SAĞLIK KURUMLARINDA BİLGİ SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 1

Dolaşım Sistemi Hastalıkları: Bu bölüm için I00-I99 arasındaki alfanümerik kodlara yer verilmiştir.

Endokrin, Nütrisyonel ve Metabolik Hastalıklar: Bu bölüm için E00-E89 arasındaki alfanümerik kodlara yer verilmiştir.

Sinir Sistemi Hastalıkları: Bu bölüm için G00-G99 arasındaki alfanümerik kodlara yer verilmiştir.

Solunum Sistemi Hastalıkları: Bu bölüm için J00-J99 arasındaki kodlara yer verilmiştir.

* Yıldız simgesi: Bir hastalığın belirtisini açıklayan kodu belirtir ve daima uygun etiyoloji kodu ile birlikte atanmalıdır.

† Kama simgesi: Bir hastalığın etiyolojisini veya altta yatan sebebini açıklayan kodu belirtir, daima uygun belirti kodu ile sıralanmış olmalıdır.

Sağlık kayıtlarından elde edilen verilerin kullanılabilmesi için kaliteli olması gereklidir. Veri kalitesini belirlemede, Amerikan Sağlık Bilgi Yönetimi Derneği (AHIMA) tarafından belirlenen “veri kalitesi modeli” ve Tıbbi kayıt Enstitüsü (MRI) tarafından belirlenen standartlar bulunmaktadır.
Tıbbi Kayıt Enstitüsü standartları şunlardır:
• Hastanın tek tanımlayıcı numarası, tıbbi kayıt sisteminde yer alan tüm kayıtlarda bulunmalıdır.
• Kayıtlar; güncel, tam ve tutarlı olmalıdır
• Kayıt sistemi, verilerin paylaşımına izin vermelidir.
• Veriler, hastanın ihtiyaç duyduğu yerde ve zamanda erişilebilir olmalıdır.
• Kayıtların güvenliği ve mahremiyeti sağlanmalı, yasal sorumluluklar belirlenmelidir.
AHIMA tarafından geliştirilen “Veri Kalitesi Modeli” ne göre verilerin kalitesini belirleyen özellikler şunlardır: Doğruluk, güvenilirlik, tamlık, zamanlılık, erişilebilirlik, okunabilirlik, erişilebilirlik, kapsamlılık, tutarlılık, detaylılık.

Cevap D şıkkıdır.

Niceliksel analiz aşağıdaki işlemlerden oluşur:
• Hasta tanımlayıcı numarası kağıda dayalı her bir formun ön ve arka kısmında yer aldığı ve doğru olduğu kontrol edilmelidir.
• Tüm gerekli izinler ya da onaylar; özel tıbbi girişimler, fotoğraflar, deneysel tedaviler, ve otopsi de dahil olmak üzere tüm işlemler için alınan onaylar hasta veya yasal temsilcisi tarafından imzalı ya da onaylanmış olmalıdır.
• Hastanın hastaneye geldiği andaki varsa tanıları, taburcu olduğu andaki ana tanısı, ek tanıları ve uygulanan işlemler ilgili formlarda, uygun yerlerde yazılmalıdır. Bu bilgiler doktor ya da yetkili klinisyen tarafından tamamlanmış ve onaylanmış olmalıdır.
• Çıkış özeti, zamanında ve istenen formatta yazılmalı ve onaylanmalıdır.
• Hastanın öyküsü ve fiziksel muayene bulguları, onaylanmış ve uygun düzenlemelerin gerektirdiği süre içerisinde dokümante edilmelidir.
• Konsültasyon raporları, konsültasyon istendiğinde hazırlanmalı ve onaylanmalıdır.
• Doktorlar tarafından istenen bütün tanısal testler ve sonuçları içeren raporlar zamanında hazırlanmalıdır. Bu testler ve raporlar, doktor istemleri ve faturalarla karşılaştırılarak sağlık kayıtlarında yer alması sağlanmalıdır.
• İlk değerlendirmedeki gözlem notu, taburcu edildiğindeki gözlem notu ve hastanın bakımıyla ilgili diğer gözlem notları hastanın bakım süreci boyunca hekim ya da klinisyenler tarafından dokümante edilmelidir.
• Hekim tarafından yapılan tüm istemler imzalanmalı ve onaylanmalıdır. Hastanın
giriş anındaki ve tüm istemleri, kayıtlarında yer almalıdır. Hastaya ait tüm konsültasyon istemleri, tanısal testler ve işlemler için alınan raporlar oluşturulduğu anda kayıtlarda yer alması sağlanmalıdır.
• Ameliyatlar, işlemler ya da tedaviye ilişkin raporlar yapılan tüm işlemleri kapsayacak şekilde düzenlenmeli ve kaydedilmelidir.
• Patoloji raporu, vücuttan doku alındığında hemen oluşturulmalı ve kaydedilmelidir.
• Preoperatif, operatif ve postoperatif anestezi raporları zamanında oluşturulmalı ve kaydedilmelidir.
• Hemşirelik ya da yardımcı sağlık personelinin raporları ve notları zamanında oluşturulmalı ve kaydedilmelidir.
• Hastanın tedavisiyle ilgili doğum, yenidoğan akıl sağlığı ya da rehabilitasyon birimleri gibi özel birimlerin raporları zamanında hazırlanmalı ve kaydedilmelidir.
• Hastaya ait otopsi ön raporu ve otopsi kesin raporları zamanında oluşturulmalı ve onaylanmalıdır.

