SOSYAL HİZMET KURULUŞLARI - Deneme Sınavı - 22

1942’de İngiltere’de refah devletinin kurucu unsuru sayılan ünlü Beveridge Raporu ile sosyal güvenlik kavramı genel bir tanıma kavuşmuştur. Kısaca sosyal güvenlik tüm vatandaşların ve onların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yarınlarının güvence altına alınması demektir. Buradaki yarın güvencesi sadece karınların doyması değildir. Beveridge’in tanımladığı toplumdaki beş ana sorun kaynağının ortadan kaldırılmasıdır, yani herkesin “yokluk, hastalık, cehalet, sefalet ve işsizlikten” korunmasıdır

Sosyal güvenlik temel hak ve özgürlüklerin bir parçasıdır. Temel hak ve özgürlükler negatif statü hakları (koruyucu haklar), aktif statü hakları (katılma hakları) ve pozitif sta- tü hakları (isteme hakları) olarak üçe ayrılır. Öğrenim, çalışma hakkı gibi pozitif statü haklarının kullanılabilmesi için devletin vatandaşlara destek olması, bu haklarına ulaşmalarındaki engelleri ortadan kaldırması şarttır çünkü vatandaşların bu haklarını tek başlarına kullanması söz konu değildir. Sosyal güvenlik vatandaşlık devlet ilişkisi içinde devletin sorumluluğuyla uygulaması gereken bir pozitif statü hakkıdır.

Sosyal yardımlar bir sosyal haktır ve hayır kurumları ve geleneksel yardımlaşma ağlarından farklıdır. Sosyal yardım hayırseverliğin ötesindedir, devlet ve vatandaş arasındaki ilişkide devletin tüm vatandaşlarına asgari yaşam standardı sağlama zorunluluğu ilkesine dayanır. Sosyal yardımlar sosyal güvenliğin bir alt koludur. Sosyal sigortalar vatandaşın çalışması, işçi ve işverenin pirim ödemesine ve devletin desteğine dayanırken, sosyal yardımlar ihtiyacı olanlara karşılıksız olarak verilir, devletin topladığı vergilerle finanse edilir. Sosyal yardımlar genellikle şunları kapsar: işsizlik yardımı, yoksullara bedava sağlık hizmeti, yoksullara ayni ve nakdi yardım sağlanması, anne ve çocuklar için özel hizmetler, yoksul çocuklara kurum bakımı, yaşlı, sakat, dul, yetimlere aylık bağlanması.

Afetzedeler birdenbire ortaya çıkan, içinde buldukları yoksunluklardan dolayı acil ve sistemli konut, ısınma, gıda ve sağlık yardımlarına gereksinim duyan ve yaşadıkları şoktan ve kayıplardan dolayı psiko-sosyal desteğe ihtiyaç duyan gruplardır. Bu özellikleriyle afetzedeler sosyal çalışma için bir hedef grup olmaktadırlar.

Uyuşturucu maddeler doğal ve sentetik olarak ikiye ayrılır. Doğal maddeler: Afyon (ve afyonun kimyasal yollarla ayrıştırılmasından elde edilen uyuşturucular eroin, kodein, morfin, thebain, eukodal ve dicodid), koka yaprağı (kokain ve kokainden kimyasal yollarla değiştirilmesinden elde edilenler ecstasy, crack ve captagon), kannabis (ve ondan elde edilen marihuana ve haşhaş). Sentetik maddeler: pethidin, methadon, ketobemidon ve dextromoramid. İlaveten uyuşturucu ilaçlar da vardır. Bunlar, doğrudan beyne etki ederler, LSD, Psilocybin ve meskalin bunlara örnek olarak sayılabilir

Transit göçmen, hedefine doğru göç ederken başka duraklardan geçmekte olan göçmendir.

