SOSYAL MEDYA SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 11

Sorunun çözümü A seçeneğinde verilmiştir

Sorunun doğru cevabı  B seçeneğinde verilmiştir

Sorunun doğru cevabı C seçeneğinde verilmiştir.

Sorunun doğru cevabı D seçeneğinde verilmiştir.

Sorunun doğru cevabı E seçeneğinde verilmiştir

Sorunun doğru cevabı E seçeneğinde verilmiştir

Sorunun doğru cevabı D seçeneğinde verilmiştir

Sorunun doğru cevabı C seçeneğinde verilmiştir

Sorunun doğru cevabı B seçeneğinde verilmiştir

Sorunun doğru yanıtı A seçeneğinde verilmiştir

Geleneksel medyanın dijitalleşmesi ile internet, dijital oyun, mobil uygulama, sosyal medya gibi pek çok kavram da hayatımıza girmiştir. Sürekli değişim ve gelişim içerisinde olan yeni medya platformları insanların sosyal yaşantısında da bazı değişimler meydana getirmiştir. Örneğin sosyalleşme kavramı, önceden aile ile vakit geçirmek ya da arkadaşlarla bir araya gelmek gibi anlamlara gelirken sosyal medya platformlarının ortaya çıkmasıyla birlikte, kişilerle çevrimiçi platformlarda etkileşimde bulunma ve çevrimiçi olma gibi anlamlar ifade etmeye başlamıştır. Kullanıcılar tarafından gerçekleştirilen ve günlük yaşamın akışında gerçekleşen dışarı çıkmak, konsere gitmek, tatile gitmek gibi çoğu eylem artık gerçek dünyada eğlenmek yerine çoğu zaman sosyal medyada paylaşım yapabilmek amacıyla yapılmaktadır. Kullanıcıların kendi içeriğini oluşturduğu ve diğer kullanıcıların paylaşımlarını sürekli olarak takip edebildiği sosyal medya platformlarının bilinçsiz bir şekilde kullanılması, kişilerin gerçek yaşam ile sanal yaşam arasındaki farkları ayırma güçlüğü yaşamalarına sebep olabilmektedir. Dijital platformlarda bilgiye her an ulaşabilir olmak, haberleşme ve iletişim kolaylığı, online alışveriş gibi çeşitli alanlarda kullanılabilmesi, e-Devlet gibi platformlar aracılığı ile resmî işlerin de dijital ortamlardan yapılabilmesi ve kullanım kolaylığı kişileri bu platformlara yönlendirmektedir.

Ağla bağlantılı olma ve bilginin maddi dünyadanayrılmadığını, aslında maddi dünyanın enformasyonu ve bilgiyi bir bütün hâlinde toplayarak somutlaştırdığını ifade eden Castells’in bu görüşüne göre ağ toplumunun temeli enformasyondur. Bireysel veya toplumsal varoluşlar yeni iletişim teknolojileriyle birleştirilerek yeniden şekillendirilir (Castells, 2013/2016).

19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan işçi hareketleri toplumsal hareketin başlangıcı olmuştur. Eski toplumsal hareketler olarak adlandırılan bu hareketler, ekonomik çıkarlar doğrultusunda iktidarı hedefleyen sınıfsal hareketlerdir (Önder, 2003). 1970’li yılların sonunda ortaya çıkan ekoloji hareketi, nükleer karşıtı hareket, barış hareketi, kadın hareketi ve dijital hak hareketleri ise yeni toplumsal hareketler olarak adlandırılmaktadır. Yeni toplumsal hareketler olarak adlandırılan bu hareketlerde siyasal bir değişim yerine yeni
toplumsal alanlar oluşturmak amaçlanmaktadır (Çalı, 2006). Yeni toplumsal hareketler aslında kimlik tabanlı hareketlerdir. Eski toplumsal hareketlerde olduğu gibi protesto, grev ya da şiddet eylemlerinin aksine yeni toplumsal hareketlerde sivil itaatsizlik ve mizah ögelerine rastlanmaktadır. Bu sebeple yeni toplumsal hareketler genellikle sosyal medya platformları üzerinden gerçekleştirilmektedir (Aksu, 2017).

Sosyal medyada bireyler belli bir görüşü savunurken yalnız olduklarını ya da bu görüşü dijital ortamlarda ifade ettiklerinde sosyal çevrelerinden tepki alacaklarını düşünüyorlarsa bu görüşü açık olarak dile getirmekten kaçınabilmektedir. Böylece sosyal medyada bireyler, genel kabulün dışında kendi farklı görüşlerini, bulunulan grup ya da sanal cemaatten dışlanma korkusuyla savunamamaktadır. Suskun kalındıkça bireyler, görüş bildirmemeye, katkı sunmamaya, içerik, mesaj, görüntü vb. paylaşmamaya başlamakta ve sadece pasif izleyici konumunda beklemeye geçmektedir Bütün bunların sonucu olarak da sosyal suskunluk sarmalı oluşmaktadır. Sosyal suskunluk sarmalının oluşması ile genel geçer görüşlerden farklı görüşleri ya da aykırı düşünceleri olan insanlar giderek seslerini duyurmada daha az istekli olacak ve sosyal medyada genelin görüşleri giderek baskın, geçerli ve doğru algılanacaktır. Mutlak sonuç olarak nitelendirilecek bu aşama, bireylerin pasif ve edilgen bir kimlik yapısına sahip olmalarına neden olacaktır.

