı düşünüldüğünde elde tutulması gereken önemli bir mecra olarak görülmektedir. Türkiye’deki uygulamalara bakıldığında; radyo televizyon yayıncılığında kontrolü elinde tutmak isteyen iktidarlar, kamusal yayıncılık yapma yetkisine sahip tek kurum olan TRT üzerindeki denetimlerini, atadıkları genel müdürler aracılığıyla sürdürmeyi, uzun yıllara dayanan bir alışkanlığa dönüştürmüşlerdir. Doğru cevap B'dir.

Analog karasal yayın olarak bilinen eski yayın sisteminde yayın kuruşları için en büyük problem kendilerine frekans bulma sorunudur. Dijital sisteme geçilmesiyle birlikte bu sorun ortadan kalkmıştır. Doğru cevap C'dir.

Tüketiciye "son kullanıcı" denmektedir. Doğru cevap D'dir.

Katz’ın “insanlar medya ile ne yaparlar?” sorusunu (aktaran Lull, 2001:127) merkeze alan “kullanımlar ve doyumlar” yaklaşımı pasif izleyici fikrini sorgulamakta, izleyicinin pek öyle sanıldığı gibi pasif olmadığını ileri sürmektedir. Doğru cevap E'dir.

Amerika Birleşik Devletleri liderliğinde Irak’a karşı yürütülen birinci körfez savaşında görevli CNN savaş muhabiri  Peter Arnett dünyanın tanıdığı bir televizyon yıldızı oldu. Doğru cevap A seçeneğidir.