SOSYAL HİZMET UYGULAMASI II - Deneme Sınavı - 5

I numaralı ifadede yer alan bilgi tıbbi sosyal hizmetle ilgili olarak yanlış bilgi içermektedir. Sosyal hizmet uzmanları hastalara ve ailelerine yönelik tıbbi sosyal hizmet programlarını genellikle evde değil, hastane içinde uygulamaktadırlar. Bu sosyal hizmet uzmanlarının yaptığı faaliyetlerin hastalığın tedavisi ve hastanede yatan hastaların taburculuk işlemleri ile ilgili olduğunu göstermektedir. Bu nedenle bu ifadenin yer almadığı seçenek doğru yanıt olacaktır.

Okulda sosyal çalışma, öğrencinin etkileşimde bulunabileceği tüm “etki merkezleri” ile çalışarak öğrencinin eğitim, öğretim ve okul başarısını en üst düzeye çıkarılmasına yardımcı olmaktadır.

Okul sosyal çalışması; okul öğrencilerinin okuldaki sosyal ilişkilerinin bozuk, derse ilgilerinin yetersiz, başarı düzeylerinin düşük olduğu durumlarda öğrenciyle, onun arkadaş çevresiyle hem de aile çevresiyle çalışma yaparak öğrencinin ruhsal, sosyal ve eğitsel sorunlarının çözümü, derslere ilgisinin ve okuldaki başarısının artmasını amaçlayan, sosyal çalışmanın öğrencilere yönelik şeklidir. Eğitim kurumlarındaki öğrencilerin eğitimle ilgili ya da eğitimlerinin başarısını engelleyen eğitim dışı sorunlarının çözümüne yönelen sosyal çalışma uygulamasıdır. Türkiye’de aynı amacı gerçekleştirmek için düzenlenmiş, rehber öğretmen kurumu bulunmaktadır. Ancak sosyal çalışmacıların katıldığı okul sosyal çalışması bulunmamaktadır.

Eko sistem yaklaşımı, birey ile çevre etkileşimini temel alan, yaşanan sorunların birey ve çevre etkileşiminden kaynaklandığını vurgulayan bir bakış açısını yansıtmaktadır. Böyle bir bakış açısı, çocuk suçluluğunu, çocukların bireysel özellikleri ve patolojileriyle açıklamak yerine, sistemlerin etkili işlemeyişi ya da fonksiyonel olmayışı ile açıklamayı sağlayacaktır. Bireyi çevresi içinde ve çevresiyle etkileşimde ele alma ve değerlendirme olanağı sağlayan eko sistem yaklaşımı, çocuk suçluluğunu açıklamada da kapsamlı bir bakış açısı getirmektedir. Böyle bir bakış açısı, çocukların suça yönelmelerinde sistemlerin yerini ve rolünü vurgulamayı sağlayacaktır.

Ceza infaz kurumlarında çalışan sosyal çalışmacıların tutuklu/hükümlünün kuruma girişinden itibaren ilk görüşmeyi yapmak, ön değerlendirme yapmak, tedavi planı hazırlamak, tahliye planı hazırlama görevleri bulunmaktadır. Sosyal çalışmacılar tutuklu ve hükümlülerle çalışırken mesleki becerilerini kullanırlar.  B seçeneğinde verilen "Bilirkişi raporları hazırlamak" ise mahkemelerde çalışan sosyal çalışmacıların görevidir.

Sosyal hizmet kuruluşlarında özellikle sosyal çalışmacıların kullandığı önemli meslek araçlarından birisi sosyal inceleme raporudur. Diğer sosyal meslek elemanlarının yanı sıra ara meslek elemanlarının da bazı mesleki raporlarda olduğu gibi bu mesleki araç konusunda da bir öngörüsünün olması gereklidir. Çünkü hizmet üretme olanağı bulacakları bu kuruluşlarda birlikte çalışacakları meslek elemanlarının rol ve sorumluluklarını bilmeleri işleyişin ba- şarısı için gereklidir. Sosyal hizmet kuruluşlarında görev yapan sosyal çalışmacılar tarafından düzenlenen sosyal inceleme raporunun en önemli özelliği bir sosyal hizmet mesleği etkinliği olması ve raporların temelinde sosyal hizmetin kuramsal çerçevesi ve uygulama esaslarının bulunduğunu unutmamak gerekir.

