SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi
olarak çalışmaya başlamış olup çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri hâlinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır (Geç. m.4/6 ). Doğru cevap D seçeneğidir.

Vazife malullerine aylık bağlanırken adi malullerden farklı olarak 9000 gün değil 10800 gün esas alınır. Vazife malullüğü aylığı, vazife malullerinden itibari hizmet süreleri eklenmek suretiyle bulunacak prim ödeme gün sayısı toplamı;
a) 10800 güne kadar olanlara 10800 gün üzerinden,
b) 10800 günden fazla olanlara toplam prim ödeme gün sayıları üzerinden en son prime esas kazancı esas alınmak suretiyle 5510 sayılı Kanunun 29’uncu maddesine göre hesaplanacak aylıklara, malûllük derecelerine göre ayrıca zam yapılmak suretiyle bağlanır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Vazife malullerine aylık bağlanırken adi malullerden farklı olarak 9000 gün değil 10800 gün esas alınır. Vazife malullüğü aylığı, vazife malullerinden itibari hizmet süreleri eklenmek suretiyle bulunacak prim ödeme gün sayısı toplamı;
a) 10800 güne kadar olanlara 10800 gün üzerinden,
b) 10800 günden fazla olanlara toplam prim ödeme gün sayıları üzerinden en son prime esas kazancı esas alınmak suretiyle 5510 sayılı Kanunun 29’uncu maddesine göre hesaplanacak aylıklara, malûllük derecelerine göre aşağıda yazılı oranlarda ayrıca zam yapılmak suretiyle bağlanır:
Malûllük Derecesi Zam Nispeti
1                             % 30
2                             % 23
3                             % 15
4                             % 7
5                             % 3
6                             % 2

Doğru cevap D seçeneğidir.

Harp malullerinin, malullük derecesine göre aşağıdaki yazılı göstergelerin memur aylık kat sayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktar “harp malullüğü zammı” olarak ayrıca
eklenir.

Malûllük Derecesi Göstergeler
1                           1100
2                            950
3                            800
4                            600
5                            500
6                            400

Doğru cevap A seçeneğidir.

1999 yılından sonra ilk defa iştirakçi olan Emekli Sandığı iştirakçileri bakımından kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmak ve kadın-erkek ayrımı olmaksızın 25 fiilî hizmet yılını tamamlamış olmak şartlarını sağlamak şartı ile istekleri hâlinde emekli olabilirler. Doğru cevap E seçeneğidir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı iken bu görevinden herhangi bir nedenle ayrılanlara, istekleri üzerine, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren istek tarihindeki Cumhurbaşkanına ödenmekte olan aylık ödeneğin %40 (yüzde kırk)’ı esas alınarak Cumhurbaşkanına bağlanacak yaşlılık aylığının % 75 (yüzde yetmişbeş)’i oranında yaşlılık aylığı bağlanır (m.43/3).

Kural olarak memurlar ve diğer kamu görevlileri bakımından vazifeleri ile ilişkilerinin kesilmesi gereken yaş haddi 65 yaşın doldurulduğu tarihtir. Bu genel yaş haddinin istisnaları da mevcuttur. Buna göre üniversite öğretim üyeleri için yaş haddi 67 yaşın doldurulduğu tarihtir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Emekli ikramiyesine hak kazanabilmek için iştirakçinin sigortalılığa esas fiilî çalışmasının en az bir yıl olması şarttır. Kanun’da “iştirakçilere her tam fiilî hizmet yılı için” emekli ikramiyesi verileceğine ilişkin düzenlemeden dolayı fiili hizmet zammı süreleri ve borçlanılan fiili hizmet süreleri fiili hizmet süresi kavramı içinde sayılır. Doğru cevap A seçeneğidir.

5510 sayılı Kanun, kamu görevlileri ile ilgili özel düzenlemeler kısmında genel düzenlemelere istisna teşkil eden bazı düzenlemeler yapmıştır. Yaşlılık aylığı bağlanması yönünden genel kurallardan ayrılan bu düzenlemeler dikkat çekicidir. Buna göre 5510 sayılı Kanun uygulamasında m.4/c sigortalısı olan kamu görevlilerinden;
(i) 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun 40’ıncı maddesi gereğince yaş haddinden emekliye ayrılanlara 5400 gün prim ödeme gün sayısı olması hâlinde,
(ii) Özel kanunları gereğince kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenlere yaş şartı aranmaksızın prim ödeme gün sayısı 9000 gün olması hâlinde yaşlılık aylığı bağlanır (m.44/1). 

Doğru cevap D seçeneğidir.

5754 sayılı kanundur.

2008 yılından sonra sayılmıştır.

30 gündür.

12'dir.

30 gündür.

5510 sayılı kanundur.

10800 gündür.

15 gündür.

20-25'dir.

65'tir.

Vazife malullüğüne sebep olan olaydan kamu idarelerinin yetkili mercilerinin haberdar edilmemiş olması hâli dışında ilgililerin bildirimi, kamu idarelerinin bildirim sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Kuruma bildirim süresi; a) Vazife malullüğüne sebep olan olayın meydana geldiği tarihten, b) Hastalıklarının sebep ve mahiyetleri dolayısıyla haklarında vazife malûllüğü hükümleri uygulanacaklar için hastalıklarının tedavisinin imkânsız olduğuna dair düzenlenen kati raporun onay tarihinden, c) Esirlik ve gaiplik hâllerinde ise bu hâllerin sona erdiği tarihten, itibaren başlar.