SAĞLIK PSİKOLOJİSİ

Büyü ve büyücülük insanın yarattığı ilk hekimlik deneyimi olarak kabul edilebilir.

Trepanasyon saçlı kafa derisi kaldırıldıktan sonra kafatasında delik açılmasıdır.

Mısırlılar tümörler ve gebelik testi hakkında bilgi sahibidir. Hamile olduğundan şüphelenen bir kadın buğday ve arpa dolu torbalara gün aşırı idrarını yaparak farklılığı gözlemlemektedir.

Hitit günlük yaşamında kadınlar ve erkekler eşit haklara sahip olmuşlar, çok kadınla evlilik ve
kardeşler arası evlilik kabul edilmemiştir ve  kadın ve erkeğin gerek evlenme gerekse boşanmada eşit haklara sahip olmuşlardır.

Yin beden açısından olumsuz, pasif ve dişi nitelikte bir güç olup ruhu temsil etmektedir.
Yang ise olumlu, aktif ve erkek nitelikler taşıyan karşıt bir güç olup kandır. Yin ve Yang insan bedeninde birbirinin tersi, birbiriyle çelişen, fakat aynı zamanda birlikte denge halinde var olan ve yaşam
enerjisini destekleyen güçlerdir. Chi ise yaşam enerjisi olup nefes alıp verme, ruha ve yaşama dair canlılık ilkesi ya da özüdür.

MÖ 455’te Sicilyalı Empedokles’e göre evrende canlı ve cansız her nesne dört kök ya da elementin değişik oranlarda karışımından meydana gelmiştir. Bu elementler ateş, hava, toprak ve sudur.

“İnsan sevgisi olan her yerde meslek sevgisi de vardır.” diyen Hippokrates MÖ 460-370 yılları arasında Bodrum’un karşısındaki Kos (İstanköy) adasında yaşamış ve tıbbı büyü, kehanet ve dinsel inançlardan kurtarmıştır.

Hipofiz gibi beyindeki bazı bölgeleri ilk kez tanımlayan Galenos hayvan anatomisinden elde
ettiği bilgilerin insanlarda da benzer olduğunu söylemesi ve küçük kan dolaşımını görememesi nedeniyle
eleştirilmiştir.

"Süreklilik" sağlık psikolojisinin dayandığı temel bakış açılarından biri değildir.

Sağlık psikolojisi alanında çalışan psikologlar dört temel alanda çalışmalarını yürütmektedirler:
1. Sağlığı geliştirmek ve korumak
2. Hastalığın önlenmesi ve tedavisini yürütmek
3. Hastalıkların etiyolojisi konusunda araştırmalar yapmak
4. Ekibin bir üyesi olarak ülkenin sağlık politikalarına ve sağlık sistemine katkıda bulunmak

Şaman ve büyücü-hekim bireysel sağlık sorunlarını kendine özgü yöntemlerle çözmeye çalışır. Ayrıca şaman ruhlara erişme ve yönlendirme özellikleri olan, mistik bir rahip ve ozan bir kişidir. Şamanizm’de hastalıklar hastanın bedenine giren ve ruhun yerini alan yabancı maddeler olarak görülür. Sibirya ve Orta Asya’da yaygın bir kültür olan Şamanizm’de ritüel tarzındaki törenlerin amacı hastalık tehdidi altındaki kişiyi korumaktır. Kullanılan ilk ilaçlar gözlem yoluyla yararlı olduğuna kanaat getirilen bitkilerdir. Şamanizm’de hastalığı tedavide iki yol izlenmiştir. Bu yollardan ilki hastanın bedeninden kaçan iyi ruhu yakalayıp tekrar bedene yerleştirmek ve ikincisi ise eğer hastalık kötü bir ruhu ya da cini temsil ediyorsa bu durumda kötü ruhu ya da cini bedenden çıkartarak hastayı kurtarmaktır. Bu yöntemler ritüeller yani önceden belirlenmiş bazı kurallara göre gerçekleştirilen dini törenler, kendine özgü danslar, fetişler, şarkılar, davul çalmalar eşliğinde ayinler şeklinde kabilenin şamanı tarafından uygulanmıştır. Bedenden kötü ruhların çıkartılmasına yönelik bir uygulama olan trepanasyonu yani ilkel beyin ameliyatını da şamanların yapmış olması olasıdır.

Hititler çeşitli hastalıkların tedavisinde büyünün yanı sıra haşhaş, safran, hardal, sarımsak ve susam gibi bitkilerle tedavi de kullanılmıştır.

Ayurveda felsefesine göre insan gençliğin ve canlılığın korunması, servetin arttırılması ve barışın tüm dünyaya yerleşmesi şeklinde üç amaç için çaba harcamalıdır. Sağlığın uzun süre korunabilmesi için ise besin, uyku ve sabır gereklidir.

Mısır sağlık tanrısı İmhotep'tir.

MÖ 455’te Sicilyalı Empedokles’e göre evrende canlı ve cansız her nesne dört kök ya da elementin değişik oranlarda karışımından meydana gelmiştir. Bu elementler ateş, hava, toprak ve sudur. Bu elementlere sırasıyla karşılık gelen fiziksel nitelikler sıcak, soğuk, kuru ve ıslak; bedenin dört mizacı kan, safra, balgam ve siyah safra; dört renk kırmızı, sarı, beyaz ve siyah; insanın karakter özelliği ise sıcakkanlılık, öfkelilik, soğukkanlılık ve içine kapanıklıktır. Mizaç kuramı adı verilen bu anlayışta ateşi olan kişi soğuk, üşüyen kişi sıcak ile tedavi edilir.

MÖ 455’te Sicilyalı Empedokles’e göre evrende canlı ve cansız her nesne dört kök ya da elementin değişik oranlarda karışımından meydana gelmiştir. Bu elementler ateş, hava, toprak ve sudur. Bu elementlere sırasıyla karşılık gelen fiziksel nitelikler sıcak, soğuk, kuru ve ıslak; bedenin dört mizacı kan, safra, balgam ve siyah safra; dört renk kırmızı, sarı, beyaz ve siyah; insanın karakter özelliği ise sıcakkanlılık, öfkelilik, soğukkanlılık ve içine kapanıklıktır. Mizaç kuramı adı verilen bu anlayışta ateşi olan kişi soğuk, üşüyen kişi sıcak ile tedavi edilir.

Uygulamalarda mesleki etiğe, özellikle de “Zarar vermeyeceksin.” ilkesine önem vermiş ve Hipokrat andı tüm dünyada kullanılan bir ant olmuştur.

Eski Yunan anlayışından etkilenen eski Roma uygarlığında, sürekli savaşan bir ulus olmaları nedeniyle, cerrahi gelişmiştir. İlk hastaneyi kuran Romalılar burada esir ve askerleri tedavi etmişlerdir. Yoksul halk ise büyü ve sihir ile tedavi edilmiştir. Julius Caesar’ın annesi Caesar’ı doğururken ilk kez kullanılan kesi şeklindeki operasyona sezaryen adı verilmiştir.

Ortaçağ İslam dünyasında değişik hastalıklar için ayrı koğuşların yer aldığı bu hastanelere “darüşşifa (sağlık yurdu)”, bimarhane ya da tımarhane gibi çeşitli adlar verilmiştir.

Hücre ilk kez Hooke’un ölü mantar dokusundaki boş odacıkları fark etmesiyle keşfedilmiştir.