Belediyelerde doğrudan sosyal hizmet başlıklı bir birim olmamakla birlikte bu konudaki sorumlulukları için “Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü” ve “Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü” birimlerini kullanmaktadırlar. Ancak böyle bir birim kurmak sosyal belediyecilik anlayışı kapsamında belediyelerin yürütebileceği hizmetler arasında yer almamaktadır.

Sosyal çalışmanın iki niteliği bulunmaktadır. Bunlardan biri meslek olarak nitelikleri, ikincisi ise bir disiplin olarak nitelikleridir. Sosyal çalışmanın tanımı ancak bu niteliklerinin açıklanması ile yapılabilir. Sosyal çalışma bir meslektir. Sosyal hizmetler ise farklı hizmet alanlarını belirtir. Bu iki kavram birbirlerinden tamamen farklıdır. Birlikte düşünülmelerine yol açan unsur, sosyal çalışma mesleğinin sosyal hizmet alanlarında faaliyet göstermesidir.

Sosyal çalışmacı değişim ajanıdır, özellikle planlı değişim süreci oluşturma amacına yardımcı olarak kullanılır. Değişim ajanı olarak, sosyal çalışmacı bireylerle, gruplarla, ailelerle ve örgütlerle birlikte çalışma becerisine sahiptir ve toplumsal değişimi meydana getirmektedir. Doğru cevap C'dir.

Sosyal çalışma toplumda var olan engeller, eşitsizlikler ve adaletsizlikler ile ilgilenmektedir. Toplumsal yaşamda her zaman karşılaşılabilecek kişisel ve sosyal sorunlar kadar acil durumlara ve krizlere de yanıt vermektedir. Sosyal çalışmanın bu tanımı, Uluslararası Sosyal Hizmet Okulları Derneği (IASSW) tarafından 2001 yılının Haziran ayında Kopenhag da resmi olarak kabul edilmiştir. Bu tanım sosyal çalışmanın rolünü ve amaçlarını açıkça özetlemektedir. Doğru cevap A'dır.

Sosyal işlevsellik kavramı sosyal çalışmanın odağının kavranmasında ve diğer yardım mesleklerinden ayırt edilmesinde kilit unsurdur. Sosyal işlevsellik kavramı bireyin sosyal ve ekonomik çevresi içindeki kapasitesinin ve eylemlerinin, talepler, beklentiler, kaynaklar ve fırsatlar ile eşleşme ya da uyumuna odaklanır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal çalışmacılar, insanların sosyal işlevselliğini geliştirme sorumluluğunu yerine getirebilmek için sosyal gelişim, sosyal tedavi ve sosyal bakım faaliyetlerinde bulunur.Sosyal bakım kavramı, temel ihtiyaçlarına ulaşma ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılama ihtiyacı içinde bulunan kişilere, bu ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlamak için planlanan faaliyetlere verilen isimdir. Sosyal bakımda odaklanılan nokta, müracaatçıya gereken kaynakları sağlamak ve/veya yakın gelecekte değiştirilmesi veya iyileştirilmesi mümkün olmayan zor bir durumda kendisini mümkün olduğunca iyi hissetmesini sağlamaktır. Doğru cevap B'dir.

Sosyal çalışmacılar, insanların sosyal işlevselliğini geliştirme sorumluluğunu yerine getirebilmek için sosyal gelişim, sosyal tedavi ve sosyal bakım faaliyetlerinde bulunur. Sosyal geliştirme hizmetleri müracaatçıyı, belirlenen bir soruna sahip olmadan belirli bir alanda daha ileri götürmeyi ve geliştirmeyi önemser. Bu hizmetlere şu durumlar örnek verilebilir; genç ve yaşlı vatandaşlar için hobi programları, sağlıklı bebek bakım evleri, evlilik geliştirme seansları ve meslek eğitim programları.. Doğru cevap C'dir.

