SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 10

Ankara Büyükşehir Belediyesi Sokakta Çalışan Çocuklar Merkezinin amacı sokakta çalışan çocukların aileleri ile ilgili sorunlarını çözmek, okula gitmeyenleri eğitime yönlendirmek, okula gidiyorlarsa eğitimlerine yardımcı olmak, okul ile ilgili sorunlarını çözmektir. Merkez, okula başlayamamış ya da başlamış olsa bile maddi yoksulluk nedeni ile devam edememiş sokakta çalışan çocukların ihtiyaçlarını karşılamak suretiyle, onları okulla ilişkilendirerek zorunlu temel eğitimden yararlanabilmelerine yardımcı olmayı, onları desteklemeyi, bir başka deyişle çocukların ihmal ve istismarını önlemeyi amaçlamaktadır. Merkez faaliyetlerinin temel odağı çocuklara yöneliktir. Gerekli görüldüğü takdirde ailelere yönelik faaliyetlerde de bulunulmaktadır. Merkezdeki faaliyetler şu şekilde sıralanabilir:

Türkiye’de sokak çocuklarına yönelik ilk sosyal hizmet modeli 16 Mayıs 1990 yılında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Adalet Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü arasında imzalanan üçlü protokol ile hizmete açılan Çocuk Misafirhanesi ile verilmeye başlandı. Doğru cevap A'dır.

Sosyal hizmet uygulamasının başlangıç noktası “ihtiyaç” kavramına dayanmaktadır. Maslow’un “İhtiyaçlar Hiyerarşisi” teorisine göre kişisel ihtiyaçların temelinde yeme, içme, barınma gibi fiziksel ihtiyaçlar ve sağlık, istihdam, mülkiyet gibi konuları kapsayan güvenlik ihtiyaçları yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Hepsi

Sosyal hizmetin işlevleri Duyan tarafından aşağıda ifade edilmektedir:

Hepsi

Arkadaş çevresi ile birlikte olmak ve özenti/merak için

Aileleriyle Zaman Zaman İlişki Kuran Çocuklar: Çocukların zayıflayan aile bağları tümüyle kopmamıştır. Gününü sokakta çalışarak ya da sadece dolaşarak geçiren ancak genellikle akşam evine dönen çocuklar olarak tanımlanır. Doğru cevap E'dir.

Aileden Kaynaklanan Nedenler: Çocuk, genç ve yaşlıların bakım, sevgi ve şefkat ihtiyacı aile içinde yeterince karşılanmadığında bu üyeler kendilerini aile ortamının dışında bulmaktadırlar. Aradığı maddi ve manevi mutluluğu ailede bulamayanlar kendilerini sokakta, köprü altlarında, kahvehane vb. yerlerde bulmaktadırlar. Aile, kamu refah programlarıyla yeterince desteklenmediğinde; sosyal, kültürel ve ekonomik gelişmelerden olumsuz yönde etkilenmekte ve sorunlu insanlar için çekiciliğini kaybetmektedir. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

Sokakta yaşayan çocukların fiziksel gelişimleri risk altındadır. Karşılaştıkları temel fiziksel gelişim riskleri; barınma (soğukta kalma, yeterli şekilde korumayan giysiler), güvenlik (çeteler, suç işleyenler, yetişkin evsizler tarafından fiziksel şiddete maruz kalma) ve beslenmeye (yeterli ve dengeli beslenememe) ilişkin riskler ile hastalıklar, uçucu ve uyarıcı madde kullanma gibi riskler taşımaktadırlar. Bu risklere karşı beslenme ve barınmaya karşı becerikliliği ve grup içinde kaynakların paylaşılmasını, güvenlik konusunda da grup üyelerinin yardımlaşması ve dayanışmasını geliştirmişlerdir.

3

Evsizliğin tarihi süreci beş ana dönemle sınıflandırılabilir. Bu beş değişim döneminin koşulları ve evsizlik tarzları birbirinden farklıdır. İlk dönem, endüstrileşme öncesi dönemdir. Bu dönemde barınaklar yok denecek kadar azdır, evsizler bugünkü evsizlerden konsept olarak farklıdır. İkincisi, 18. yy sonlarında yaşanan sanayileşmedir. Makineleşme ile birlikte işsizlik yaşanmıştır. Bu dönemde yaşanan evsizlik geçici bir nitelik taşımıştır. Köyden kente göç yaşanmıştır. Üçüncü dönem kolonileşmedir. Sömürü yoluyla Asya ve Afrika’dan insanların getirilmesi evsizliğe yol açmıştır. Dördüncü dönem sanayileşmenin yaygınlaşmasıdır. 100 yıl süren bu süreçte kapitalizm gelişmiştir. Evsizlik en çok bu dönemde ortaya çıkmıştır. Bunu 1930 Büyük Ekonomik bunalım takip etmiştir. Beşinci dönem, 1980 sonrası yaşanan piyasa ekonomisidir. Sosyal refah programlarına harcanan paraların azalması, ücretlerde düşme, kurumların boşaltılması, düşük ücretli işler evsizliğin artmasına neden olmuştur. Bu açıklamalardan sonra iki binli yıllardan sonra giderek daha da artan bir sosyal sorun olma özelliğine kavuşan “evsizliğin” günümüzde daha yeni dönemler eklenerek tarihsel sürecinde değerlendirilmeye devam edileceği açıktır. Doğru cevap B'dir.

Hepsi

Hepsi

4

3

Epizodik evsizler: Evsiz kalabilme olasılığı yüksek olan ve zaman zaman evsiz kalan kişilerdir. Yoksulluk sınırının altında yaşarlar ve sürekli olarak evsiz kalma riskiyle karşı karşıyadırlar. Tedavisi zor hastalar olarak belirlenen gençleri kapsar. Bunlar ev yaşantısı ve sokak arasında gidip gelirler. Doğru cevap C'dir.

Epizodik evsizler

4

Marjinal evsizler daha çok madde bağımlısı ve/veya akıl hastası olarak kabul edilmektedir. Onlar yardım almak için aile üyelerinden ziyade sokaklarda yaşayan diğer evsizlere güvenmektedir. Bu bireylerin sosyal hizmet ve sosyal yardım sistemini çok iyi bildikleri ve bu sistemi ihtiyaçlarını karşılamak için akıllıca kullandıkları görülmektedir. Doğru cevap A'dır.