SAYISAL FOTOĞRAF MAKİNELERİ - Deneme Sınavı - 15

• Büyük algılayıcı - Az sinyal gürültüsü - Düşük ışıkta yüksek verim
• Mercek Zenginliği
• Yüksek Dinamik Aralık
• Form Faktörü
• Fiyat
• Aktarım Kolaylığı

Doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

HDSLR kameraların üzerindeki LCD ile yetinmek istemeyenler için bunların önüne takılan siperlik ve büyüteçler, hot shoe adı verilen flafl yuvasına monte edilen LCD bakaçlar (bunlar genelde HDMI çıkışından beslenir) gibi bazı ürünler satılmaktadır.

Follow Focus (Netlik Takip Sistemleri)

Klasik 35 mm ve 16 mm film kameralarında kullanılan netlik takip sistemleri temelde merceğin çevresine takılan bir çark ve bu çarkı çeviren bir maniveladan oluşur. Bu çark ve manivela netliğin daha hassas ve kolay kontrol edilmesini sağlar.

Destek Sistemleri

HDSLR’ların titreşim sorunlarını çözmek ve bunun yanı sıra tutulmalarını kolaylaştı rmak için destek sistemleri üretimiştir. Bunlar HDSLR’ların el yerine omuza oturtulmasını sağlar. Aynı zamanda bu destek sistemleri mikrofon, LCD monitor, yedek akü, follow focus, gölgelik (matte box veya para soleil) gibi eklentilerin de tek bir yapıda birleştirilmesini sağlar.

Doğru cevap D şıkkıdır.

4/3 sistemi, makul fiyatlı aynalı sayısal fotoğraf makinelerinin (DSLR) ilk örneklerinin piyasaya çıkmaya başladığı dönemde, diğer üreticilerden farklı bir yaklaşımla Olympus tarafından ortaya atılan ve uygulanan bir düşünceydi. Bu sistemin farkı şuydu: “Mevcut objektiflerle dijital algılayıcıların uygun bir ikili oluşturmaları olanaksızdır ve bu nedenle yeni objektif tasarımlarının yapılması gereklidir”. Diğer firmaların hepsi bu işi yavaş yavaş ve tüketiciyi ürkütmeden yapma yolunu seçerken, tek bir firmanın farklı bir yolu seçmesi ilginç bir yaklaşımdı. Zaman içinde bu söylemin doğruluğu daha net ortaya çıktı ve tam çerçeve algılayıcıların köşelerinde beliren sorunlar (kararma, netsizlik ve renk saçılmaları) nedeniyle pekçok firma APS olarak bilinen boyuta yöneldiler. Açıkçası, eldeki optikler için en uygun sistem APS-C adı verilen ve tam çerçevenin yaklaşık yarısı büyüklüğündeki algılayıcılardı. Bu sorunu en başında görerek, küçük algılayıcılar üretmenin doğru olduğunu savunan Olympus daha da radikal bir şekilde optiklerin çaplarını da büyüterek, algılayıcı üzerine gelen ışınların her noktada dik olmasını (böylece görüntünün merkezi ile köşesi arasındaki farkların azalmasını) sağladı. Sonuçta, optik çarpanı 2 olan (18x13,5 mm) ve boy/en oranı da 4/3 olan “Four Thirds” sistemi ortaya çıktı. 2006 yılında Panasonic ve Leica firmaları da bu açık sisteme üye olarak aynı bayonete sahip objektif ve makineler üretmeye başladılar. 2007 yılından beri Sigma, Tamron, Cosina (Voigtlander), Samyang gibi bağımsız optik üreticileri de bu sistem için objektif üretmektedirler.

HDSLR kavramı (High Definition Digital Single Lens Reflex - Yüksek Tanımlı Sayısal Tek Objektifli Yansıtmalı Fotoğraf Makinesi) açılımına denk gelmektedir. Tabii o anda henüz HDSLR terimi ortaya çıkmamıştı ve bu yeni aygıtlara bir isim konmamıştı. Dış görünüş itibariyle klasik bir “Tek Mercekli Reflex Sayısal Fotoğraf Makinesi” (DSLR) olan D90, fotoğraf tarihinde bir ilki gerçekleştiriyor ve 1280*720p çözünürlüğünde saniyede 24 kare hızında video dosyaları kaydedebiliyordu. Nikon bu alanda ilk olsa da gerçek çıkışı Canon firması yaptı. Aynı yıl Eylül’de duyurulan EOS 5D MK II “Full HD” (1920×1080p) kayıt yapabilen ve D90’dan farklı olarak tam çerçeve (24x36 mm full frame) bir algılayıcı kullanan ilk modeldi.