Sosyal hizmet uygulamasının "birey, aile, grup, örgüt ve toplulukların sosyal işlevselliklerinin sağlanması, onarılması, korunması ve geliştirilmesi işlerinde başarılı olmak, stresi önlemek veya hafifletmek ve kaynaklarını kullanmada müracaatçılara yardımcı olmak" amacı insanların yeteneklerini geliştirip, mevcut kaynakların yararlı bir şekilde kullanılmasına yardım ederek sosyal işlevselliğin arttırılmasıyla ilgilenmektedir. Diğer amaçlar ise bütün insanların, gerektiğinde, uygun ve etkin insani hizmetleri almalarını sağlayacak ve sosyal sorunları ilk ortaya çıktığı yerde önleyecek sosyal koşulların yaratılmasına odaklanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Esas olarak sosyal hizmet uygulamalarında en sık görülen etik konular dört başlık altında ele alınabilir. Bunlardan bireylerin hakları ve refahına ilişkin konular, müracaatçıların kendi kararlarını alma ve seçim yapma haklarına karşılık, sosyal hizmet uzmanlarının da müracaatçılarının refahlarını arttırma sorumluluklarını kapsar. Doğru cevap D'dir.

Sosyal çalışma mesleğinin temel değerleri ve ilkeleri altı bölümden oluşmaktadır:

1. Değer: Hizmet

Etik ilke: Sosyal çalışmacıların öncelikli amacı sosyal sorunları olan ve ihtiyaç içindeki bireylere yardım etmektir. Sosyal çalışmacılar; kendi sorumluluk alanları içinde olan hizmetleri geliştirirler. Sosyal sorunu olan ve yardım ihtiyacı duyan bireylere yardım etmek amacıyla, kendi bilgi, değer ve becerilerini kullanırlar. Doğru cevap B'dir.

Sosyal çalışmacı, sosyal hizmetlerle kaynakları birbirine bağlar. Arabuluculuk rolü kapsamında müracaatçıyla kaynakları buluşturma sorumluluğu da bulunmaktadır. Sosyal çalışmacı, müracaatçının ihtiyaçlarını belirler, durumunu değerlendirir, kaynaklardan yararlanma konusundaki, motivasyonunu ve becerilerini belirler ve kendisine en uygun kaynaklara erişimi için yardım eder. Doğru cevap C'dir.

Sosyal hizmet uygulamasında, sosyal hizmetin mesleki müdahalesi söz konusudur. Mesleki müdahale; bir mesleğin yetki alanına giren sorunların, mesleki ahlak ilkeleri doğrultusunda bilimsel kuram, mesleki bilgi ve beceri aracılığıyla çözümlenmesidir. Doğru cevap A'dır.

Uygulama çalışmaları sırasında öğrencilerin sorumluluklarından biri derslerde öğrendikleri kuramsal bilgiyi uygulayarak kuram-uygulama bütünlüğünü sağlamak ve yaparak öğrenme yöntemi ile anlayış ve kavrayışlarını güçlendirmektir. Doğru cevap A'dır.

Sosyal hizmet uzmanları, önemliden daha az önemliye doğru sırasıyla, 1) sosyal bir sorun ya da klinik değerlendirme, 2) sosyal hizmet uygulamasının etkililiği, 3) belli bir nüfus grubu, 4) sosyal hizmet etiği, 5) sosyal hizmet mesleği, 6) savunuculuk, 7) kuramsal bakış açıları, 8) eğitim, 9) araş- tırma metodolojisi, 10) sosyal hizmet araştırmasında epistemolojik sorunlar hakkında bilgi ve kanıt sağlayan çalışmaları yararlı bulmaktadır. Doğru cevap D'dir.