SİYASAL İLETİŞİM

Machiavelli, 1500’lü yılların başlarında kamuoyu kavramını ilk kullanan siyasal düşünürlerden biridir. Memuriyetlerin dağıtımı ve terfi gibi belirli konularda bilge bir kişinin kamuoyunu gözardı etmemesi gerektiğini söylevlerinde vurgulamaktadır.

Siyasal iletişim sürecinin en temel aktörleri mesajın yaratıcısı ve göndericisi konumundaki politik kişilikler ile alıcı konumunda bulunan oy verme hakkı elde etmiş seçmenlerdir. Ancak bu iletişim sürecinde hangi yöntem ve tekniklerin kullanılacağı, mesajların hangi kanallarla gönderileceği ve politik iletişim sürecini başlatan amaçların neler olduğu soruları diğer çeşitli aktör ve unsurları da sürece dahil etmektedir.

Siyasal alanda halkla ilişkiler faaliyetlerinin amaç ve hedefleri şöyle özetlenebilir (Varol’dan akt. Damlapınar & Balcı, 2014: 72): 

a) Siyasal partilerin topluma yabancılaşmasını önlemek. 

b) Siyasal sistem içinde yönetimin karar alma süreçlerini parti gelenekleri doğrultusunda yönlendirebilmek. 

c) Partiye bağlı, özdeşleşmiş veya oy verenlerin gurur duymalarını sağlayacak, biz duygusu geliştirecek faaliyetlerde bulunmak. 

d) Siyasal kampanyaların organizasyonlarını yapmak. 

e) Siyasal partilerin yerel teşkilatlarına yerel siyasal organizasyonlar için veri ve uzmanlık desteği sağlamak.

Siyasette pazarlama, partilerin, liderlerin ve adayların kendi ideolojilerini, prensiplerini, kısa ve uzun vadeli planlamalarını ve halk temsil felsefelerini seçmen kitlelerini tanıtma ve sunma çalışmalarının tümüdür.

Siyasal iletişim sürecinde kullanılan teknikler genel itibariyle halkla ilişkiler, reklam ve propaganda olarak karşımıza çıkar. Parti, lider, aday adına kullanılır siyasal iletişim teknikleri ve bu tekniklerin her biri uygulanacak olan siyasal iletişim sürecinin iletişim politikasını oluşturmaktadır. Bu tekniklerin hepsi birlikte kullanılabileceği gibi, bir ya da birkaçı da iletişim sürecine göre seçilip kullanılabilir. Halkla ilişkiler kapsamında ele alınan çalışmalar genel olarak siyasal lidere ya da adaya ilişkin imaj çalışmaları, gündem oluşturacak şekilde haber değeri taşıyan konuların medyada yer almasının sağlanması şeklinde ifade edilebilir. Halkla ilişkiler bağlamında gerçekleştirilen çalışmalar sayesinde medyada eşik bekçisi görevi üstlenen kişilere konuların çerçevelenmiş bir şekilde aktarılması sağlanır.

Nicel araştırma yöntemi sayesinde siyasi partiler farklı politik tutumlara sahip sosyal gruplar arasında yaş, cinsiyet, gelir düzeyi gibi konulardaki farklılıkları sayısal verilere dayanarak ortaya çıkarabilmekte ve bu sayede yeni iletişim ve kampanya stratejileri belirleyebilmektedir. Yine bu araştırma yöntemi sayesinde seçmenleri, tutumlarında kararlı olanlar, çekimserler ve isteksizler olarak sayısal verilerle gruplandırabilmektedir. Ayrıca bu araştırma yöntemi sayesinde partiler, liderler ve adaylar başarı veya başarısızlıklarının nedenlerini geçmişte meydana gelen olay ve gelişmelerde arayabilmekte bunların etki olasılıklarını ortaya koyabilmektedir.

Özetle; nitel araştırmanın özellikleri şu şekilde sıralanabilir: 

- “Sosyal ortama duyarlılık ve sosyal ortama göre esneklik gösteren veri toplama tekniklerine dayanmaktadır. 

-Karmaşık, ayrıntı ve bağlamın anlaşılmasına yönelik bir metoda dayanmaktadır. Burada, Derine inilerek yüzeyin altının görünür hale gelmesine çalışılır. 

-Sistematik ve kurallara uygun bir tarzda belirlenmiş stratejilere uygun bir çalışma programı gerektirmektedir. 

-Araştırmacının kendi özünü kurgulayacağı eleştirel bir titizlik söz konusudur”

(Kuş’dan aktaran akt. Baytekin, 2012: 20).

Propagandaya açık kitleler potansiyel olarak ekonomik seviyesi daha düşük olanlar, öz güven eksikliği olanlar, uyumsuzlar, umutsuzlar, benciller, can sıkıntısı çekenler, suçluluk hissi taşıyanlar, bağımlılar ve sempatizanlar olarak karşımıza çıkar” (Özsoy’dan akt. Damlapınar & Balcı, 2014: 79).

Açıklayıcı kamuoyu araştırmaları: Kısa zaman dilimi içinde meydana gelen değişimleri açıklamak için kullanılır. Bu tür araştırmalar siyasi kampanyaların sonunda kullanılır. Kısa aralıklarla 5-10 dakika küçük 100-200 kişilik gruplara bir kaç soruluk anket uygulanır. Değişimi ve nedeni öğrenebilirseniz aynı insanlarla ve zamanla iki değişik noktayı ortaya koymak için panel türü kamuoyu araştırmanız gerekir. İki değişik zamanda benzer sorularla aynı kişilerle anket yapılarak görüşlerdeki değişimleri belirleyebilirsiniz.

