SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 18

Türkiye’de 2000 yılında suçun sosyal ve ekonomik nedenlerini belirlemeye yönelik yatay kesit analizi ile 81 ilde yapılan çalışmada; gelir düzeyi, işsizlik, göç oranı, eğitim seviyesi ve nüfus yoğunluğu, doğum hızı gibi demografik unsurlar ile şehirleşmenin suç işlemeyi etkileyen temel ve önemli faktörler olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle E şıkkı doğru cevaptır.

Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) ise suç türleri 5 grupta yer almıştır. Bu gruplar; Uluslararası Suçlar, Kişilere Karşı Suçlar, Topluma Karşı Suçlar, Bilişim Alanında Suçlar ve Millete ve Devlete Karşı Suçlardır. Bu nedenle C şıkkı doğru cevaptır.

TCK'da düzenlenmiş "Kişilere Karşı Suçlar": Hayata karşı suçlar (yaşamı tehdit etme), vücut dokunulmazlığına karşı suçlar, işkence ve eziyet, koruma, gözetim, yardım veya bildirim yükümlülüğünün ihlali, çocuk düşürtme, düşürme veya kısırlaştırma, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, hürriyete karşı suçlar, şerefe karşı suçlar, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar, mal varlığına karşı suçlardır. Bu nedenle A şıkkı doğru cevaptır.

Suç teorilerinin oluşturulmasında; sosyoloji, felsefe, psikoloji, antropoloji ve kriminoloji gibi birçok bilim dalının rolü vardır. Bu nedenle E şıkkı doğru cevaptır.

Belli bir durumda, o toplum içinde nasıl davranılması gerektiğini gösteren ve yaptırım gücü taşıyan kurallar sistemine Norm denir. Doğru yanıt B'dir.

1960’ların ortalarında şartlı tahliye alanında sosyal hizmet uzmanları yeni roller edindi. 50 eyalette şartlı tahliye merkezleri kuruldu. Sosyal hizmet uzmanı Milton Rector, şartlı tahliye üzerine bir ulusal araştırma yürüterek tüm şartlı tahliye memurlarının sosyal hizmette yüksek lisans sahibi olması ve 2 yıllık vaka çalışması deneyimine sahip olmaları gerektiğini ortaya atmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Adli sosyal hizmet uzmanı adli süreçle ilişkili olan müracaatçısı ile yaptığı psikososyal değerlendirme sonucunda müracaatçının risk faktörlerini, suça yönelme nedenlerini, ailevi durumunu, görgü şahitlerinin suç ile ilgili düşüncelerini raporlaştırarak mahkemeye sunar ve hâkimin karar vermesine etki eder. Ancak mahkumun savunması hukukçuların işidir. Doğru yanıt D'dir.

Adli alanda çalışacak olan sosyal hizmet uzmanlarının bazı özel bilgi ve becerilere sahip olaması gerekir. Örneğin ruh sağlığı hastalıkları, suça itilmiş çocuklar ve madde bağımlılığı, şartlı tahliye gibi konularda bilgi ve deneyim sahibi olmak adli sosyal hizmet alanında görev yapan sosyal hizmet uzmanının sahip olması gereken en önemli beceriler arasında yer almaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Adli sosyal hizmetin köklerinin 1601 Elizabeth Yoksullar Yasası’na kadar uzandığı bilinmektedir. Yoksullar Yasası, sosyal hizmet alanındaki ilk yasalardan biridir ve ilkel anlamda yoksullara devlet tarafından yapılacak yardımları tanımlaması nedeniyle sosyal hizmet alanı için önemli bir yasa olarak kabul edilmektedir. Vatandaşlara yönelik yasal süreçleri tanımlıyor olması nedeniyle de adli sosyal hizmetin başlangıç noktası olarak düşünülebilir. Doğru yanıt D'dir.

1800'lü yılların sonlarında, toplum merkezinde çalışanlar, toplum merkezi yakınlarındaki bir polis merkezi ile işbirliği yapmışlar ve tutuklanan gençlere hizmet vermeye başlamışlardır. Bu gelişme, adli sosyal hizmet tarihinde çocuklar için uygulanan ilk denetimli serbestlik uygulamaları olarak bilinmektedir. Bir yıl sonra bu uygulamaya 5 kişi daha eklenmiş ve bu uygulama daha sonra diğer toplum merkezlerinde de hızla yayılmıştır. Doğru yanıt A'dır.

Adli sosyal hizmet uzmanının rollerini özetle altı başlıkta ele almak mümkündür:
• Danışmanlık: Psikososyal danışmanlık, arabuluculuk ve grup danışmanlığı
• Rapor Yazmak: Mahkeme raporları, sosyal inceleme raporları
• Vaka Yöneticiliği
• Araştırmacılık ve değerlendiricilik
• Savunuculuk: Vakaları veya yasaları savunmak
• Bilirkişilik: Mahkeme de tanıklık, uzmanlık alanı ile ilgili rapor yazmaktır. Doğru yanıt E'dir.

Ülkemizde ise ilk çocuk mahkemesi 1987 yılında Ankara’da kurulmuştur. Mahkemelerde sosyal hizmet uzmanı çalıştırılma zorunluluğu ise 2005 yılından sonra başlamıştır. Doğru yanıt B'dir.

Mağdur ile yapılan çalışmalarla, kişinin yaşadığı travmatik süreci azaltmak amacıyla psikososyal müdahaleler yapılabilir. Ayrıca sosyal hizmetin temel yaklaşımlarından biri olan Güçlendirme yaklaşımı ile bireyin güçlü yönlerini fark etmesi ve yaşamını yapılandırmasına katkı sağlanır.

Doğru yanıt C'dir.

Dünya’da adli sosyal hizmet uygulamaları çocuk mahkemelerinin kurulması ile başlamıştır. Ülkemizde ise ilk çocuk mahkemesi 1987 yılında Ankara’da kurulmuştur. Mahkemelerde sosyal hizmet uzmanı çalıştırılma zorunluluğu ise 2005 yılından sonra başlamıştır. Doğru yanıt D'dir.

Göçmen bir çocuk istismara uğramıştır. Mahkemelerin ilişkide olduğu sitemler,   aile, göçmen olma gibi sorun ağlarının diğer kurumsal
sistemlerle etkileştiğini görebiliriz. Bu süreçte suç adaleti sistemi, çocuk adalet sistemi, çocuk refahı sistemi ve sosyal hizmet sistemi ile sosyal sorunlar arasında ilişki kurulmaktadır. Madde bağımlılığına ilişkin bilgi verilmediğinden bu vakada bu alanda bilgiye gerek yoktur. Doğru yanıt C'dir.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Biyolojik kuramlar bireyin suç işlemesinin nedeninin onun vücut yapısına bağlı olduğunu savunmaktadır. Bu kuramın öncüsü Lombrosso’dur.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır.