SAYISAL FOTOĞRAF MAKİNELERİ

Sayısal teknolojinin yoğun bir şekilde hayatımıza girdiği günümüzde, fotoğraf, aşama kaydedilen en dikkat çekici alanlardan biri olarak kabul görmektedir. Fotoğraf teknolojisinin evrim sürecine bakıldığında makine üreticileri ve tasarımcıları iki işlevi temel alarak gelişim sürecini devam ettirmişlerdir. Bunlar; “taşınabilirlik” ve “sonuca hızlı, hata payı en az düzeyde kalmak üzere güvenilir bir şekilde ulaşmak” olarak özetlenebilir. Taşınabilir olmak, duyarkatlar (film) konusunda kaydedilen gelişmelerle eş zamanlı süregelen teknolojik evrimle gerçekleşmiştir

35 mm DSLR fotoğraf makinelerinin en ayırt edici özelliği, filmin yerini almış olan sayısal duyarkat (algılayıcı) ile görüntü takip ve çerçeveleme sistemidir. Söz konusu SLR tanımlamasının başında yer alan “D” takısı, makinenin sayısal (Digital) türü olduğunu belirtir. “SLR”, terimi ise Single Lens Reflex açılımının kısaltılmış ifadesidir ve “Tek objektifli aynalı” olarak dilimize uyarlanmıştır. Makine üzerine takılı objektifin algılayıcı üzerinde oluşturacağı izdüşüm, aynı zamanda bakaçtan (vizör) eş zamanlı olarak takip edilebilir. Böylesi bir durum özellikle Telemetreli (Rangefinder) fotoğraf 35 mm DSLR Fotoğraf Makineleri makinelerinde söz konusu olan paralaks hatasının oluşumunu engeller.

Gövde ışığı  tutan bölmedir. Alüminyum, magnezyum alaşım ya da polikarbonat malzeme ile kompozit olarak üretilmişlerdir. Yapısında bulunan unsurlar; algılayıcı , örtücü düzeneği (örtücü-zamanlayıcı),  ışıkölçer,  ayna, pentaprizma  ve bakaç  olarak tanımlanır.

Görüntü çözünürlüğü piksellerin, algılayıcının yatay ve düşey eksen satırları üzerinde yer alan en yüksek sayılarının birbirlerine olan çarpımları, algılayıcı çözünürlüğünü tanımlar. Örneğin; Maksimum çözünürlüğü 21.1 megapiksel (1 megapiksel=1.000.000 piksel) olan bir DSLR fotoğraf makinesinin algılayıcısının üzerinde yerleşik olan maksimum piksel sayısı, yatay satırda 5616 adet, dikey satırda ise 3744 adettir. Bu sayıların çarpımı, bize 21 milyon rakamını verir.

Yüksek çözünürlük (Piksel yoğunluğunun artışı) konunun ayırt edilebilir renk derinliği, ton kontrastlığı, parlaklık değerlerinin en üst sınırda (fotoğraf makinesinin algılayıcısının kayıt edebildiği en yüksek çözünürlük) görüntülenebilmesine olanak tanır. Buna karşın görüntü işlemcisinin hızı ve işlenen görüntünün depolama ünitesine aktarım hızı yavaşlar. Görüntü dosyasının veri büyüklüğü artar. Bu nedenle daha yüksek kapasitelerde veri depolamaya uygun bellek kartları bulundurmak gerekir.

Düşük çözünürlük (Piksel yoğunluğunu azalması); konunun ayırt edilebilir renk derinliği, ton kontrastı, parlaklık değerlerinin minumum kapasitede görüntülenebilmesine olanak sağlar. Görüntü işlemcisinin hızı artar ve daha kısa sürelerde söz konusu veri, depolama ünitesine yazılır.

35 mm DSLR fotoğraf makinelerinde iki türlü görüntü dosyalama biçimi vardır. Bunlar; Raw  ve Jpeg dosyalama türleridir. Raw (Ham) dosyalama genellikle profesyonel fotoğrafçılar tarafından tercih edilen, sayısal negatif olarak da nitelendirilen bir dosyalama türüdür. Raw belgelerin görüntü çözünürlüğü ve derinliği “Jpeg” belgelere nazaran daha yüksektir. Dosya boyutları büyüktür. Bu belgeler ancak Photoshop ya da PhaseOne-Capture One gibi fotoğraf işleme yazılımları ile açılabilir. Söz konusu dosyanın yazılım tarafından tanımlanabilmesi için “Plug-in” (eklenti) adı verilen uzantının makine ya da yazılım üreticisi tarafından desteklenmesi gerekir. Bu formatın özelliği, çekim sırasında oluşan pozlandırma ve renk ısısı düzeltme hatalarına, görüntünün renk derinliği, ton kontrastlığı  ve parlaklık değerlerinden çok fazla kayba uğramaksızın değişiklik yapılabilmesine olanak tanımasıdır.

