SOSYAL HİZMET MEVZUATI - Deneme Sınavı - 12

Sağlık bakanlığının basın ve hakla ilişkilerini ve bilgi edinme hizmetini yürütmekle sağlığın geliştirilmesi genel müdürlüğü sorumludur.

Sosyal çalışmacının görevleri 46. maddede şöyle sıralanmıştır: • Hizmet götürülecek bölge ve toplumu tanıma, • Bölgenin sağlık ölçütlerini değerlendirme ve buna göre sorunları ve öncelikleri saptama, • Toplumda sağlık sorunu yaratan çevresel, sosyal, kültürel, demografik ve ekonomik şartlan değerlendirme, • Toplumda saptanan sorunların çözümlenmesine katkıda bulunacak kaynakları araştırma, harekete geçirici, verimliliği arttırıcı ve yeni kaynak oluşumunu sağlayıcı çalışmalar yapma, • Afet sonrası dönemde sosyal hizmet işlerini yürütme, • Okul yönetimleri ile işbirliği yaparak destekleme, • Bölgesindeki Belediye, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü gibi diğer kamu kuruluşları ile işbirliği yapma ve bu kurumlara destek verme, • Toplum kalkınması hizmetlerinde görev alma, • Görevi ile ilgili kayıt ve formları tutma, • Sosyal yardıma muhtaç hastaların sosyal yardım kurumlarıyla irtibatını sağlama ve destekleme. Sorunların çözümüne katkıda bulunma.

Personel atama, nakil, özlük ,ücret, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek özlük işlerini ait görevini içermektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Eğitim ve araştırma hastanelerine girmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yataklı tedavi kurumları işletme yönetmeliğinin 35.maddesinde sosyal hizmetler birimi ve 126.maddesinde sosyal hizmet uzmanın görevleri hakkında bilgi verilmiştir.

Anayasanın “Sağlık, çevre ve konut” başlığı altında sağlık ile ilgili vurgu şöyle ifade edilmiştir. • Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. • Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. • Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler. • Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir. • Sağlık hizmetlerinin yaygın bir şekilde yerine getirilmesi için kanunla genel sağlık sigortası kurulabilir.

Anayasamıza ilave olarak 1987’de yürürlüğe giren 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu da ülkemiz sağlık sisteminin temel yapılanmasını oluşturmaktadır

Temelde ülkemizin sağlık hizmetleri ve doğal olarak sağlık mevzuatı oldukça dinamik bir yapı sergiler. Yeni gelişen tıbbi teknolojiler, hastalıklar ve toplumun sağlık ihtiyacının sürekli artışı gibi nedenler etkin ve esnek bir sağlık sisteminin kurulmasını gerektirmektedir. Dolayısıyla içinde bulunduğumuz dönemde de ülkemiz sağlık sistemi yeniden yapılanma sürecindedir. Bu yapılanmanın belirleyici mevzuatı ise 2011’de çıkartılan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamedir.

Kurumun görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: • Kuruma bağlı hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezlerini ve benzeri sağlık kuruluşlarını kurmak ve işletmek, gerektiğinde bunları birleştirmek, ayırmak, nakletmek veya kapatmak. • Kuruma bağlı sağlık kuruluşlarında her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak, faaliyetlerini izlemek ve değerlendirmek, iyi uygulama örneklerini yaygınlaştırmak, düzenleme yapılması ve politika oluşturulması maksadıyla Bakanlığa teklifte bulunmak. • Performans değerlendirmesi yapmak, rapor hazırlamak, değerlendirme sistematiği için her türlü alt yapıyı kurmak. • Kendisine bağlı sağlık kuruluşlarında hasta haklarına, hasta ve çalışanların sağlığına ve güvenliğine yönelik iyileştirme çalışmaları yapmak. • Görev alanı ile ilgili konularda ulusal veya uluslararası kamu veya özel kurum ve kuruluşlarla bilimsel ve teknik işbirliği yapmak, müşterek çalışma yürütmek. • Hastane hizmetleriyle ilgili yapılacak çalışmalarda gerekli komisyonları kurmak. • Kurum personelinin atama, nakil, özlük, ücret, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek. • Kurum hizmetlerinin gerektirdiği her türlü satın alma, kiralama, bakım ve onarım, arşiv, idarî ve malî hizmetleri yürütmek.