Sosyal medyada kullanıcılar çeşitli platformlar üzerinden gündemi kendileri belirleyebilmektedir. Bu platformlar arasından gündem belirleme özelliği ile ilk akla gelen platform Twitter’dır. Twitter’ın kelime tabanlı bir platform olması kullanıcılara haber paylaşımı ve gündemi takip edebilme imkanı tanıdığından oldukça kullanışlıdır.

Hipodermik şırınga modeli günümüzde etkisini önemli ölçüde yitirmiştir. Bunun sebebi ise sosyal medyada kullanıcıların pek çok farklı kaynağa ulaşarak bilgiyi teyit edebilme imkanının bulunmasıdır. Sosyal medyanın her an ulaşılabilirliği ve kullanıcıların içerik üreticisi hâline gelmesiyle birlikte doğru bilgiye hem kısa sürede ulaşılabilmekte hem
de bu bilgi farklı kaynaklarla karşılaştırılabilmektedir. Ancak sosyal medyada kullanıcılar birbirleri ile etkileşimde bulunabildiğinden sahte veya hatalı içeriklerin kısa sürede büyük topluluklara yayılması durumu da söz konusudur. Önceden sınırlı kitle iletişim araçları ile gerçekleştirilen propaganda, zamanla sosyal medya platformlarına da taşınmıştır.
Fakat sosyal medya platformlarında teyit imkânı yine kullanıcıların elindedir.

Günümüzde yaygın bir şekilde kullanılan ve sosyal medya platformlarının bireylerin gündelik yaşamı ve kültürel alan üzerinde çeşitli etkileri bulunmaktadır. Dünyanın her yerinde her yaştan insanın kullandığı sosyal ağlar popüler kültür ürünlerinin ortaya çıktığı ve ortaya çıkan bu ürünlerin topluma yayıldığı platformlar hâline gelmiştir. Popüler kültür, kitleleri eğlendirirken aynı zamanda yönlendirebilme özelliği bulunan gündelik bir tüketim kültürüdür. Sosyal medya platformlarının, kullanıcılara etkileşim ve bilgiye erişim hızı
gibi temel özellikleri dikkate alındığında, bireylerin ve toplumların bu mecralarda sürekli etkileşim hâlinde olması kültürel değişikliklere, hatta yeni bir sanal kültürün ortaya çıkmasına sebep olmuştur (Karaduman, 2017). Sosyal medya platformları zaman içerisinde gelişerek kendi kültürünü yaratmıştır.

Literatürde “yankı odası” olarak geçen kavram ise; inançların kapalı bir sistem içindeki iletişim ve tekrarlama ile güçlendirilmesi durumudur. Sosyal medya kullanıcıları bir yankı odasını ziyaret ederek insanlar, potansiyel olarak bilinçsiz bir onaylama yanlılığı ile mevcut görüşlerini güçlendiren bilgiler arayabilirler. Bu durum da sosyal platformlarda
sosyal ve politik kutuplaşmayı arttırabilir. Yankı odası kavramı, seslerin içi boş bir muhafazada yankılandığı akustik eko odasına dayanan bir benzetmedir. Birçok bilim insanı yankı odalarının, bireylerin olaylara karşı bakış açısında etkileri olduğunu belirterek, bu etkinin özellikle siyasal alanda görüldüğüne dikkat çekmektedir.

Tim O’Reilly Web 2.0’ı, “Web 2.0 bilgisayar endüstrisinde internetin bir düzlem olarak ilerlemesiyle bir işletme devrimi ve bu düzlemin kurallarını başarı için anlamaya çalışmaktır. Bu kurallar arasında başlıcası şudur: Ağ etkilerini daha çok insanın kullanabilmesi için programlar kurmak. Web 2.0 kullanıcıların ortaklaşa yarattığı sistem” olarak tanımlamaktadır. Günümüzde Facebook, Youtube ve Wikipedia gibi birçok sosyal medya platformu Web 2.0 teknolojisine göre tasarlanmıştır. Bu konseptte tasarlanan sitelerin farkı, sosyal ağ özelliğine sahip olmalarıdır. Yine Tim O’Reilly’nin dediği gibi “katılıma bağlı bir mimari” ye sahip bu sistemde kullanıcılar bilgi paylaşımında bulunabilirler ve diğer
kullanıcılar da kümülatif şekilde bilgi paylaşımları yaparak bilgi havuzuna katkıda bulunabilirler.

Her ne kadar dışarıdan bakıldığında fiziksel işgücünü egale etmesinden dolayı bilgisayar başında gösterilen emeğin önemsiz olduğu bakış açısıyla düşünüldüğünde “kolay kâr” olarak görülse de sosyal medyanın ekonomisinde, temelinde erişilebilirlik ve derin bir teknoloji mimarisi olduğunu gözden kaçırmamak gerekir. Fiziksel işgücünün yerini, büyük veriyi oluşturan veri çekme uygulamaları ve bu dev havuzu sınıflandıran, analiz eden ve kullanıcı ihtiyaçlarına göre değerlendirmeler yapan tahmin algoritmaları almıştır
(Bramer, 2016).