Düzensiz göç, en geniş anlamıyla, sınır ötesi insan hareketlerinin devletler tarafından kontrol edilemeyen ve gözetlenemeyen kısmıdır. Düzensiz göç, sadece hepimizin basında sık sık karşılaştığı bir olgu olan göçmen kaçakçılığından ibaret değildir; insan ticaretini, yasal olarak ülke sınırından girip vize süresini geçirenleri, yasal veya yasa dışı göçmenlerin kaçak veya zorla çalışması gibi birçok olguyu içine alan bir çatı kavramdır.

Yoksulluğa ilk ciddi sosyal politika müdahalesi, 1976 yılında 2022 sayılı yasa ile yü- rürlüğe giren gelir programıdır. Bu program, 65 yaşını geçmiş, muhtaç yaşlı yoksullara ve engellilere minimum gelir hakkı vermekte ve söz konusu gelirlerin defterdarlıklar aracılığıyla dağıtımını ön görmektedir

Sosyal güvenlik tüm vatandaşların ve onların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yarınlarının güvence altına alınması demektir. Buradaki yarın güvencesi sadece karınların doyması değildir. Beveridge’in tanımladığı toplumdaki beş ana sorun kaynağının ortadan kaldırılmasıdır, yani herkesin “yokluk, hastalık, cehalet, sefalet ve işsizlikten” korunmasıdır. Doğru cevap E'dir.

Sosyal yardımlar genellikle şunları kapsar: işsizlik yardımı, yoksullara bedava sağlık hizmeti, yoksullara ayni ve nakdi yardım sağlanması, anne ve çocuklar için özel hizmetler, yoksul çocuklara kurum bakımı, yaşlı, sakat, dul, yetimlere aylık bağlanması. Doğru cevap D'dir.

Bir ülkeye hedefe göç ettikten ve bir süre kaldıktan sonra ikinci bir hedefe yönelen göçmene sıçramalaı göçmen denir. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’deki yasal çerçeve dahilinde, mülteci, Avrupa ülkelerinden iltica talebiyle gelen ve statüsü onaylanmış kişidir. Sığınmacı, Avrupa ülkeleri dışından gelerek sığınma talebinde bulunan kişidir, bu kişilere mültecilik statüsü tanınmamaktadır ancak müteka- biliyet ilkesi gereği bu sığınmacılara polise kayıt olmaları şartıyla bir süre için barınma izni vermekte bu süreçte dosyaları İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından incelenmektedir. Bu kişiler ancak üçüncü bir ülkeye iltica edebilirler. Doğru cevap B'dir.

Sosyal yardım kuruluşlarının tarihsel gelişimi aşağıdaki sıradadır:

Doğru cevap C'dir.

Kamudaki sosyal yardımların dört ana işlevi ve bir temel çalışma prensibi vardır. Bu dört ana işlev kısaca aşağıda listelenmiştir:

Temel çalışma prensibiyse şöyle özetlenebilir: Sosyal paydaşlar (kamu ve özel sektörler ve sivil toplum) arasında eşgüdüm ve işbirliği. Doğru cevap E'dir.

Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğüne bağlı daire başkanlıkları şunlardır:

Doğru cevap C'dir.

Proje destekleri aşağıdaki altı tema içinde toplanmıştır:

Doğru cevap B'dir.

evsizlere yönelik sunulan sosyal hizmetlerdendir. Doğru cevap D'dir.

Afetzedelere yönelik yardım ve sosyal hizmet sunan kuruluşları şunlardır:

Yeşilay ve ANATEM madde bağımlılığı ile mücadelede hizmet veren kuruluşlardandır. Doğru cevap A'dır.

Sosyal güvenlik kavramı ilk olarak 1935 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde kabul edilen Sosyal Güvenlik Yasası (Social Security Act) ile ortaya çıkmış, 1942'de İngiltere'de refah devletinin kurucu unsuru sayılan ünlü Beveridge Raporu ile genel bir tanıma kavuşmuştur.

Sıçramalı göçmen: Bir ülkeye hedefe göç ettikten ve bir süre kaldıktan sonra ikinci bir hedefe yönelen göçmendir.