• Büyük algılayıcı - Az sinyal gürültüsü - Düşük ışıkta yüksek verim

• Mercek Zenginliği

• Yüksek Dinamik Aralık

• Form Faktörü

• Fiyat

• Aktarım Kolaylığı

Her şeyde olduğu gibi HDSLR’larda da olumsuz yönler vardır. Özellikle “klasik video kamera” sevenler bu yeni kuşak kameraları kıyasıya eleştiriyor. Çoğu aslında anlamlı olan bu eleştiriler aşağıdaki başlıklarda toparlanabilir:

• CMOS algılayıcıların yapısından gelen rolling shutter sorunu

• Merdivenlenme sorunu (Aliasing ve Moiré)

• Bakaç sorunu

• AVCHD veya h264 gibi yüksek sıkıştırma oranlı codec ler kullanmaları

• Ses kaydı sorunu

• Time Code adı verilen her bir kareye bir kod verilmesini sağlayan sistemin

yokluğu

• Kameraların ergonomik yapısından dolayı elde tutulmasının zorluğu ve buna

bağlı titreme sorunu

• Netlik sorunu

• Çıkış sorunu

• Kayıt Süresi Sınırı

• Algılayıcı ısınması

CMOS (Complemantary Metal Oxide Sensor) yapısı itibariyle görüntüyü satır satır

oluşturuyor. Yani önce birinci satır sonra ikinci sonra üçüncü şeklinde her bir satır sırayla oluşturuluyor. Fotoğraf çekerken bu ciddi bir sorun olmuyor ancak video çekiminde hareketli nesnelerle veya kamera hareketiyle karşılaşınca örneğin düzbir direk siz kamerayı çevirdiğinizde düz değil yana yatmış şekilde görünüyor.

HDSLR’lar genelde 15 - 21 MP’lik algılayıcılardan 1920*1080’lik HD görüntü üretiyor. Bunu yaparken algılayıcının ürettiği asıl veriyi (örneğin 4000*3000) gerçek zamanda küçültmek (1920*1080 hâline getirmek) zor bir iştir. Bunu tam kalitede yapabilmek epey işlemci gücü gerektiriyor oysa HDSLR’ların içindeki görüntü işlemcileri bu kadar hızlı değildir. Bu nedenle HDSLR üreticileri genelde satır atlama (line skipping) yöntemini örneğin her üç satırdan birini kullanıyorlar. Bu yöntem işlemcinin üzerindeki yükü azaltıyor ama görüntüde keskin çizgilerde merdiven etkisi (aliasing) veya aşırı detay içeren bölgelerde “Moiré” adı verilen sorunları yaratıyor.

Profesyonel kameralar ses için XLR adı verilen (dengeli) giriş çıkışlara sahiptir. XLR sayesinde kamera mikrofona elektrik gönderebilir. Böylece elektrik gücüyle çalışan (dinamik olmayan) profesyonel mikrofonlar bir preamfi gerektirmeden kullanılabilir. Ayrıca XLR’ın gürültü oranı da düşüktür. Yine profesyonel kameralarda ses kayıt seviyesi kontrol edilebilir. 2 veya 4 kanal ses kaydı yapılabilir. Ne yazık ki HDSLR’larda Mini Jack adı verilen giriş türü kullanılıyor. Profesyonel kullanım için uygun olmayan bu giriş türü hem elektriksel görültüye açık (XLR daki gibi bir toprak hattı içermediği için) hem de tabi ki elektrik yollayamadığı için condenser mikrofonlarla uyumlu değil. Aynı zamanda özellikle ilk nesil HDSLR’da ses seviyesini kontrol etmek mümkün değildir. Yine benzer şekilde kayıt sırasında bir kulaklıkla yapılan kaydı dinlemek de olanaksızdır. Zira genelde yerden kazanmak için bu tür kameralar tek bir yuva kullanıyorlar. Bu hem mikrofon bağlamak için hem dinleme için kullanılıyor. Bu nedenle de hem dinleme hem kayıt yapılamıyor. Bu sorunlar önemli ama aşılmaz değil. Bunu aşmanın en garanti yolu sesi ayrı bir sistemle kaydedip sonra birleştirmektir. Double System Sound adı verilen bu yöntem zaten sinema filmlerinde ilk yıllardan beri kullanılmıştır (Sinema kameraları ses kaydı yapamadıkları için ses ayrı bir sisteme kaydedilir sonra eşlenirdi.). Bu eşleme süreci biraz sıkıcıdır. Ayrıca bu işlemin sorunsuz yapılabilmesi için çekim sırasında düzgün klaket kullanılması gerekir. Ses sorununu aşmanın diğer bir yolu da HDSLR’lar için üretilmiş özel preamfileri kullanmak. Bunlar aslında XLR girişleri Mini Jack’e çeviriyor. ‹çlerindeki pil sayesinde aynı zamanda phantom power da verebildikleri için profesyonel mikrofonlarla çalışabilmenizi sağlıyor.

