SPOR VE MEDYA İLİŞKİSİ - Deneme Sınavı - 3

Hem TV'de hem de sosyal ağlarda metin ve ses içerikleri olsa da aralarındaki fark, sosyal ağların eşzamanlı ve etkileşimli oluşudur.

Futbol kulüplerinin yönettikleri sosyal medya bağlantıları, birbirleriyle iletişim halinde olduklarını gösteren yeni medya araçlarıdır.

Spor video oyunlarının internete bağlanabilmesi buna bağlı olarak diğer yeni medya araçları ile olan ilişkisi dünya çapında herkesin birbiri ile oyun oynayabilmesine zemin hazırlar.

GSM telefonları yeni medya araçları arasında yer almaktadır.

Bir sporcunun bir saat önceden antrenmanı ile ilgili attığı tweet ya da mesaj değerlendirmeye alınarak zamanı gelince, spor haberlerinde, “şu anda şu sporcu şurada antrenman yapmaktadır’a” dönmektedir. Bu durum Dünya genelinde spor ve sporcuların sosyal medya ortamlarını son derece etkili kullanmaya başladıklarını göstermektedir.

Geleneksel medya olarak da tanımlanan kitlesel medya, kitle iletişimi için kullanılan gazete ve dergi gibi basılı yayınlar; radyo, sinema, televizyon gibi sesli, görüntülü iletileri taşıyan ortamlardır denilebilir. Günümüzde bu ve benzeri ortamlara geleneksel medya adı verilmektedir.

Daha önce izleyici konumunun, istisnalar dışında, ötesine geçemeyen bireyler yeni medya uygulamaları ile birlikte içeriğe ve uygulamalara da erişebilir bir konuma gelmiştir.

Yeni medya iletişim ortam ve araçlarını, akıllı taşınabilir ortamlar, internet, internet uygulamaları ve ara yüzleri ve sayısal görsel oyunlar olarak sıralanabilir.

Günümüzde yaygın bir biçimde ikinci kuşak web hizmetleri kullanılmaktadır. İkinci kuşak web
hizmetleri kısaca; Blog, RSS, Wiki, Sosyal Ağlar, Sayısal Görsel Oyunlar şeklindedir.

Yeni medya spora öyle bir güç olanağı sunmuştur ki dünyanın her tarafından spor takımlarının hayranları, belki de ilk kez, bir araya gelmeye başlamışlardır. Video-straming, internette bilgilerin paketler halinde ulaşmasını ve gelen verinin anında geliyormuş gibi iletilmesini sağlayan bir sistemdir. Özetle anlatmak gerekirse, istenilen dosyayı bilgisayara indirmeden, anında ve durmadan veri transferi (örneğin; hareketli resim (video) /müzik) olarak açıklanabilir. Bu sistem sayesinde spor hayranları daha önceden hiç karşılaşmadıkları bir biçimde spor olaylarını ve etkinliklerini izleme olanağına kavuşmuşlardır. Hayranlar gözde sporlarıyla ve bu sporlarla uğraşan atletlerle yeni bir seviyede iletişime geçme imkânı bulacaklardır hatta bulmuşlardır da denilebilir.

Twitter ve facebook son zamanlarda adından çok söz edilen yeni medya araçlarının daha çok sosyal boyutunda bulunan iletişim ortamlarıdır. Spor yıldızları ve hayranlarını elektronik ortamda buluşturan bu araçlar yıldızlardan anında haber alınması ve bu haberlerin yayında da kullanılması açısından büyük medya şirketleri için oldukça önemlidir. Spor yıldızların günlük yaşamına ya da antrenmanına dair attığı tweet (ileti-mesaj) anında haberlere şekil verebilmektedir

Dünya çapında izleyici kitlesine sahip olan futbol ve basketbolun yanı sıra, önemli turnuvalar ve spor haberleri artık anında izleyicinin cihazına, tabiri caiz ise cebine gelmektedir. Yeni taşınabilir medya araçları ile istenildiği zaman ve yerden spor etkinlikleri takip edilmektedir.

