SOKAK SOSYAL HİZMETİ VE ADLİ SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 4

Çocuk suçluluğunun nedenlerini araştırmak amacıyla yapılan birçok çalışmada, hayatlarının ilk yıllarında tamamen veya uzun süreli anne yoksunluğu yaşayan çocukların duygusal gelişim bozukluğu, uyumsuzluk ve normal olmayan davranışları daha çok sergiledikleri ve bu durumların suça eğilimi artırdığı saptanmıştır. Tek ebeveynli ve parçalanmış ailede olma, zayıf anne-baba gözetimi veya takibi, yanlış ya da sert anne-baba disiplini, anne-babanın çocuğu reddi ve çocuğun faaliyetlerine düşük anne-baba katılımı gibi faktörlerin tamamı, aile içinde ebeveyn çatışmasının olması, aile içinde çocuklara karşı ceza ve sözel hakarette bulunulması, ailelerinde aşırı düzeyde alkol kullanımı ve ahlak dışı davranışların olması, çocuklukta suç işlemenin ana nedenleri arasındadır.

Bireysel teoriler suça ilişkin olarak ortaya atılan ilk teoriler olup suçu tek nedenle açıklamaya çalışır. İlk teoriler; klasik ekol, neo klasik ekol, pozitif ekol ve coğrafik ekol olarak bilinmektedir.

Sykes ve Matza nötrleştirme tekniklerini beş kategoride toplamışlardır.

- Sorumluluğu üzerine almama.

- Verilen zararı veya zararın büyüklüğünü reddetme.

- Mağdurun varlığını reddetme veya zararı hak etmiş olarak kabul etme.

- Kendisini suçlayanları suçlama.

- Kendi değerlerini toplumun değerlerinden üstün görmedir.

Merton’un bireysel uyum şekilleri; uyumluluk, yenilikçilik, şekilcilik, geri çekilme ve isyankarlıktır.

Sosyal Bağ Teorisi dört unsurdan oluşmaktadır:

- Bağlılık

- Kendini Adama

- Katılım

- İnanç.

M.Ö. 3150’de Mısır’da kurulmuş olan, tarihte bilinen ilk uygarlıkta, işlenen suçun ağırlığına göre verilen cezalar; para cezası, dayak atma, kulak ya da burun kesme ve sürgün edilme olmuştur.

İnsanları suç işlemeye iten nedenler çok çeşitli olup, önemli bir kısmı sosyo-ekonomiktir. Son yıllarda Türkiye’de, büyük şehirlerde artan ekonomik suçları işleyenlerin, yüksek oranda köyden kente göç etmiş, eğitim seviyesi düşük, işsiz kişilerden oluşması, gelir dağılımındaki adaletsizlik, işsizlik, yoksulluk, eğitim seviyesi gibi sosyo-ekonomik koşulların suçların belirleyicisi olabileceğini göstermektedir. Çocuk suçluluğunda; tek ebeveynli ve parçalanmış ailede olma, yetersiz anne-baba gözetimi veya takibi, yanlış ya da sert anne-baba disiplini, anne-babanın çocuğu reddi ve çocuğun faaliyetlerine düşük anne-baba katılımı gibi faktörlerin tamamı, aile içinde ebeveyn çatışmasının olması, aile içinde çocuklara karşı ceza ve sözel hakarette bulunulması, aşırı düzeyde alkol kullanan aile üyelerinin varlığı ve ahlak dışı davranışların olması gibi nedenlerin yanında yoksul veya çok yoksul ailelerin üyesi olmak, düşük zekâ düzeyi de ana etkenlerdendir. Suç işlemede, kişinin yetiştiği aile yapı- sının tipi, oluşturulan kontrol mekanizmaları, kişinin sosyal çevresi, içinde bulunduğu grubun normları ve değer yargıları etkili olmaktadır.

Biyolojik kuramlar bireyin suç işlemesinin nedeninin onun vücut yapısına bağlı olduğunu savunmaktadır.

Çocuk suçluluğunu açıklayan kuramlar, yapısal fonksiyonalist kuram, alt kültür kuramı, sosyal süreç kuramları, sosyal öğrenme teorisi, sosyal kontrol kuramı ve etiketleme kuramıdır.

Çocuğu suça iten ailesel nedenler, ailenin gelir durumu, aile içi ilişkiler, ailenin büyüklüğü, ailenin parçalanması, ailenin çocuğu ihmal ve istismarı ve anne babanın eğitim durumu olarak sıralanmaktadır.

Makro sistemler, çocuklara yönelik sosyoekonomik politikalar, toplumsal yapı, yaşanan göçler, sosyal adalet ve medya üzerine yoğunlaşmaktadır.

Suça sürüklenmeden önce risk altında olan çocuklar için koruma programları, suçlu davranış gösteren çocukların tutuklanması, suçluluk nedeniyle çocukların yargılanması ve bulundukları kurumda çocuk ıslah programları çocuk adalet sistemini oluşturmaktadır.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Beyannamesi çocuk adalet sistemi ile ilgili uluslararası sözleşmelerden biri değildir.

Çocuk adalet sisteminde son yıllarda kullanılan onarıcı adaletin de özelliklerini içeren üç önemli öge bulunmaktadır. Bunlar; önleme, yönlendirme ve korumadır.

Çocukları suça iten nedenler her zaman genetik nedenlerle açıklanmamaktadır ve suçun kalıcı olduğu düşünülmemektedir. Çocuklara potansiyel suçlu olarak yaklaşmak onları rehabilite etmekten uzak, aynı zamanda cezalandırıcıdır.

Çocuk eğitimevleri, çocukların haklarında verilen cezaların, onların eğitilmeleri, meslek edinmeleri ve yeniden toplumla bütünleştirilmeleri amaçları güdülerek yerine getirildiği tesislerdir.

Kötü arkadaş çevresi, anne babanın ilgisizliği veya anne baba yoksunluğu çocuğu farklı arayışlara, farklı yönelimlere iter. Bu yönelimlerden biri de suçtur. Çocuklar, gelişim çağında dürtüleri ile toplumun kuralları arasında kalır ve neden kurallara uyacaklarını bilemezler; bunun sonucu olarak da suça yönelirler.

Biyolojik kuramlar bireyin suç işlemesinin nedeninin onun vücut yapısına bağlı olduğunu savunmaktadır. Bu kuramın öncüsü Lombrosso’dur.

Bireyin toplumsallaşmada başarılı olması toplumsallaşma güçlerine bağlıdır. Bunlar; aile, okul akran grubu, iş yaşamı, benlik ve diğer güçler(toplumsal yaşam içinde bireyi etkileyen güçler ve değerler) dir.

Sosyal süreç kuramlarının üç ana dalı vardır. Bunlar;

- sosyal öğrenme kuramı insanların suç işlemeyi nasıl öğrendiklerini  vurgular,

- sosyal kontrol kuramı toplumun suç eğilimlerini kontrol etmedeki  başarısızlığını analiz eder

- etiketleme kuramı negatif  etiketlerin suç kariyerini  üretmede etki  ettiğini  savunur.