Her kamera ile çekim yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar aslında aynıdır ama söz konusu HDSLR olunca biraz daha özenli olmak şart. Aşağıda bununla ilgili uyarılar bulacaksınız: Pozlama: Her tür video kaydı için geçerli olmakla birlikte HDSLR ile video çekerken aşırı pozlamadan özellikle kaçınmak gerekir. 8 bit olarak sıkıştırılmış bir kayıt yaptığı için herhangi bir piksel patlama noktasına ulaşırsa (over exposure) bir daha o pikselden veri (ton) çıkarmak söz konusu olamayacaktır. Bu nedenle normalden biraz az pozlamak (underexposure) tavsiye edilir. Pozlama değerini asla LCD’den bakarak belirlemeyin. Kameraların içinde “histogram” var. Onu kullanın. En doğru veriyi ancak o şekilde izleyebilirsiniz. Beyaz Ayarı: Beyaz ayarı kesinlikle doğru yapılmalıdır çünkü RAW fotoğraf çekerken yaptığımız gibi sonradan beyaz dengesini değiştirme şansımız yoktur. Elimizdeki sıkıştırılmış video dosyası böyle bir düzeltmeye olanak vermez. Profil: Doğru profille çalışmalısınız. Bu özellik her kamerada değişik isim alsa da aslında aynı şeyi ifade ediyor. Üreticiler kameranın algılayıcıdan gelen veriyi nasıl yorumlaması gerektiğini belirleyen profiller (canlı, doğal, siyah beyaz vs.) yaratıyorlar. Hatta bu profillerin bazı değişkenleri (doygunluk, kontrast; parlaklık, keskinlik vs.) kullanıcı tarafından değiştirilebiliyor. Bu parametreleri mutlaka inceleyin ve değiştirin. Üreticiler genelde göze hoş gelmesi açısından renkleri, kontrastı ve keskinliği sonuna kadar zorluyor. Oysa çekim sonrası işlemler için bunların minimumda tutulması çok daha uygun olmaktadır. Netlik: Netliğe çok dikkat edin. Yukarıda açıkladığımız gibi HDSLR’ların alan derinlikleri çok düşük. Netliğin özellikle hareketli bir konuyu çekerken korunması ciddi bir ustalık gerektiriyor. 35 mm sinema filmlerinde sadece bu işle uğraşan bir kişi olduğun belirtilmişti.Netliği asla sadece LCD’den değerlendirmeyin. Mutlaka 10X gibi büyütme seçeneklerini kullanarak 1:1 kontrol edin. Mümkünse çektiklerinizi büyük bir monitörde izlemeye çalışın. Netlik bir HDSLR için en kritik sorunlardan biri. Eğer netliği sağlayamıyorsanız daha kısık diyaframla çalışın böylece alan derinliğiniz bir miktar artacaktır. ND Filtre: Bir HDSLR kameramanının kesinlikle yanından ayırmaması gereken filtreler ND (Neutral Density) filtreleridir. Bunlar rengi ve kontrastı etkilemez sadece ışığı azaltır. Böylece gün ışığında çekim yaparken açık diyafram kullanabilmenizi ve dar alan derinliğini korumanızı sağlar. Aksi takdirde zaten çok duyarlı olan algılayıcılar ve çok ışık geçiren mercekleri sayesinde HDSLR lar gün ışığında size çok yüksek diyafram verirler. Tabii örtücü hızı (PAL video için standar 1/50 dir) daha yukarı çekilebilir ancak bu da görüntüde istenmeyen bir etki yaratacaktır.

HDSLR’ların titreşim sorunlarını çözmek ve bunun yanı sıra tutulmalarını kolaylaştırmak için destek sistemleri üretimiştir. Bunlar HDSLR’ların el yerine omuza oturtulmasını sağlar. Aynı zamanda bu destek sistemleri mikrofon, LCD monitor, yedek akü, follow focus, gölgelik (matte box veya para soleil) gibi eklentilerin de tek bir yapıda birleştirilmesini sağlar. Bu sorunu aşmak için aşağıdaki örnekte göreceğiniz tipte kamera taşıma üniteleri üretilmektedir. Bunlar kameranın omuza oturtulmasına izin vermekte böylece kameranın üç noktadan desteklenmesini sağlayarak titreşimi engelleme amacıyla tasarlanmıştır. Bu aparatların çeşitli bağlantı noktaları bulunur ve bu sayede ihtiyacınız olan ekstra monitör, mikrofon, pil vs gibi eklentiler sisteme kolayca takılabilir. Yine de omuz çekimi yapmayı düşünüyorsanız buna benzer bir sisteme ihtiyacınız olabilir.