Video oyunları endüstrisi dünyada yıllık on milyarlarca dolarlık bir ciroya sahiptir. Video oyun üreticileri arasında en çok ilgi çekecek oyunu tasarlamak konusunda ciddi bir rekabet vardır. Yeni medya araçlarının ortaya çıkmasıyla birlikte video oyun ve spor ile ilgili oyunlar tasarlamada üreticilere yeni bir kapı açmıştır. Bunun nedeni oyun konsollarının (cihazlarının) internete ve dolayısı ile yeni medya araçlarına bağlanabilmesidir.

Sesleri kitlelere taşımada en etkili araçlardan biri olan radyo ise 1920 yılında bulunmuş ve günümüze kadar en etkili kitle iletişim araçlarından biri olarak evlerimizde, arabalarımızda ve cep telefonlarımızda yerini almıştır.

Geray (2002) izleyenler, farklı zaman dilimlerinde içeriğe ve uygulamalara etkileşimli bir biçimde ulaşabilen bireylerden söz etmektedir. Bu durumun anlamı şudur; geleneksel medya uygulamalarında (radyo, televizyon, gazete vb.) bireyler kitleye gönderilen iletileri izleyebiliyorlardı. Bu iletilere veya mesajlara yanıt vermeleri, geri bildirimde bulunmaları oldukça güçtü ancak sayısal iletişim ve yeni medya araçları bu imkânı yalnızca izleyici olan kesime sunmaya başlamıştır. Kitle iletişimi için bu durum çok önemli bir yeniliktir.

Türkiye’de iletişim araçlarında spora ilişkin ilk haber, yazı ve fotoğraflar 1800’lerin sonlarında dergi ve gazetelerde
görülmeye başlanmıştır.

Türk basınında ilk spor yazısı 14 Mart 1891’de, bir edebiyat ve fikir dergisi olan Servet-i Fünun’da yayınlandı. Ali Ferruh Bey’in Paris’ten yolladığı eskrim konusundaki yazı, çağdaş sporla ilgili ilk yazı oldu. Günlük basında ilk spor yazısı ise 30 Mart 1895’te Asır gazetesinin İngiltere’de yapılmakta olan at ve bisiklet yarışlarını anlatan “Yeni Bir Müsabaka” başlıklı haberidir. Selanik’te yayınlanan Asır, 16 Aralık 1895 tarihli sayısında ise Atina Olimpiyat Oyunları’na ilişkin ayrıntılı bilgi veriyordu.

1980 Sonrası Türkiye’de iletişim altyapısında da çok önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu dönemdeki özelleştirme ve deregülasyon politikalarının medya alanındaki uygulaması, kitle iletişim alanında kamusal yayın hizmeti gören kuruluşların yanına özel kanalların konulması olmuştur. 1990’lı yıllarda başlayıp 2000’li yıllarda hızla gelişen ağ iletişimi de sporun yer alabileceği yeni bir iletişim aracı olarak interneti yaygınlaştırmıştır. Dolayısıyla Cumhuriyet döneminde spor basınını toplumsal dinamikler açısından iki bölümde inceleyebiliriz:1980’e kadar olan dönem ve 1980’den günümüze kadar olan dönem.

1980 sonrası dönemde Türkiye’de medya alanında da önemli değişimler yaşanmıştır. Büyük sermaye grupları medya alanına girmiş, TRT'nin kamusal yayın tekeli kırılmış ve 1990'lardan itibaren özel televizyonlar yaygınlaşmıştır. Medya alanındaki bu değişimler de medya ve spor arasındaki ilişkinin gelişmesini ve güçlenmesini sağlamıştır. Spor-medya ilişkisinin gelişmesi ise spora ilişkin süreli yayınların sayısında belirgin bir artışa neden olmuştur. Bu süreli yayınların en önemlileri de günlük spor gazeteleridir.

Diğer medyalarda olduğu gibi spor ile televizyon arasında da sıkı bir ilişki vardır. Spor, özellikle de futbol, farklı gelişme evrelerinde televizyona yardımcı olmuştur. Televizyon da seyirci sporlarının geniş kitlelerde ilgi uyandırmasında önemli bir rol oynamıştır. Televizyon alıcılarının sayılarının hızla artmasında canlı yayınlanan futbol karşılaşmaları çok etkili olmuştur. Spor, kitle iletişim araçları sayesinde daha geniş kitlelere ulaşma olanağı buldu. Görsel kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması, sporun seyirlik özelliğinin vurgulanmasına ve ön plana çıkmasına neden oldu.