SEYAHAT ACENTACILIĞI VE TUR OPERATÖRLÜĞÜ - Deneme Sınavı - 7

Tur operatörleri ile ilgili yapılan çeşitli tanımlar bu işletmelerin genelde turizm sektöründe hem toptancı hem de üretici birer üretici işletme olduğunu gösterir. Bununla birlikte, turistik ürünün fiili olarak gerçek üreticileri; konaklama, taşıma, eğlence, hediyelik eşya ve yiyecek-içecek işletmeleridir. Bu nedenle tur operatörleri, tüketici ile turistik hizmet işletmeleri arasında köprü görevi yerine getiren bir aracı ve düzenleyici işletme olarak kabul edilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Tur operatörleri büyük ölçüde mal ve hizmet satın aldıkları için bazen toptancı olarak adlandırılırlar. Bununla birlikte, toptancılar genellikle dağıtmak için aldıkları ürünlerde değişiklik yapmamaları nedeniyle tur operatörlerini üretim yapan satıcı olarak nitelendirmektedirler. Tur operatörlerini bu şekilde nitelendirenlerin dayanak noktası, tur operatörlerinin birbirinden bağımsız ürünleri bir araya getirerek sattıkları ürünün özelliklerini değiştirmeleridir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Paket tur satışı yapan toptancıları başlıca üç kategoriye ayırmak mümkündür;
• Tur toptancıları (tour wholesalers): Bir paket turun hava yolu ve yer elemanlarını bir araya getiren ve yer hizmetlerini genellikle diğer aracı işletmelere sözleşme ile devreden işletmelerdir.
• Tur operatörleri (tour operators): Tur toptancıları, seyahat acentaları ve hava yolu firmaları için yer hizmetleri sağlayan kişilerdir.
• Toptancı/Operatörler (wholesalers/operators): Yalnızca paket turu oluşturmak ve satmakla ilgili olmayıp aynı zamanda turun yer hizmetlerini de yürüten işletmelerdir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Bir tur operatörü ile seyahat acentası arasındaki en önemli fark, seyahat acentasının müşteri talep etmeden rezervasyon yapmayıp yalnızca fiili talebe göre rezervasyonlarını yönlendirmesi, tur operatörünün ise muhtemel talep beklentisine göre (potansiyel talep) çalışması ve gerekli düzenlemeleri yapmasıdır. Bu da işletmeye bir risk getirir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Tur operatörlerinin, zaman kayıplarının ve seyahat formalitelerinin en aza indirilmesi ile zaman tasarrufu sağlamaları turizm endüstrisinden çok müşterilere kazandırdıkları avantajlar arasında yer almaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

İşletme yapıları bakımından uluslararası alanda 4 çeşit tur operatörü faaliyet göstermektedir. Bunlardan ilki, bağımsız tur operatörleridir. Bu operatörler bireysel ya da çok uluslu şirket şeklinde örgütlenebilir. Bu gruba en belirgin örnek Amerikan Express’dir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Turizm hareketlerinin boyutlarının genişlemesi ve değişik turizm çeşitlerinin ortaya çıkması sonucu, tur operatörleri belirli alanlarda, yörelerde ve hizmetlerde uzmanlaşmaya başlamışlardır. Kitlesel pazarlarda uzman tur operatörleri: Gruplar hâlinde seyahat eden dernekler, birlikler, turizm örgütleri ve seyahat kulüplerine dönük olarak çalışırlar. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra tur için seçilen bölgelerdeki konaklama tesisleri, ulaştırma firmaları, karşılayıcı acentalar ve diğer ilgili işletmelerle başta kontenjanlar olmak üzere gerekli bütün anlaşmalar yapılır ve ödeme koşulları belirlenir. Bu anlaşmaların düzenlenmesinden sonra turların tanıtımı için gerekli broşürler ve tur katalogları hazırlanır. Turu satın alan müşteri sayısı kesin olmadığı için risk taşımaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Turların operasyonu başlıca dört temel hizmet ve faaliyet alanına dayanır; konaklama, ulaştırma, yeme-içme ve rehberlik. Eğlence temel hizmet ve faaliyetler arasında yer almamaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Satış becerisi ve ikna yeteneği seyahat sektöründe olmazsa olmaz bir niteliktir. Bu bağlamda müşteri ile iletişim kurabilmek, müşteri ihtiyaçlarını araştırabilmek, ürünü müşteriye sunabilmek ve müşteriyi harekete geçirebilmek, satın almaya yöneltmek gerekmektedir. Diğer seçeneklerde yer alan özellikler işletme müdürlerinin gerçekleştirmesi gereken idari sorumluluklar arasında yer almaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

CRS’lere sahip olan turizm işletmeleri önemli bir veri tabanına ulaşmaktadırlar. CRS’ler standart veri tabanlarının sağladığı avantajların yanında tüketiciler hakkında detaylı bilgilere ulaşma, aynı tüketiciler için farklı veri tabanlarından bilgi edinme, tüm bilgileri saklama, müşteriler ve çalışanlar arasındaki iletişimin koordine edilmesi, eski bil- gilere yeniden ulaşılması, teşekkür, şikâyet vb. geri bildirimlerin edinilmesi gibi imkânları da işletmelere sunmaktadırlar.

