SAĞLIK KURUMLARINDA FİNANSAL YÖNETİM - Deneme Sınavı - 2

Belli bir sürede eşit zaman aralıklarında, eşit miktarda gerçekleşen nakit akışlarına anüite (taksit) denir.

Paranın zaman değeri hesaplamalarında üç unsur olduğu görülmektedir. Bunlar; para, zaman ve iskonto (faiz) oranıdır.

Dönen varlıklar olarak, işletme sermayesi unsurları; hazır değerleri, menkul kıymetleri, ticari alacakları, diğer alacakları, stokları, yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetlerini, gelecek aylara ait gelir ve gider tahakkuklarını ve diğer dönen varlıkları kapsamaktadır. Bunlar işletme sermayesinin varlık unsurlarıdır.

Net işletme sermayesi, dönen varlıklar ile kısa vadeli borçlar arasındaki farktır.

İhtiyatlı finanslama stratejisinde, sağlık kurumunun sahip olduğu tüm varlıklar diğer bir ifadeyle duran varlıklar ve işletme sermayesi uzun vadeli kaynaklarla finanse edilmektedir. Likidite riskinin en düşük ancak maliyetin en yüksek ve dolayısıyla karlılığın da en düşük olduğu stratejidir.

Baumol Modeli, Nakit maliyetlerini; nakit bulundurma ve nakit tedarik maliyetleri olarak ikiye ayırarak inceleyen modeldir. Fırsat maliyeti olarak da adlandırılan nakit bulundurma maliyetleri, nakdin maliyetine bağlı olarak bulundurulacak tutarla orantılı olarak artmaktadır. Nakit tedarik maliyetleri ise, tedarik edilen miktar ve tedarik süresiyle birlikte artış veya azalışlar göstermektedir.

Beranek geliştirdiği modelle, mevcut fonların ne kadarının nakit olarak tutulması, ne kadarının menkul kıymetlere yatırılması sorununa optimal bir çözüm getirmek istemiştir. Modelde nakit ödemeleri, nakit girişlerine nazaran daha fazla kontrol edilmektedir.

Türkiye sağlık sisteminin organizasyonel yapısıyla ilgili politika geliştirilmesi TBMM, Sağlık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, YÖK, İdari ve Anayasal yargı organlarınca yapılmaktadır.

Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarda hem genel bütçe hem de döner sermaye bütçesi uygulanmaktadır. Bu uygulamanın sonucu olarak Sağlık Bakanlığı örgütlenmesinde sağlık kurumlarının finansmanı ile ilgilenen değişik birimler ve farklı görevleri bulunmaktadır. Bakanlığın hizmet birimleri arasında yer alan Strateji Geliştirme Başkanlığı hem genel bütçe hem de döner sermaye bütçesi ile ilgilenen bir birimdir.

Bağlı kuruluşlardan olan Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu Başkanlığının sadece merkez teşkilatı bulunmakta ve taşra teşkilatı bulunmamaktadır. Diğer bağlı kuruluşlar olan Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı ve Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığının hem merkez teşkilatı hem de taşra teşkilatı bulunmaktadır.

Strateji Geliştirme Başkanlığı finans fonksiyonu ve finansal örgütlenme açısından başkanlık görevlerini Stratejik Yönetim ve Planlama Daire Başkanlığı, Genel Bütçe Daire Başkanlığı, Döner Sermaye Daire Başkanlığı, İç Kontrol ve Analiz Daire Başkanlığı, İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı olmak üzere beş daire başkanlığı yerine getirmeye çalışmaktadır.

Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun taşra teşkilatı Kamu Hastane Birliklerinden oluşmaktadır. Kamu Hastane birliklerinin örgüt yapısı “genel sekreterlik” ve “hastane yöneticiliklerinden” oluşmaktadır. Genel sekreterlik birliğin en üst karar ve yürütme organıdır.

Döner Sermaye işletmesinin işletme müdürü, rektör tarafından üniversite personeli arasından atanır.

Finans Direktörü, hastanelerin tüm finansal kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesi amacı doğrultusunda aşağıdaki görevlerini, doğrudan Genel Direktör’e karşı sorumlu olarak ilgili Direktörler ve kurum yöneticileri ile işbirliği ve eşgüdüm içinde yürütür.

Örgütlenmenin aşamaları şunlardır: İşlerin tanımlanması, İşlerin bölümlere ayrılması, Örgütsel yapının kurulması, Görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi, Örgüt şemaları ve örgüt el kitaplarının hazırlanmasıdır.

Sağlık hizmetleri dört ana grupta toplanmaktadır. Bunlar; Koruyucu sağlık hizmetleri, Tedavi edici sağlık hizmetleri, Rehabilite edici sağlık hizmetleri ve Sağlığın geliştirilmesi hizmetleridir.

Özel sağlık kurumlarında işletme bütçesi yapılmakta ve uygulanmaktadır.

Kamu mali yönetimi uygulaması kapsamında devlete ait sağlık kurumlarında ise farklı bütçe uygulanmaları bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığına bağlı sağlık kurumlarında genel bütçe uygulanmaktadır.

Hem Sağlık Bakanlığı hem de üniversitelere bağlı sağlık kurumlarında döner sermaye işletme bütçesi de uygulanmaktadır.

Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu bütçe sınıflamasında genel bütçeli kamu kurumları arasında yer almaktadır.