SOSYAL HİZMET MEVZUATI - Deneme Sınavı - 7

12 yaşından küçüklere suç yüklenerek haklarında kamu davası açılamayacağı gibi, bunlar hakkında açılan ceza davası da yürütülemez. Bu kişiler hakkında, işledikleri suç nedeniyle çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir.

Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelikle (TK Yön.) çocuk hukuku alanında görev yapan sosyal çalışma görevlileri bazı kategorilere ayrılır: • Mahkemeye atanan SÇG (TK Yön, md.18/6), • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında çalışan SÇG (TK Yön. md.18/6), • Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan SÇG (TK Yön. md.18/7), • Serbest meslek icra eden SÇG (TK Yön. md.18/7), • Denetimli serbestlik görevlisi olarak istihdam edilen SÇG. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çocuk kapalı ceza infaz kurumları, çocuk tutukluların ya da çocuk eğitim evlerinden disiplin veya diğer nedenlerle kapalı kurumlara nakillerine karar verilen çocukların barındırıldıkları ve firara karşı engelleri olan iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, eğitim ve öğretime dayalı kurumlardır. Oniki- onsekiz yaş grubu çocuklar, cinsiyetleri ve fiziki gelişim durumları göz önüne alınarak bu kurumların ayrı ayrı bölümlerinde barındırılırlar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Suça yönelen çocukların haklarını uluslararası düzeyde ele alan belli başlı belgeler başta Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS) olmak üzere Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Küçüklerin Korunması İçin Birleşmiş Milletler (Havana) Kuralları, Riyad Kuralları ve Çocuk Mahkemelerinin Yönetimi Hakkında Birleşmiş Milletler Asgari Standart Kuralları (Beijing Kuralları)dır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çocuklar hakkında soruşturma 2005 yılında kabul edilen 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununa göre yapılır (ÇKK). Doğru cevap B seçeneğidir.

Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler: Danışmanlık Tedbiri, Eğitim Tedbiri, Bakım Tedbiri, Sağlık Tedbiri, Barınma Tedbiri ve Veli, Vasi, Bakım ve Gözetimden Sorumlu Kişiye Teslim Tedbiri. Doğru cevap A seçeneğidir.

Tutuklunun hakları arasında müdafi ile görüşme hakkı vardır (CGİK md.114/5). Çocuk söz konusu olduğunda, ÇKK’nin öngördüğü genel kurallar uyarınca, sosyal çalışma görevlisi dahil çocuğa yardım ve destek yapabilecek olan kişilerin yani veli, vasi, çocuğun bakımını üstlenen aile, kurum temsilcisi duruşmada hazır bulunma yetkisine sahip oldukları gibi tutukevindeki çocuğu ziyaret etme hakkı olduğu da kabul edilmelidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Türk Ceza Kanununa genel olarak bakıldığında, suça ilişkin üç temel yaptırımın öngörüldüğü görülmektedir. Bunlardan ilki ve ikincisini oluşturan yaptırımlar olarak hapis cezası ve para cezası, Cumhuriyet Savcısı tarafından infaz edilmektedir. Üçüncü kategorideki hapis dışı tedbirler ise eğitim tedbirleri, koruma tedbirleri, tedavi tedbirleri, kamu hizmetinde çalışma tedbirleri, zorunlu ikamet tedbirleri, adli kontrol tedbirleri, güvenlik tedbirleri, denetimli serbestlik tedbirleri, ücretli çalışma tedbirleridir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Adalet alanında sosyal hizmet uzmanlarının karşılaştığı çocuk ve yetişkinler için bilimsel literatürde iki ayrı sistemden söz edilmektedir. Bunlar 18 yaşına kadar çocuk ve gençleri kapsayan çocuk adalet sistemi diğeri de yetişkinleri kapsayan ceza adalet sistemidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çocuk adalet sistemine çocuğun girişi polisle birlikte olmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çocuklar hakkında soruşturma 2005 yılında kabul edilen 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununa göre yapılır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çocuk mahkemesinin prosedürü, ceza mahkemesinin prosedüründen şu özelliklerle ayrılır: • Duruşma özeldir: Sadece ilgili kişiler duruşmada yer alır. • Duruşma resmi değildir: Süreç, bir kişiyi bir suçtan dolayı suçlu bulan bir şekilde değil, gerçeklerin ortaya çıkarıldığı bir konferansa benzer. • Jüri yoktur. • Avukatlar genellikle çocukları temsil etmez. • Bir sosyal inceleme raporu, sıklıkla duruşmadan önce, mahkemeye verilir. • Vurgu, çocuğun niçin suç eylemini gerçekleştirdiği üzerinedir. • Yerleştirme, cezadan ziyade sağaltımı sağlar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sorunun doğru cevabı B şıkkıdır. Çocuk Koruma Kanunu'na göre görevlendirilen sosyal çalışma görevlileri arasında B şıkkında yer alan görevliler bulunmamaktadır.

A, B,C ve D şıkları suça yönelen çocukların haklarını uluslararası düzeyde ele alan belli başlı belgelerdendir. E şıkkı ise kitabın ilgili bölümünde belirtilen belgeler aradında yer almamaktadır.

A, B, C ve E şıkları Beijing Kurallarıdır. D şıkkı ise özgürlüğünden yoksun bırakılmış çocuklarla ilgili düzenlemeleri içeren Havana Kurallarından biridir.

Ceza adalet sisteminin karar verme mekanizması ani gelişen olaylar karşısında gerektiğince hızlı çalışamayabilir. Bu nedenle kanun çocuğa yönelik tehlike bulunan durumlarda çocuğun hemen korumaaltına alınabilmesi için özel bir mekanizma öngörmüştür. Bunun ismi acil koruma kararıdır.

ÇKK’nin 20. maddesindeki adli kontrol ceza süresine bakılmaksızın çocuğun işlediği iddia edilen bütün suçlarda uygulanabilecek şekilde düzenlenmiştir.

Hapis dışı tedbirler; eğitim tedbirleri, koruma tedbirleri, tedavi tedbirleri, kamu hizmetinde çalışma tedbirleri, zorunlu ikamet tedbirleri, adli kontrol tedbirleri, güvenlik tedbirleri, denetimli serbestlik tedbirleri, ücretli çalışma tedbirleridir.

Ceza adalet sistemi üzerinde bazı perspektiflerin etkisi büyüktür. Bu bakış açıları suç yasalarının yürürlüğe girmesini, kanun-politika ve uygulamalarını, mahkeme süreci ve cezalandırma reformlarını etkilemiştir. Bu perspektifler:

• Suçun kontrolü perspektifi
• Rehabilitasyon perspektifi,
• Süreç perspektifi
• Adalet perspektifi,
• Onarıcı adalet perspektifi,
• İntikamcı adalet perspektifi
• Terapötik hukuk uygulamaları perspektifinden oluşur. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Sosyal hizmet mesleği için en çok ilgi çeken üç bakış açısı; rehabilitasyon, onarıcı adalet ve terapötik hukuk perspektifleridir. Bu kapsamda doğru seçenek A seçeneğidir.