Havayolu şirketlerinin, satış, pazarlama ve biletleme amaçlarıyla uçak koltuğu envanterini tutan sistemler teknolojisine havayolu CRS’si denir

Konaklama CRS’lerinin temelinde tüketici tercihlerinin öğrenilmesi ve sonra yeniden kullanılmak üzere saklanması, mali hesapların, gerekli iletişim bilgilerinin, oda fiyatları ve müsaitlik durumlarının düzenli bir şekilde tutulması ihtiyacı vardır.

Tur operatörü CRS’leri teknik özellikler açısından değerlendirildiğinde İngiltere ve Almanya’da farklı şekillerde yapılanmıştır. Almanya’nın ve dünyanın önde gelen tur operatörü TUI’nin 1979 yılından bu yana kullandığı Start sistemi önceleri ulusal, günümüzdeyse uluslararası düzeyde bir CRS hâline gelmiştir. Tur operatörü işletmeciliğinde önde gelen diğer bir ülke olan İngiltere’de ise tur operatörleri çoğunlukla Videotext adı verilen bir teknolojiyi kullanmaktadırlar.

GDS’ler teknik özellikleri bakımından CRS’lerle hemen hemen aynıdırlar. En önemli farklılıkları, turizm endüstrisindeki tedarikçi kuruluşların CRS’lerindeki bilgileri tek bir merkezde toplayıp dağıtım kanallarına ulaştırmalarıdır. Bu dağıtım kanalları arasındaki en önemli GDS kullanıcıları seyahat acentalarıdır. Ancak son yıllarda yaygınlaşan internet kullanımı nedeniyle GDS’ler internet alanında önemli yatırımlar yaparak kişisel bilgisayarlar aracılığıyla tüketicileri de acentalar gibi dağıtım kanalı haline getirmeyi amaçlamışlardır.

Amadeus: 1987’de Lufthansa, Air France, Iberia ve SAS havayolu şirketleri tarafından kurulan bir GDS’dir.

Sabre: ABD’li havayolu şirketi AA tarafından 1940’lı yıllarda başlatılan CRS çalışmaları sonunda ilk kez 1946 yılında bir elektronik/mekanik sistem geliştirilmiş, 1952 yılında ise sistem koltuk satabilen ve rezervasyon iptali yapabilen bir düzeye getirilmiştir (Ink- pen, 1998: 132). 1974 yılına kadar tamamen havayolu CRS’si olarak AA’nın ofislerinde kullanılan sistem, 1974’de AA’nın diğer birkaç havayolu şirketiyle ortak girişim anlaşması sonucunda birden fazla havayolu şirketinin kullandığı bir CRS haline gelmiştir. 1976’da ise sabre seyahat acentalarında kullanılmaya başlamıştır. Sabre, 1983 yılında uluslararası bir yapıya kavuşarak Kanada’daki seyahat acentalarının kullanımına sunulmuştur. Kısa sürede İngiltere’deki ve daha sonra da diğer Avrupa ülkelerindeki seyahat acentalarında yaygınlaşan sistem 1999 yılında ‘en iyi GDS’ seçilmiştir.

Travelport: Travelport konsorsiyumu daha önce Galileo adıyla (ABD, Kanada, Meksika, Japonya ve Karaib Adaları’nda ise Apollo) hizmet veren GDS’nin 2006 yılında Cendant şirketinden 4.3 milyar ABD doları karşılığında satın alınması ile kurulmuştur.

GDS'lerin sağladığı fonksiyonlar aşağıdaki gibidir:

Uçuş bilgileri: Uçuş listeleri, envanter, müsaitlik durumu, ücretler, rezervasyonlar

Yolcu bilgileri:Yolcu isimlerinin oluşturulması, değişiklik yapılması, saklanması, sık uçuş yapanların kayıtları, özel istekler

 Belgeler/Dökümanlar: Biletlerin basılması

 Araç kiralama, otel, kruvaziyer, demiryolu, tur paketlerinin rezervasyonu

 Tiyatro ve etkinlik biletleri

İletişim hizmetleri: Fax ve e-mail

Forrester araştırma şirketine göre internet üzerinden on-line alışverişi en fazla yapılan ürünler; turistik ürünler, bilişim ürünleri ve eğlence ürünleridir.