SPOR YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 7

Örgütün kültürel normları iş görenlerin örgüte karşı tutumlarını, örgüt içindeki ahlaki davranışlarını, otoriteye boyun eğmelerini sağlayan kurallardır. Doğru cevap A'dır

Günün padişahının (2. Abdülhamit) gençlerin bir araya gelmeleri karşısında aşırı titizlik göstermesi ve gençlerin toplu olarak girişecekleri her hareketin şahsına ve saltanatına karşı bir saldırı anlamı taşıyacağı vehmi içinde olması gençlerin kulüp kurmalarına da spor yapmalarına da en büyük engel teşkil etmekteydi. Bu dönemde spor yapmak için dahi olsa bir araya gelen Türk gençleri ağır şekilde cezalandırılmışlardır. Doğru cevap D'dir.

1988 yılı Mayıs ayında 3461 ve 3813 sayılı yasalarla Özerk Futbol Federasyonu kurulmuştur. Doğru yanıt C'dir.

Liderin sahip olduğu özelliklerin, liderlik sürecinin etkinliğini belirleyen en önemli faktör olarak kabul edildiği bu yaklaşım özellikler yaklaşımıdır. Doğru cevap A'dır.

liderin kurumun içerisinde sergilediği yönetim tarzını öne çıkartan çalışmalardan oluşan bu yaklaşım davranışçı liderlik yaklaşımlarıdır. Doğru cevap B'dir.

Yukarıdaki tanımlardan da anlaşılacağı gibi örgüt kavramı çok farklı bakış açıları doğultusunda farklı biçimlerde yorumlanmaya ve açıklanmaya çalışılmaktadır. Tüm bu tanımlardan yola çıkarak ortak bir örgüt kavramı tanımı yapmak yerine örgütlerin temelözellikleri ile bir sıralama yapmanın çok daha faydalı olabileceği düşünülmektedir (Ata-bek, 2000);

1.Örgütlerin bir veya birden fazla görevi/amacı olabilir.

2.Örgütlerde genel olarak birincil ilişkilere olanak vermeyecek derecede büyükgruplar olarak düşünebiliriz.

3. Örgütler sürekli kurumlar değillerdir. Kuruluşuna neden olan sorunlar ortadankalktığında üyelerin bilinçli kararıyla ya da hukuki nedenlerle örgütler kapatılabilir.

4.Örgüt üyeleri sürekli toplu hâlde bulunurlar. Ancak bazı örgütlerin alt birimleriolduğundan bunlar farklı yerleşim birimlerinde de bulunabilirler.

5.Oluşum bakımından örgütler gönüllü veya zorunlu gruplardır. Örneğin bir fabrikaya insanlar çalışmak istedikleri için gönüllü olarak girerler. Avukatlar ise mesleklerini yapabilmek için bir baro örgütüne üye olmak zorundadırlar.

6.Örgütler, şartlı olarak girilebilen kurumlardır. Bir örgüt herkese açık değildir. Ancak belli koşulları yerine getirenler üye olabilirler.

7.Örgütlerdeki davranışların büyük bir kısmı örgütlenmiştir. Ama kısmen örgütlenmemiş davranışlar da olabilir.

8.Kurumsal olarak örgütler her türlü göreve sahip olabilirler.

9.Örgütler toplumun etkilerine kısmen ya da tamamen açık olabilirler.

10.Örgütler üyeleri üzerinde sınırlı baskı olanaklarına sahiptir. Bunlar örgütü düzenleyen metinlerde belirlenmiş olabileceği gibi örf ve âdetlere dayalı da olabilirler.

11.Örgütler birden fazla insandan ve bunlar arasındaki etkileşimden oluşur.

12.Örgütler bireylerin tek başlarına gerçekleştiremeyecekleri amaçlara sahiptir ve örgüt üyelerinin davranışları bu amaçların gerçekleştirilmesine yöneliktir.

13.Her örgütün önceden belirlenmiş “biçimsel” ve üyeler arası etkileşim sonucu oluşmuş “biçimsel olmayan bir yapısı vardır.

