SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 2

Ailesinden giderek daha az destek alan, geçim sorumluluğunu sokaklarda, pazarlarda çalışarak paylaşmak zorunda kalan çocuklardır. Bu çocuklar için yaşadıkları evler; oyun, kültürel faaliyet ve günlük yaşam mekânları olmaktan çıkmıştır. Yine de sokaklar bu çocukların günlük faaliyetlerde bulundukları mekânlara dönüşmüş olsa da hâlâ kesin olarak evlerine bağlıdırlar ve yaşamı hâlâ ailelerinin bakış açısından görmeye devam ederler. Diğer seçenekler ise SOKAĞIN ÇOCUKLARI olarak tanımlanan gruba ait özelliklerdir.

Sokakta yaşayan çocukların madde kullanmak için kendilerine göre çok sayıda sebepleri vardır. Açlığın verdiği acıyı azaltma, can sıkıntısını giderme, eğlenme ve heyecan yaşama, korkuyu bastırma ve cesaretlenme, utanma duygusunu bastırma, umutsuzluk ve depresif yakınmalarla baş edebilme, uyku sorununu giderme, uyuşukluğu sağlama, daha canlı olabilme, uyanık kalma, istismar ve diğer tehlikelerden korunma, diğer kullanıcılarla iletişim içinde olma, ağrıları azaltma ve duyarsızlaşma, suç işlemeyi kolaylaştırma, geçmişte ve şimdi yaşadıkları örseleyici olayların yarattığı olumsuz duyguları bastırma, maddenin kesilmesi sonucu oluşabilecek yoksunluk durumu ile başa çıkabilme bu nedenler arasında sayılmaktadır

Soru kökünde yer alan bilgiler aile işlevselliği ile ilgilidir . Doğru yanıt A seçeneğidir.

A ve E seçeneği fiziksel riskler, D seçeneği bilişsel riskler, C seçeneği ise sosyal riskler kategorisinde değerlendirilebilir. Sağlıklı bir yetişkin ile ilişki kuramama ise duygusal bir risk olarak değerlendirilir.

Epizodik evsizler: Evsiz kalabilme olasılığı yüksek olan ve zaman zaman evsiz kalan kişilerdir. Yoksulluk sınırının altında yaşarlar ve sürekli olarak evsiz kalma riskiyle karşı karşıyadırlar. Geçici evsizler: Evsizlik süresi çok uzun olmayan evsizlerdir. Geçici evsizler olarak tanımlanan kişiler daha çok, günlük marjinal işlerde calışan, otobüslerde, arabalarda, tırlarda ve barakalarda yaşayan kişilerden oluşmaktadır. Kronik evsizler: Kronik evsizler barınaklardan, otellerden, arkadaş evlerinden, tek odalı işgal edilmiş barakalardan yararlanamayan, evsizliği bir yaşam biçimi olarak seçen kişilerdir. Marjinal evsizler daha çok madde bağımlısı ve/veya akıl hastası olarak kabul edilmektedir. Onlar yardım almak için aile üyelerinden ziyade sokaklarda yaşayan diğer evsizlere güvenmektedir. Döngüsel evsizler: Evsiz kalıp sonra evsizlikten çıkan fakat sonra yeniden evsiz kalan ve bunu döngüsel bir şekilde kısa süreler içerisinde tecrübe eden kişilerdir

Evsizleri zamansal, coğrafi ve tipografik olarak üç ana sınıfta ifade edilirler. A ve B seçeneği zamansal, C ve E seçeneği ise  coğrafi sınıflama türleridir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Çocuğun çalışmasının gelişimine uygun olup olmadığı, çalıştığı her durumun bir iş gücü istismarı olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, şu temel kriterlere dayanılarak saptanmaktadır.

Suça sürüklenen çocuk: Kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğu, ifade eder.

Sokaktaki Çocuklar: Ailesinden giderek daha az destek alan, geçim sorumluluğunu sokaklarda, pazarlarda çalışarak paylaşmak zorunda kalan çocuklardır.

Sokağın Çocukları: Günlük geçim mücadelelerini, ailelerinden hiçbir destek almaksızın, yalnız başlarına veren daha küçük bir gruptur.

soru kökündeki açıklama korunmaya muhtaç çocukları ifade etmektedir.

Rog ve Buckner (2007), birbiriyle tutarlı birçok araştırma sonucunu derlemiş ve evsiz ailelerle ilgili şu sonuçlara ulaşmıştır.

Bu kavramın hedef kitlesi ağırlıklı olarak çocuklar, yetişkinler, kadınlar, yaşlılar, bağımlılar, evsizler, işsizler ve dilencilerdir.  Doğru cevap C’dir.

