SİYASET BİLİMİ - Deneme Sınavı - 6

Thomas Jefferson, hazırladığı 1776 tarihli Amerikan Bağımsızlık Bildirisi’nde, tüm insanların eşit yaratılmış olduğundan ve kendilerine bazı dokunulmaz haklar bağışlandığından söz etmiştir. Bunların başında, yaşama, özgürlük ve mutluluğu izleme hakları gelir. İnsanlar, hükümetleri işte bu hakları güvence altına almak için kurmuşlardır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Demokrasi, başarısız olan hükümetlerin kolayca iktidardan uzaklaştırılmalarına olanak sağlar. Karl R. Popper, demokrasiyi, iktidarın şiddete başvurmaksızın el değiştirmesine imkân veren kurumların korunması olarak tanımlamaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

SSCB döneminde Marksist liderler Lenin ve Stalin, toplumu komünist aşamaya hazırlamak için tam bir totaliter sistem kurmuşlardır. Lenin ve Stalin’in öngörülerinde devlet halk içindir. Ancak uygulamada, halkın devlet üzerinde denetim kurmasını sağlayacak mekanizmalara pek fazla yer verilmemiştir. Kitlelerin siyasete katılmasında tek kanal Komünist Partisi’dir. Parti, demokrasilerde olduğu gibi halkın talep ve beklentilerine göre politikaları saptayan ve bunları gerçekleştirmek üzere iktidara talip olan ve kendisini kitlelerin tercihine sunan bir örgüt değildir. Aksine, belirli bir ideoloji doğrultusunda kitleleri katı bir disiplinle denetim altında tutan, yönlendiren, eğiten bir tek partidir. Devletin tek meşruluk temeli, Marksist-Leninist ideolojidir. Bu ideoloji, mutlak, tartışılmaz ve herkes için bağlayıcıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

En genel ifade ile bir toplum için siyasal hayat, toplumun varlığını sürdürmesi amacına yönelik olarak cebir kullanma yetkisine sahip gücün örgütlü faaliyetleri bağlamında karar alması. Alınan kararları uygulaması, topluma benimsetmesi, toplumun kararları etkilemesi, kararların uygulanmasında ortaya çıkan anlaşmazlıkları çözümlemesi, kararları alacak kişilerin belirlenmesi, siyasal değerlerin ve rollerin yeni nesillere benimsetilmesi, bulunduğu iç ve dış çevresinden gelen istek ve baskılara göre yeniden örgütlenmesi gibi bir dizi eylem ve davranışa işaret edilmektedir.

Siyaset olgusu temelde insanın tabiatı üzerinde yükselmekte olup insan tabiatının bazı temel özellikleri siyaset olgusunun temellendiği ve belli bir biçim aldığı bir alan olarak değerlendirilebilir. Siyasetin temellendiği insan tabiatının genel özelliklerini birkaç başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar : varlığını koruma ve güvenlik içinde yaşama ihtiyacı, daha iyi yaşama arzusu, zıt duygulara sahip olma, iktidar arzusu, hürriyet içinde yaşama arzusudur.

Siyasal hayatta seçmen kitlesinin “her zaman” denilebilecek sıklıkla gerçekleştirdiği en önemli siyasal katılma etkinliği seçimlerde oy kullanmaktır.

Birey içine doğduğu toplumun kültürünü, değerlerini, önceliklerini, kısaca yaşam biçimini olduğu kadar ekonomik ve siyasal sistemini de doğumla birlikte başlayan toplumsallaşma süreci içinde öğrenir.

Genelde toplumsallaşmanın ajanları olarak nitelenen bu faktörleri iki grupta toplamak mümkündür. Biri aile ve arkadaş grubu gibi birincil gruplar; diğeri de okul, meslek grubu, dernekler ve medya organları gibi ikincil gruplardır.

Dahl’a göre siyasal katılmanın ilgi, önemseme, bilgi ve eylem olmak üzere birbirini izleyen dört ayrı düzeyi bulunmaktadır. Bir davranışın meydana gelmesi için önce bireyin o konuya ilgi duyması, onu önemsemesi, konu hakkında belli bir bilgiye sahip olması ve nihayet eyleme geçmesi gerekmektedir. Bu bakımdan ilgi, siyasal sisteme ilişkin olayları ve gelişmeleri izlemeyi; önemseme, siyasal sisteme ilişkin olaylara önem vermeyi; bilgi olaylar ve sorunlar hakkında belli bir bilgi sahibi olmayı; eylem de siyasal sürece fiilî olarak karışmayı ve belli bir davranışta bulunmayı ifade etmektedir.

“Teknokrasi, teknisyenlerin ve uzmanların belirleyici rol oynadıkları sistem olarak tanımlanabilir. Teknokraside her türlü teknik ve uzmanlık bilgisine sahip bürokratlar, seçilmiş kişilerin önüne geçerek halktan almadıkları bir gücü, sahip oldukları teknik bilgiye dayalı olarak kullanmaktadırlar. Bu durum yönetme yetkisini halka ve halkın temsilcilerine veren demokrasi ile ciddi bir çelişki oluşturmaktadır.”