Yataklı tedavi kurumları işletme yönetmeliği, sağlık kurumlarını işlevlerine göre alt gruplara ayırmıştır. Yönetmelik sağlık kurumlarını işlevlerine göre 5 alt gruba ayırmıştır: • İlçe/belde hastanesi • Gün hastanesi • Genel hastaneler • Özel dal hastaneleri • Eğitim ve araştırma hastaneleri

Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin tamamlayıcısı niteliğinde olan bir diğer belge olan Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulama Yönergesi, 2011 yılında yürürlüğe girmiştir

Hasta haklarının hastane ortamlarında yapılandırılması 1998 yılında yürürlüğe giren Hasta Hakları Yönetmeliği ile olmuştur.

İnsan hakları perspektifini yansıtan temel ilkeler çerçevesinde kişilerin sağlık hizmeti alma süreçlerinde sahip oldukları hakların çoğunluğu: • Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı • Bilgi İsteme • Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme • Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme • Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme • Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım • Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı • Ötenazi Yasağı • Tıbbi Özen Gösterilmesi • Sağlık Durumu İle İlgili Bilgi Alma Hakkı • Kayıtları İnceleme • Kayıtların Düzeltilmesini İsteme • Bilgi Vermenin Usulü • Bilgi Verilmesi Caiz Olmayan ve Tedbir Alınması Gereken Haller • Mahremiyete Saygı Gösterilmesi • Rıza Olmaksızın Tıbbi Ameliyeye Tabi Tutulmama • Bilgilerin Gizli Tutulması • Tedaviyi Reddetme ve Durdurma • Küçüğün veya Mahcurun Tıbbi Müdahaleye İştiraki • Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması • Güvenliğin Sağlanması • Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma • İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret • Refakatçi Bulundurma

Hasta evde tedavi planını kabul etmek zorunda değildir. Hasta bakımı açısından sağlık kuruluşu tarafından önerilen tedavi planının kabul edilmemesi durumunda, bu tedavi planının uygulanmamasının yol açabileceği riskler anlatılarak hizmetin kabul edilmediğine ilişkin yazılı beyan istenir.

Evde sağlık hizmeti sunumu  ihtiyacı olan bireylerin muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve rehabilitasyonlarının evinde ve aile ortamında sağlanması, bu kişilere ve aile bireylerine sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin bir bütün olarak birlikte verilmesini içermektedir. Maddi destek bu kapsamda değerlendirilmez.

Ülkemizde sağlığın yalnızca bedensel ve zihinsel sorunlar ve hastalıklarla ilgili olmadığı uzmanlar tarafından fark edilmiş ve 1961 yılında Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. Sosyal hizmet çerçevesi içinde incelediğimiz sağlık mevzuatının ilk kanunudur. 224 sayılı Kanun’un amacı 1. Maddede ifade edilmiştir: “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde bir hak olarak tanınan sağlık hizmetlerinden faydalanmanın sosyal adalete uygun bir şekilde ifasını sağlamak maksadıyla tababet ve tababetle ilgili hizmetler bu kanun çerçevesinde hazırlanacak bir program dâhilinde sosyalleştirilecektir.” Doğru yanıt B'dir.

Bakanlığın temel görevi; herkesin bedenî, zihnî ve sosyal bakımdan tam bir iyilik hâli içinde hayatını sürdürmesini sağlamaktır. Bu çerçevede Bakanlığın hizmet birimleri arasından  sosyal hizmetle ilgili sorumlulukları olan birim Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü'dür. Doğru yanıt C'dir.

Göç Sağlığı Dairesi Başkanlığı, Ruh Sağlığı Dairesi Başkanlığı, Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Daire Başkanlığı, Başkanlığı, Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı sosyal hizmetin çalışma alanına girmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Toplumda çeşitli kuruluşlarda ve işyerlerinde çalışanlara yönelik mobbingin önlenmesine yönelik programlar kapsamında farkındalık ve eğitim faaliyetlerini yürütmek, Ruh Sağlığı Programları Daire Başkanlığı'nın görevleri arasındadır. Doğru yanıt C'dir.

Tıbbi ve psikiyatrik sosyal hizmetin hastanelerde gelişmesinde ve uygulanmasında 1983’te yürürlüğe giren Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin özel bir yeri vardır. Yönetmelik ile hastanelerde sosyal servis adı altında sosyal hizmet birimlerinin ve bu birimlerde görev yapacak olan sosyal hizmet uzmanlarının rol ve sorumlulukları yasal bir çerçeveye kavuşturulmuştur. Doğru yanıt A'dır.