SAĞLIKLI YAŞAM

Beslenme fiziksel etkinlikler, büyüme, gelişme, üreme ve diğer yaşamsal işlevlerin tümünün yerine getirilebilmesi için çeşitli besinlerin tüketilmesidir. Beslenme ile vücudun gereksinim duyduğu besin ögeleri ve enerjinin alınması sağlanır. Doğru cevap B'dir.

Besin, yenilip içilebilen ham veya işlenmiş maddelerdir. Ancak tütün ve sadece ilaç amaçlı tüketilen maddeler besin olarak değerlendirilmez. Doğru cevap D'dir.

Bir bireyin vücut yapısının uygunluğunun belirlenmesinde, beden kitle indeksinin hesaplanması kullanılır. Beden kitle indeksi, vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle hesaplanır. Doğru cevap A'dır.

Yüksek oranda su ve posa içeren besinlerin enerji yoğunluğu düşük olduğundan, bu tür besinler, günlük enerji yoğunluğunu dengelemek açısından önemlidir. Boş enerji olarak nitelendirilen ve herhangi bir besleyici özelliği olmayan ancak enerji içeren besinler beslenme dengesini olumsuz etkiler. Şeker, alkol ve bazı rafine besinler, boş enerji kaynaklarına örnek olarak verilebilir. Doğru cevap C'dir.

Güvenli besin fiziksel, kimyasal ve biyolojik açıdan temiz, bozulmamış, besin maddesidir. Sağlığımız açısından güvenli besin tüketmek çok önemlidir. Doğru cevap E'dir.

Yapılan bilimsel araştırmalar insanların, büyüme ve gelişme süreçlerini gerçekleştirmesi, fiziksel ve ruhsal olarak sağlıklı bireyler olabilmeleri için 70’e yakın besin ögesine gereksinimi olduğunu ortaya koymuştur. Besin ögeleri, vücutta yeni dokuların ve savunma hücrelerinin oluşturulmasında, eskiyen dokuların yenilenmesinde ve enerji üretilmesi gibi yaşamsal işlevlerin gerçekleştirilmesinde kullanılırlar. Doğru cevap C'dir.

Besin ögeleri, kimyasal yapılarına ve vücuttaki işlevlerine göre su, makro besin ögeleri (karbonhidratlar, proteinler ve yağlar) ve mikro besin ögeleri (vitaminler ve mineraller) olarak sınıflandırılırlar. Doğru cevap B'dir.

Yumurta verilen seçenekler arasında glisemik indeksi en düşük olan besindir. Doğru cevap A'dır.

Mineraller, vücudumuzun çeşitli dokularında yer alan ve birçok vücut işlevini düzenleyen inorganik maddelerdir. Vücudumuzun %4-5’i minerallerden oluşur. Mineraller, günlük gereksinim miktarına göre makro mineraller ve mikro mineraller olarak sınıflandırılır. Doğru cevap D'dir.

Et, yumurta ve bakliyat ürünleri grubunda yer alan besinler, özellikle protein açısından zengindir. Bunun yanında demir, çinko, fosfor, magnezyum gibi mineralleri, B ve A vitaminlerini bolca içerirler. Kırmızı et, tavuk, balık, hindi gibi et ürünleri, yumurta, kuru bakliyatlar ve yağlı tohumlar gibi besinler bu grubu oluştururlar. Doğru cevap B'dir.

Araştırmalar, değişen beslenme alışkanlıklarının obezite, diyabet, kalp  hastalıkları, alerji ve kanser gibi hastalıkları tetiklediğini ortaya koymuştur.

Bireyin gereksinim duyduğu enerji ve besin ögelerinin yeterli mik­tarlarda ve uygun zamanlarda alınması, yeterli ve dengeli beslenme olarak tanımlanır.

Tam istirahat hâlinde organların çalışması için harcanan enerji miktarına, bazal metabolizma hızı denir.

Besin kaynaklı hastalıkların en yaygın nedeni, biyolojik tehlikelerdir. Biyolojik tehlikeler; besinlere bulaşmış bakteriler, parazitler, küfler, virüsler ve prionlardan kaynaklanır.

Hastalıklara sebep olan orga­nizma ve maddelere, patojen denir. Besinlerde biyolojik kirliliğin en önemli kaynağını, patojen bakteriler oluşturur.

Besin ögeleri, vücutta yeni dokuların ve savunma hücrelerinin oluşturulmasında, eskiyen dokuların yenilenmesinde ve enerji üretilmesi gibi yaşamsal işlevlerin gerçekleştirilmesinde kullanılır­lar.

Besin ögeleri, kimyasal yapılarına ve vücuttaki işlevlerine göre su, makro besin ögeleri (karbonhidrat­lar, proteinler ve yağlar) ve mikro besin ögeleri (vitaminler ve mineraller) olarak sınıflandırılırlar.

D vitamini; kemiklerin oluşumunda, kalsiyum başta olmak üzere çeşitli elementlerin vücut ta­rafından kullanılmasında görev alır. Eksikliği du­rumunda çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise os­teomalazi gibi kemik rahatsızlıklarına sebep olur.

B1 Eksikliğinde yorgunluk, isteksizlik, iş­tahsızlık, sindirim sistemi problemleri, kalp yetmezli­ği ve beriberi gibi rahatsızlıklar görülebilir..

Uzun süre kalsiyumca zayıf beslenme, raşitizm ve osteoporoz denilen kemik hastalıklarına neden olabilir.