Sokak çocukları dört gelişim alanında risk taşımaktadır: fiziksel gelişim, bilişsel gelişim, sosyal gelişim ve duygusal gelişim. Doğru cevap D’dir.

Ekonomik yetersizlik çocukları sokakta yaşamaya iten nedenlerden biridir. Doğru cevap A’dır.

Kronik evsizler barınaklardan, otellerden, arkadaş evlerinden, tek odalı işgal edilmiş barakalardan yararlanamayan, evsizliği bir yaşam biçimi olarak seçen kişilerdir. Bunlar uzun süreden beri evsiz olan kişilerdir. Caddelerde yaşamayı normal olarak kabul ederler ve açıkça evsiz olarak tanımlanırlar. Toplumdaki diğer bireylerle iletişimlerinde çok şüphecidirler. Doğru cevap A’dır.

Evsizlere yönelik hostel veya barınaklarda kalanlar, coğrafi sınıflandırmaya dahil olan bir gruptur. Doğru cevap B’dir.

Sokakta çalışan çocukların ortak özelliklerinden biri onların sigortasız çalıştırılmasıdır. Doğru cevap D’dir.

Bu çocuklarda madde bağımlılığı yok denecek kadar azdır. Madde kullanan çocuklardan uzak durmaktadırlar. Doğru cevap E’dir.

Her kim 15 yaşından aşağı çocukları toplayıp dilencilik ettirir veya velayet ve vesayeti altında bulunan 15 yaşından aşağı bir küçüğün dilenmesine veya bir kimsenin o küçüğün dilencilik yapmasına müsaade ederse, 3 aydan aşağı olmamak üzere hafif hapis ve 100 liradan aşağı olmamak üzere hafif para cezası ile cezalandırılır. Doğru cevap A'dır.

Yoksullukla direkt ilgisi olmayan profesyonel dilencilik sorununun, klasik cezai müeyyideler ve politikalarla çözümlenmesi hayli zordur. Çünkü sosyal sapma içinde bulunanlar, bu eylemi ekonomik sebeplerden ziyade ahlaki zafiyetlerinden dolayı yapmaktadırlar. Gerçek anlamda yoksul olup da dilenenler, aktif sosyal politikalarla, diğer sebeplerden ötürü dilenenlerin ise, davranışlarının değişim ve gelişimlerini sağlayan sosyal uyum ve rehabilitasyon programlarıyla desteklenmeleri gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.

UNICEF’in “Çalışan Çocuklar ve Sokak Çocukları” isimli dokümanında gelişmekte olan ülkelerin sokaklarındaki çocukları, sahip oldukları aile desteğine göre üç kategoriye ayrılmaktadır:
1. Aileleriyle İlişkisi Sürekli Olan Çocuklar: Yoksul kesimden ailelerin karşılaştıkları gündelik güçlüklere karşın, çocukların çoğunluğu aileleriyle aynı evde yaşarlar, günlerini sokakta çalışarak geçirdikleri hâlde ailelerinin denetimi ve koruması altındadırlar.
2. Aileleriyle Zaman Zaman İlişki kuran Çocuklar: Çocukların zayıflayan aile bağları tümüyle kopmamıştır. Gününü sokakta çalışarak ya da sadece dolaşarak geçiren ancak genellikle akşam evine dönen çocuklar “Sokaktaki çocuklar” olarak tanımlanır.
3. Aile Desteğinden Tümüyle Yoksun Olanlar: Ailelerinden atılan ya da kaçan bu çocuklar, 24 saatini sokakta geçirmekte ve tek başlarına yaşam mücadelesi vermektedir.

Doğru yanıt C'dir.

Sokakta yaşayan çocukların madde kullanmak için kendilerine göre çok sayıda sebepleri vardır. Açlığın verdiği acıyı azaltma, can sıkıntısını giderme, eğlenme ve heyecan yaşama, korkuyu bastırma ve cesaretlenme, utanma duygusunu bastırma, umutsuzluk ve depresif yakınmalarla baş edebilme, uyku sorununu giderme, uyuşukluğu sağlama, daha canlı olabilme, uyanık kalma, istismar ve diğer tehlikelerden korunma, diğer kullanıcılarla iletişim içinde olma, ağrıları azaltma ve duyarsızlaşma, suç işlemeyi kolaylaştırma, geçmişte ve şimdi yaşadıkları örseleyici olayların yarattığı olumsuz duyguları bastırma, maddenin kesilmesi sonucu oluşabilecek yoksunluk durumu ile başa çıkabilme bu nedenler arasında sayılmaktadır. Aşırı disiplinli bir aile ortamı evden ayrılma, kaçma vb. nedeni olabilir, ancak zaten sokakta yaşayan çocukların madde kullanma nedeni değildir. Doğru yanıt D'dir.