Kamuoyu araştırması alt bir gruba veya daha büyük bir gruba genelleştirmek için kullanılan örneklemden veye örneklemin elde edildiği popülasyondan sistematik, bilimsel ve tarafsız bilgi toplama işlevidir. Bu araştırmalar ikna etmek veya davranışları değiştirmek için kullanılmaz. Bu tür amaçlar doğrultusunda alınan bilgi yanlı olacaktır. “Kamuoyu araştırması zamanın bir bölümündeki tutum, davranış, düşünce, nitelik ve ilişkilerin bütün parametrelerin ölçülendirilmesidir. Burada bilgi, insanlar arasında seçilen bir alt gruptan kontrollü bir biçimde bilimsel olarak elde edilir” (Lake & Harper, 2002: 11).

Eleştirel yaklaşım ikna etme amacına işaret ederek, bu iletişim türünün mevcut politik durumun sürdürülmesi çabası olduğunu öne sürmektedir.

Siyasal iletişimin hem demokratik sürece hem de politik çevrelere sunduğu katkı ve olanaklar önemli ölçüde bu iletişim sürecinin diyalojik yani karşılıklı bir biçimde gerçekleştirilmesine bağlı olmasıdır.

Bourdieu’nun ifadesiyle, toplumsal dünyayı dönüştürmek ya da korumak adına girişilen iktidar mücadeleleri aslında bu dünyanın algılanmasını sağlayan kategorileri koruma ya da dönüştürme çabasıdır.

Geri Besleme kanallarının tesisi: Siyasal iletişim yöntemleri ile halkın talepleri dikkate alınarak toplumsal talep/siyasal arz dengesi daha sağlıklı kurulmaktadır. Siyasal iletişim çift yönlü bir iletişimi gerçekleştirmeyi amaçlar. Aksi halde bu etkinlik bir etkileşim niteliğinden çıkarak tek yönlü bir bilgi akışına dönüşür ki, bu durumda da siyasal katılım ve demokratik bir nitelikten söz etmek
mümkün olmayacaktır. Kamuoyu araştırmalarıyla halkın beklentileri, daha önceden verilen mesajların etkileri yükseltilebilir.

Machiavelli, 1500’lü yılların başlarında kamuoyu kavramını ilk kullanan siyasal düşünürlerden biridir. Memuriyetlerin dağıtımı ve terfi gibi belirli
konularda bilge bir kişinin kamuoyunu gözardı etmemesi gerektiğini söylevlerinde vurgulamaktadır.

Kamusal alan, eleştirel ve rasyonel tartışma alanı olmaktan çıkarak, ekonomik ve siyasal propagandanın ön planda olduğu sözde bir kamusallık durumuna girmiştir. Bu durum da kitle iletişim araçları ile yaygınlaştırılmakta ve sonuçta ortaya çıkan bu kamusal alanda, kamuoyunu oluşturan kişiler olaylar karşısında pasif ve edilgen bir konuma itilmektedirler. En neticesinde ise bu durum onları içinde yetiştikleri ve bağlı bulundukları siyasal sisteme yabancılaştırmakta ve depolitize olmalarına neden olmaktadır.

Satış: Siyasal pazarlama faaliyetleri sonucunda seçmenlerin tercihleri karşılığında elde edeceği kazanımların neler olabileceğinin vurgulanması
çalışmasıdır. Buradaki amaç, adayın vatandaş nezdinde oyu hak ettiği algısının yaratılmasıdır.

Derinlemesine gözlem: Bu tür araştırmaların en yaygın olanıdır. Kamuoyunun görüşlerini bir veya birkaç başlık altında ele alan araştırma 20-60 dakika sürer. Bu tip araştırmalar bazen olayların ve stratejilerin etkisini ölçmek ve zamanla değişimini belirlemek için yapılan 10-15 dakikalık analizlerden oluşan kısa kamuoyu araştırmaları aracılığıyla izlenen belirli dönemlerin gölgesi olarak da işlev görür.

Nitel araştırma verileri, nicel araştırma yönteminde olduğu gibi somut ve rakamsal veriler değildir ancak, siyaset bilimi gibi kamu temsilinin ve sürekli değişkenlik gösteren bütünsel bir toplumsal yapının söz konusu olduğu konularda sosyal genellemelerde bulunulabilmesi adına politik aktörlere ve onlar adına çalışmalarda bulunan araştırma şirketlerine önemli yardımlarda bulunmaktadır.

Siyasal iletişim kavramı ile demokrasi arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Genel oy hakkının kitlelere verilmesiyle başlamış olan siyasal iletişim, kitle iletişim teknolojisinin gelişmesine bağlı olarak günümüzdeki anlamını elde etmiştir. İkinci dünya savaşı sonrası Amerika Birleşik Devletleri’nde doğup gelişmiş olan siyasal iletişim kavramı ve uygulamasının 1960’lı yıllarda da Batı Avrupa ülkelerinde yaygın bir şekilde kullanılmaya başladığı görülmektedir.