Raw (Ham) dosyalama genellikle profesyonel fotoğrafçılar tarafından tercih edilen, sayısal negatif olarak da nitelendirilen bir dosyalama türüdür. Raw belgelerin görüntü çözünürlüğü ve derinliği “Jpeg” belgelere nazaran daha yüksektir. Dosya boyutları büyüktür. Bu belgeler ancak Photoshop ya da PhaseOne-Capture One gibi fotoğraf işleme yazılımları ile açılabilir.

Jpeg - Joint Photographic Experts Group (.jpg ya da .jpeg) Dosyalama Jpeg görüntü formatı sıkıştırılmış dosyalama türüdür. Raw dosyaya göre çok daha düşük veri dosyası büyüklüğüne sahiptir. Buna karşın renk derinliği, ton kontrastı ve parlaklık değerlerini kayıt edebilme kapasitesi sınırlıdır. Çoğu üretici firma, fotoğraf makinesi menülerinde “Jpeg” dosyalamaya yönelik olarak yüksek kapasiteden düşüğe doğru seçenek sunar. Jpeg format sıklıkla web ortamında görüntü paylaşımında ya da interaktif medyada fotoğraf kullanımında sıklıkla tercih edilen bir dosyalama türüdür.

Işık Ölçer

35 mm DSLR fotoğraf makineleri TTL ışık ölçümü yapar. İngilizce fotoğraf terminolojisinde “Through the Lens” tanımlamasının kısaltılmış ifadesidir. Fotoğrafı çekilecek konu üzerinden yansıyan ışık, objektifin içinden geçer ve algılayıcı üzerine düşecek görüntünün söz konusu ışıklılık değerleri, yine makine içinde konumlandırılmış bir ışık ölçer tarafından diyafram ve örtücü süresi olarak tanımlanır. TTL ışık ölçümünün kolaylığı, DSLR fotoğraf makinesinin objektifinin önüne takılacak filtreleri de dikkate alarak ışık ölçümü yapmasıdır. Işık okuması yapabilmek için öncelikli olarak makine ışık ölçerinin hangi bölgeleri referans alarak ölçüm yapabildiğinin ve bu bölgelerin bakaç üzerinde hangi bölgelere denk düştüğünün bilinmesi gerekir. Işık okumalarında, fotoğrafı çekilen konu üzerindeki ışı k dağılımı, açık-koyu leke değerlerinin birleşimleri ve çerçeve içindeki yerleri göz önünde bulundurulur, uygun ışık okuma yöntemi seçilir ve uygulanır. 35 mm DSLR fotoğraf makinelerinin ışık ölçerleri ile gerçekleştirilen ışık ölçüm yöntemleri çok çeşitlidir. Bölgesel ortalama, merkez ağırlıklı ortalama ve nokta ölçüm olmak üzere genellikle üç tip ölçüm türü fotoğraf makinelerinde yer alır.  Fotoğrafçı çektiği konunun ışıklandırma ve ton değerlerine göre en uygun ışık ölçüm alanını belirlemelidir.

Pentaprizma,  ise sağ-sol ters yönlerde oluşan iz düşümünü düzelterek, bakaca görüntüyü düz bir şekilde ulaştırmayı sağlayan, buzlu cam üzerine konumlandırılmış beş kenarlı cam prizma yapıdır.

Netlik ayarı, sonuç olarak bir uzaklık belirleme ayarıdır. 35 mm DSLR fotoğraf makineleri, kullanıcısına birkaç tür elektronik netleme tercihi sunar. Bunlar, menüdeki isimleriyle; tek çekim AF, AI odak AF ve AI Servo AF seçenekleridir. Çekim düğmesine yarım basıldığında fotoğraf makinesi, çerçevelenen alanının ışık değerini okur ve aynı zamanda da odaklamayı gerçekleştirir. “Tek çekimlik netlemede, odaklama sabit bir nokta üzerindedir. Çerçeve değiştirildiğinde ya da konu hareket ettiğinde, netlemenin yeniden gerçekleştirilmesi gerekir. AI odak AF konumunda ise odaklama sistemi, çerçeve içindeki hareketli unsurları sürekli takip eder, konunun makineye göre olan konumuna göre hızını belirleyerek, çekim esnasında çerçevenin hangi bölgesinde olacağı konusunda öngörüde bulunur ve odaklamayı o bölgeye kaydırır. AI Servo konumunda ise odaklama eylemi, çekim düğmesine basılı tutulduğu sürece, makinenin konumu değiştikçe ya da konu çerçeve içerisinde hareket ettiği sürece yenilenir. Vahşi yaşam, haber ve spor fotoğrafçılığında “servo” odaklama çok tercih edilir.

Değişebilir objektifli fotoğraf makinesi sistemlerinde, objektifi fotoğraf makinesi gövdesine bağlayan kilit sistemine bayonet adı verilir.

35 mm DSLR fotoğraf makinelerinin en ayırt edici özelliği, filmin yerini alan sayısal duyarkat (algılayıcı) ile görüntü takip ve çerçeveleme sistemidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.