Cevap B şıkkıdır.

Probleme yönelik hasta kayıtları veri tabanı, problem listesi, tedavi planları ve gözlem
notları olmak üzere dört temel unsuru içerir.

İdari ve demografik veriler kâğıda dayalı sistemlerde genellikle en ön sayfada yer alırken,
elektronik sağlık kayıtlarında giriş ekranlarında yer alır. Bu veriler, hastayı ve hastanın sosyal güvenlik bilgilerini, ödemeye esas bilgilerini ve diğer yönetimsel bilgilerini kapsamaktadır.

Hekimler, hastalarla ilgili istemlerini hemşirelere ya da diğer sağlık çalışanlarına doğrudan aktarırlar. İstemler, tedaviye ilişkin laboratuar testleri, radyolojik değerlendirmeler, ilaçlar ve diğer yardımcı sağlık uygulamalarını kapsar.

Hemşirelerin yoğun bakım, koroner bakım gibi özel ünitelerde tuttuğu kayıtlardan
oluşur. Bu kayıtlar;

AHIMA tarafından geliştirilen “Veri Kalitesi Modeli” ne göre verilerin kalitesini belirleyen özellikler şunlardır: Doğruluk, güvenilirlik, tamlık, zamanlılık, erişilebilirlik, okunabilirlik, erişilebilirlik, kapsamlılık, tutarlılık, detaylılık.

1960’lı yılların sonlarında geliştirilen ilk HBS; finansal ihtiyaçlar ve maliyet, istatistikler, faturalama amacıyla kullanılmıştır. Aynı zamanda 1960-70 yılları arasında COSTAR (Computer-Stored Ambulatory Record Systems, TMR (The Medical Record), HELP (Health Evaluation through Logical Processing) vb. bilgisayar tabanlı hasta kayıt sistemlerinin ilk uygulamaları geliştirilerek kullanılmaya başlanmıştır.

Vaka Karması (Case-Mix); bir hastanede gerçekleşen vakaların çeşitliliğini ve karmaşıklığını açıklayan bir terimdir. Bu yöntem, bir hastanenin hasta çeşitliliği ile bir başka hastanenin hasta çeşitliliğini karşılaştırmakta kullanılmaktadır.

Verinin doğru olmasına örnek olarak; • Kullanıcıların eğitimlerin yapılmış olması, ,
• Veriyi toplayanlar arasında zamanında ve iyi bir iletişimin sağlanması, • Verinin neden toplandığının bilinmesi, • Verinin standart hale getirilmesi ve tanımlanmış olması, 
• Kaynağının belirlenmesi, • Objektif olunması ve yanlılıktan uzak olunması gerekir.