RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI - Deneme Sınavı - 6

BBC kanalı İngiliz kamu yayıncılığına örnektedir. Doğru cevap E’dir.

Çevre gözetimi; bilgilendirme ve haber sağlamaya yönelik hizmetleri anlatır. Bu işlev; medya, ekonomi, borsa ve trafik raporları, hava koşulları ya da askeri tehlikelere karşı uyarı görevini yerine getirerek gerek toplum, gerekse bireylerin hazırlıklı olmalarına fırsat yaratır. Doğru cevap A’dır.

İngiliz hükümetinin radyo televizyon yayıncılığına bakışını ve alanla ilgili değerlendirmelerini yansıtan; Thatcher hükümetinin, her bakımdan gelişmiş bir yayın tüketici piyasasının gereksinimlerinin yalnızca kamu yayıncılığı tarafından karşılanamayacağı görüşünde olduğunu duyuran White Paper yıllık raporudur. Doğru cevap B’dir.

Katz’ın “insanlar medya ile ne yaparlar?” sorusunu merkeze alan “kullanımlar ve doyumlar” yaklaşımı pasif izleyici fikrini sorgular; izleyicinin pek öyle sanıldığı gibi pasif olmadığını ileri sürer. Doğru cevap C’dir.

Eğlendirme işlevi radyo ve televizyonun yoğun biçimde yerine getirdiği, üzerinde en çok tartışılan işlevdir. Olumlu yaklaşımlar, izleyiciyi günlük yaşamın sorunlarından kurtarıp dinlendirdiği, boş zaman doldurduğu, moral sağladığı görüşlerini ileri sürerler. Bireyi önemli toplumsal konulardan ve sorunlardan uzaklaştırdığı, izleyicilerin dikkatini başka yönlere çevirerek statükonun devamına hizmet ettiği biçimindeki eleştiriler ise bu işlevin olumsuz sonuçlarına işaret etmektedir. Doğru cevap B’dir.

Toplumdaki ekonomik güçlerle iletişim araçları arasında yakın ilişki ve devletle sürekli gerilim üzerine kurulu olan; medyanın 4. güç olarak  konumlandırılmasını  içeren model Anglo Saxon Modeli’dir. Bu model 17. Yüzyılın ilk yarısında İngiltere’de ortaya çıkmıştır. Doğru cevap D’dir.

Özel yerel radyoların reklam almaları 1984 yılında serbest bırakılmıştır. Doğru cevap B’dir.

Devlet denetiminde yapılan yayınların siyasal iktidarlar yanlısı içerikleri, kuru, renksiz yayıncılık anlayışı gibi nedenler zamanla alternatif yayıncılık arayışlarına yol açmıştır. Üçüncü sektör ya da alternatif yayıncılık olarak anılmaya başlanmıştır.  Bu yayınlarla birlikte, kamu yayıncılığıyla devlet kontrolünde yapılan yayıncılığın farklı olduğu görülmüştür. Doğru cevap C’dir.

Osmanlı Dönemi’nde yayınlanan; gerekçesini “Devletin zaafını millete söylemek vatanperverlik değildir” sözüne dayandıran kararname sadrazam Ali Paşa’nın yayınladığı Ali Kararname’dir. Doğru cevap A’dır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde de Public Broadcasting Service (PBS) adında kamu yayınlarının yapıldığı bir hizmet ağı bulunmaktadır. Bin dokuz yüz altmışlı yıllarda geliştirilen bu hizmet ağının oluşturulmasındaki  amaç; özel yayın kuruluşları tarafından karşılanamayan kültür programcılığı, opera ve senfoni programları, halk müziği, eğitim ve kamu işleriyle ilgili gereksinim duyulan programların yapılıp yayınlanmasıdır.   Doğru cevap D’dir.

Türkiye’de radyo yayıncılığının başlangıç tarihi olarak 08.09.1926 tarihli bir sözleşme gösterilir. Bu sözleşme, dönemin İçişleri Bakanlığı ile Telsiz Telefon Türk Anonim Şirketi (TTTAŞ) arasında imzalanmıştır. Doğru cevap B’dir.

1936 yılında radyo yayıncılığı İçişleri Bakanlığına bağlı Matbuat Umum Müdürlüğü’nün yetki ve sorumluluğuna devredilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Kültür ve sanat yayınları ağırlıklı olarak radyo tiyatrosu, kitap saati, şiir dinletisi gibi programlardan oluşmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Türkiye’de devlet yayıncılığı tekelini gerçek anlamda sonlandıran girişim Magic Box Star1 televizyonunun yayına geçmesi olmuştur. Doğru cevap E’dir.

1993 yılında ilk şifreli kanal olarak Cine 5 yayına başlamıştır. Doğru cevap D’dir.

Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun denetim yetkisi 5785 sayılı yasa ile Sayıştay’a verilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Önceki düzenlemede bir gerçek veya tüzel kişinin en fazla bir televizyon ve bir radyo kuruluşu sahibi olmasına izin verilirken 6112 sayılı yasa ile yapılan yeni düzenlemede dört karasal yayın lisansına sahip olmasına izin verilmektedir. Bu yüzden B seçeneği doğru bir bilgi değildir. Diğer seçeneklerin tümü 6112 sayılı yasanın getirdiği yenilikler arasındadır.  Doğru cevap B’dir.

Avrupa Birliği’ne tam üyelik hedefini bir devlet politikası olarak benimsemiş bulunan ülkemiz yönetimleri, birlikle bütünleşmeyi sağlamak üzere “uyum yasaları” olarak bilinen yasal düzenlemeler ve mevcut yasalarda değişiklikler yapmışlardır.  4756 sayılı yasanın bazı hükümleri de bu kapsam içinde değerlendirilebilir. Örneğin; 3984 sayılı radyo televizyon kanununda yeniden iletimi yasaklayan düzenleme 4756 sayılı yasa ile değiştirilmiş ve yeniden iletim serbest bırakılmıştır. Bu yüzden doğru cevap A seçeneğidir. Diğer seçenekler uyum yasalarının getirdiği düzenlemeler arasında yer almamaktadır.

Demokrat Partinin  görevden uzaklaştırılma gerekçeleri arasında önemli bir yer tutan partizan radyo kullanımını önlemek üzere, 1961 anayasasına özerk bir radyo televizyon kurumu kurulması hükmü konmuştur. Doğru cevap D’dir.

Star1 televizyon kanalı 1991 yılında patlak veren Birinci Körfez Savaşı’nı simultane tercümanlar kullanarak CNN’den aktardığı görüntülerle naklen yayınlamıştır ve bu sayede büyük prestij kazanmıştır. Doğru cevap E’dir.