SAĞLIKLI YAŞAM

Sağlığın pozitif anlamda en iyi tanımını Dünya Sağlık Örgütü'nün 1948’de yapmış olduğu, “sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel (bedensel), mental (zihinsel–akılsal, duygusal) ve sosyal yönden tam bir iyilik hali” olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Medeni durum çevresel etkenler arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Bazı hastalıklar bebek ve çocuklarda, bazıları gençlerde, bazıları da yaşlılarda görülür. Bu yaşa bağlı olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin kızamık, boğmaca, suçiçeği gibi bazı bulaşıcı hastalıklar çocuklarda daha sık görülür. Lösemilerin (kan kanserlerinin) önemli bir bölümü çocuklarda görülürken, akciğer, kalın bağırsak (kolon) gibi kanserler erişkin ve yaşlılarda görülür. Doğru cevap C'dir.

Çevre temel olarak dört bölümde incelenir.Fiziksel, Kimyasal, Biyolojik ve Sosyokültürel çevre. Doğru cevap E'dir.

Biyolojik çevrenin bileşenleri Bitkiler, Hayvanlar ve Mikroorganizmalardır. Doğru cevap E'dir

Sosyokültürel çevre hem sağlığı hem de hastalığı algılama ve değerlendirme, hastalığa gösterilen tepkiler, tıbbi çare arama davranışları, sağlık hizmetlerinden yararlanma, geleneksel ve çağdaş tedavi tercihleri gibi pek çok davranış üzerinde doğrudan ya da dolaylı etkiye sahiptir. Doğru cevap D'dir.

Antropometrik ölçütler vücut yapısını göstermektedir. Saç ise biyolojik ve fizyolojik durumun göstergelerindendir. Doğru cevap B'dir.

Cilt kıvrım kalınlığı şişmanlığı, zayıflığı ve  vücudun yağ durumunu tahmin etmek için kullanılır. Kumpas adı verilen cihazlarla genelde kolun arkasından veya sırttan ölçülür. Doğru cevap A'dır.

Prevalans bir hastalığın, o toplumdaki sıklığını tanımlar. O hastalığı olanların sayısının, o hastalık için risk altında olan nüfusa bölünmesidir. Örneğin; erişkinlerde hipertansiyon prevalansı demek, o toplumdaki erişkinler içerisinde kaçının hipertansiyonunun olduğunu gösterir. Doğru cevap C'dir.

Verilen tüm bilgiler insanlığın ortak akıl ve vicdanının ürünü olan değerler ve haklardır. Doğru cevap C'dir.

Hukuksal açıdan da sağlık bir hak olarak tanımlanmaktadır. Ancak sağlığın hak olarak tanımlanması, 20. yy’ın ortalarında, yani 2. Dünya Savaşı sonrasında görülmektedir.

Sağlığı etkileyen bireysel faktörler:

Genetik yapı

Yaş

Cinsiyet

Bağışıklık sistemi

Sağlık öyküsü

Irk

Davranışsal özellikleri

Yeterli ve dengeli beslenme

Erişkinler için kabul edilen en önemli fiziksel aktiviteler, normal günlük aktivitenin dışında, haftada 3-4 defa, en az 45 dakika belirli bir tempoda düz yolda yürüyüş ve haftada 2-3 defa 30 dakikalık yüzmedir.

Biyolojik çevrenin bileşenleri şunlardır:

Beden (Vücut) Kitle İndeksi (BMİ): Ağırlığın (kg), boyun (m) karesine bölünmesi ile elde edilen bir değerlendirme ölçütüdür.

Kadın: Risk  ≥ 80 Yüksek Risk ≥ 88

Erkek: Risk  ≥ 94  Yüksek Risk ≥ 102

Nabız/kalp atımı (sayı/dakika): Kalp atımının atardamarlardan (arterler) hissedilerek 1 dakika boyunca sayılmasıdır. Nabız sayının yüksek olmasına “taşikardi”, düşük olmasına “bradikardi” denir.

Toplam Doğurganlık Hızı: Yaşa özel doğum hızlarının toplanıp 5 ile çarpılmasıyla elde edilir.

Mortalite Hızı: O hastalık nedeniyle o yıl ölenlerin sayısının, o toplumda, o yıl içerisindeki toplam ölüm sayısına bölünmesidir (yüzde, binde, yüz binde olabilir).

Yaşamın Bütünlüğü: İnsanın yaşamı, anne karnına düştükten ölünceye kadar bir bütündür. Sağlık hizmetleri bu bütünlüğü göz önüne alarak kesintisiz sunulmalıdır.