14.Örgütler, çevreleriyle etkileşim içinde olan “açık sistemler”dir. Çevreden çeşitli“girdiler” (insan gücü, bilgi, hammadde, malzeme vb.) alır, bunları işler ve çevreye“çıktılar” sunarlar.

15.Açık sistem olarak örgütler, birbirleriyle ilişkili (iletişim içinde) alt sistemler oluşur.

Örgüt kültürü, üyelerine kimlik duygusunu aktarır, çalışanların bir şeye bireysel çıkarlardan dahaf azla bağlanmasını kolaylaştırır,sosyal sistemin dengesini güçlendirir ve sosyal bir yapıştırıcı rolü oynar, iş görenlerin tutumv e davranışlarını şekillendiren ve yönlendiren bir anlam-yaratıcı ve denetim mekanizması hizmeti görür.

Örgüt kavramını tanımlanmasında olduğu gibi, örgüt kültürü ile ilgili gerçekleştirilentanımlamalarda da bir farklılık ve çeşitlilik gözenmektedir. Bu kavram ile ilgili çerçeveninçizilebilmesi açısından güçlü bir kültüre sahip olduğu düşünülen örgütlerin özellikleri şuşekilde sıralanmıştır (Şişman, 1994);

• İşgörenlerin yaratıcılıkve başarı güdüleri teşvik edilir,mesleki gelişimi ve işindeki başarısı için yönetim tarafından her türlü destek ve yardım sağlanır. Örgütte yenilik ve değişmelerle gelenekler; otoriteyle özerklik arasında bir denge kurulur.

• Görevin yerine getirilmesinde iş görenlere büyük ölçüde özerklik verilir,iş görenler yanlış yapmaktan korkmaz, görevleriyle ilgili konularda risk üstlenme konusunda teşvik edilir. Bu nedenle örgütün kuralları dışına çıkanlar bu kuralları bozan kişiler olarak değil, kendilerini riske atan kişiler olarak kabul edilir.

• Örgüt üyeleri arasında yarışmayla iş birliği arasında iyi bir denge sağlanır. İş görenler işleriyle ilgili konularda kendi aralarında bir yandan yarışmaya, diğer taraftanda karşılıklı yardımlaşma ve iş birliğine teşvik edilir.

• İş görenler,yaptıkları işle ilgili konularda sorumluluk üstlenmeye teşvik edilir, isteklendirilir. İş görenler de yaptıkları işlerle ilgili konularda sorumluluk almaktan kaçınmaz.

• Örgütte esnek bir yapı bulunur ve iş görenin kontrol edilmesine yakından denetim yerine, uzaktan denetim biçimi tercih edilir. Örgütte egemen olan kurallar, değişmez, katı kurallar değildir. Yazılı kurallardan çok yazılı olmayan kurallar önemli görülür.

• Örgütte hoşgörü ortamı egemen olup,örgütsel çatışmalar karşılıklı anlayış içinde çözümlenir. Örgütte yapılan işlerle ilgili olarak iş görenlerin yapabileceği hatalar hoşgörü ile karşılanır ve örtbas edilir; şikayetler ise hoş karşılanmaz.

• İşgörenin görevine olduğu kadar sosyal yaşantısınada ilgi gösterilir.İş görenler arasında arkadaşlık ilişkileri teşvik edilir. Örgüt bir aile, köy, kulüp havası taşır. İşgörenler arasında karşılıklı güven ve dostluk bulunur.

• İşgörenler arasında uyum ve ahenk bulunur.Örgütte yeni katılan üyeler,kısa birsüre içinde örgüte uyum sağlar ve örgütün diğer üyeleriyle kaynaşır.

• Örgütte adil bir ödül-cezasistemi bulunur; iş görene sağlanacak her türlü yardım,destek ve ödüllerde iş görenin performansı ve işindeki becerisi temel ölçütler olarak kabul edilir; imtiyazlı davranışlardan kaçınılır.

• İş, örgü tüyeleri tarafından yaşamak için gerekli bir uğraş olarak görülür.Örgütte yapılan her iş, örgütün amaçlarının gerçekleşmesi ve örgütün başarısı içindir. Bu süreçte biçimsel kurallardan çok ulaşılan sonuçlar önemli görülür.

