SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 15

Alanyazın taramasının bir çalışmaya sağlayacağı katlılar şu şekilde sıralanabilir; Kavramsal çerçeve oluşturmak , Sorunu sınırlamak , Yeni yaklaşımlar bulmak, Olanaksızla uğraşmayı önlemek, Alandaki güncel tartışmaları saptamak Sorular ve denenceler geliştirmek , Önemli çalışmaları ve kişileri öğrenmek Elde edilen sonuçları karşılaştırmak, Toplu değerlendirmeler yapmak, Alandaki boşlukları görmek . B şıkkında belirtilen „Bireysel buluşlarla ön plana çıkmak” bu katkılar arasında yer almaz.

Çalışılacak olan konu ili ilgili daha önceden yapılan çalışmaların çokluğu ya da azlığına alanyazın yoğunluğu denir. Çok ise derin alanyazın, az ise yüzeysel alanyazın olarak da ikiye ayrılır.

Alanyazın taraması yaparken dikkate alınması gereken ölçütler şunlardır; Kapsamlılık Eleştirellik Özümseyicilik Güncellik Sistemlilik Bütünsellik ; buna göre a şıkkında yer alan bireysellik bu ölçütler arasında yer almaz!

İyi yapılandırılmış ve başarıyla hazırlanmış bir alanyazın taramasında dikkat edilmesi gereken unsurlar I, III ve IV nolu noktalarda doğru şekilde verilmiştir. II numaralı seçeneğin de 'Nelerin net, nelerin belirsiz olduğuna ilişkin bi özetleme yapabilmek için var olan sonuçlar sentezlemelidir' halinde doğru olacaktır. Bu sebeple II nolu seçenek yanlış ve doğru cevap E seçeneğidir.

Zorlukları öngörmek ve onları aşma konusunda çözüm şeçenekleri geliştirmek Alanyazın Taramasının 'Olanaksızla uğraşmayı önlemek' amacının karşılığıdır. Diğer seçenekler yanlış cevaptır.

Başarılı alanyazın taramasının karakteristik özellikleri; sentezlenmiş bilgi, eleştirel değerlendirme geniş ve derin, özlü ve anlaşılır, kurallı, ciddi ve tutarlı, bütünleşik bir bölümdür. Bu nedenle sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Birincil kaynaklara “doğrudan kaynaklar” da denilmektedir. Bu tür kaynaklar kendi bulgularını rapor eder. Bir doktora tezi ya da dergi makalesi yazarının yaptığı ve o tezde ya da makalede sunduğu araştırma bulgularından söz ediyorsa buna birincil kaynak denir. Araştırmacı yaptığı çalışmanın sonucunu okurlarıyla paylaşmaktadır ve bu paylaşım ilk kez o tezde ya da makalede gerçekleşmektedir.

Alanyazın taramasında ilgili bulunan kaynaklardan elde edilen bilgiler de kendi içinde anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sunulur. Baştan sona okunduğunda alanyazın taramasının bütünlüğü hissedilebilmeli ve parçalı bir görüntü ortaya çıkmamalıdır. Bütünsellik alanyazın tarama ölçütlerinden biridir.

Sıralanan özellikler alanyazın taraması ile ilgilidir Bu yüzden doğru yanıt C seçeneği.

"Alanyazın taraması; bir konuyla ilgili daha önceden üretilmiş olan bilgileri amaçlı biçimde incelemek ve değerlendirmektir." s. 54

Başarılı bir alanyazın, rastgele bilgilerin biraraya getirilmesi değil eleştirel bakış açısıyla değerlendirilmesi ve bütünleştirilmesidir. Bu nedenle başarılı bir alanyazın incelemesi eklektik değil bütünseldir.

Ayşe'nin karşısına çıkan 1000 kaynak derin bir alanyazın ile karşı karşıya olduğunu gösterir. Bu derin alanyazında öncelikle nitelikli çalışmaları ve öncü/önemli çalışmaları seçmesi gerekir. Bu konuda danışmanından veya konu uzmamlarından fikir alabilir. Yine güncel kaynakları da seçebilir. Bir başka yol ise anahtar sözcüklerinin seçtiği konuya özgü yeterince sınırlandırıcı olup olmadığıdır. Bu nedenle anahtar sözcükleri de gözden geçirmesi iyi olacaktır. Ancak ilk 30 kaynağı seçmesi kolaycı bir yaklaşım olur ve çok değerli kaynakları gözden çkaçırabilir.