Örgüt kültürü ile ilgili alan yazında örgüt kültürünü oluşturan temel bir takım yapılardan ve özelliklerden söz edildiği görülmektedir. Değişik tanımların ortak noktaları doğrultusunda bir örgütün kültürünü, temel değerler, normlar, inançlar ve varsayımlar,hikâye ve mitler, liderler uygulamalar gibi temel unsurlardan oluştuğu ifade edilmektedir.Bunlar örgüt kültürü üreten ve örgütün yeni üyelerinin örgüt kültürünü öğrenmelerinisağlayan unsurlar olarak tanımlanmaktadırlar (Karaköse, 2013; Dönmez 2009). Bu ortak noktalar şu şekilde incelenmektedirler (Karaköse, 2013);

Değerler

Vasayımlar

İnançlar

Normlar

Semboller

Törenler

Hikayeler ve Mitler

Dil

Kahramanlar

Osmanlı Devleti’nde geleneksel anlamda spor örgütlenmesi incelendiğinde, üç araçtan söz edildiği görülmektedir. Bunlardan biri beklide en önemlisi varlığını yirmi birinci yüzyılın başına kadar sürdüren Spor Tekkeleridir.

Bu nedenle,Saray Nazırı Osman Paşanın çocukları ve onların birkaç arkadaşı tarafından 1903 yılındakurulan “Beşiktaş Basiret Osmanlı Jimnastik Kulübü” (Beşiktaş) birçok kaynak tarafından sıkı istibdat rejimi altında kurulan ilk Türk spor kulübü olarak kabul edilmektedir.

Cumhuriyet dönemindeki spor yönetimi anlamındaki örgütlenmeleri kısaca şu şekildeözetlemek mümkündür. Kuruluş süresi 22 Mayıs 1921’de başlayan Türkiye İdman Cemi-yetleri İttifakı (TİCİ) Mayıs 1922’de Cemiyetler Kanunu’na göre tescil işlemleri tamamlanarak kurulmuştur. Bu anlamda dönemin şatları göz önünde bulundurulduğunda ilkbiçimsel spor yönetimi uygulamaları bu teşkilatta gerçekleştirilmiştir.

Güçlü kültürleri olan örgütlerde temel değer genellikle örgütün tarihinden kaynaklanmakta ve kurucuların ve ilk liderlerin yaptıklarına dayanmaktadır. Örgüt kültürü bağlamında lider, örgüt kültürüne katkıda bulunan, çalışanlarınımotive eden, dışarı karşı örgütü ve onun kültürünü temsil eden örgüt içinde kültürün benimsenmesine, korumasına, pekiştirilmesine ve kültürel değişime adapte olunmasına katkıda bulunan kişiler olarak tanımlanabilmektedir.

Liderlerin; erdem,vizyon, coşku, merak, risk alma, iyi bir eğitim ve ekip çalışmasına olan inanç gibi ortaközellikleri bulunmaktadır.

Sayfa 68, Şekil 3.1

Liderlik ile ilgili çalışmalarda durumsallık yaklaşımını ilk kez Fiedler (1967) kullanmıştır.

Örgüt kültürü, üyelerine kimlik duygusunu aktarır, çalışanların bir şeye bireysel çıkarlardan daha fazla bağlanmasını kolaylaştırır, sosyal sistemin dengesini güçlendirir ve sosyal bir yapıştırıcı rolü oynar, iş görenlerin tutum ve davranışlarını şekillendiren ve yönlendiren bir anlam-yaratıcı ve denetim mekanizması hizmeti görür.

Örgütsel kültür, örgüt üyelerinin paylaştığı duygular, normlar, etkileşimler, etkinlikler, beklentiler, varsayımlar, inançlar, tutumlar ve değerlerden oluşmaktadır.

Değerler,toplumu oluşturan bireylerin, grupların ve toplumların tüm yaşam alanlarındaki çabalar ile ortaya konan yapıtların, geliştirilen sosyal düzenlerin ve müesseselerin tümünün oluşturduğu ortak değer ve bir ulusun düşünsel yaşantısının simgesi olarak ifade eder.

Güçlü bir kültüre sahip olduğu düşünülen örgütlerin özellikleri şu
şekilde sıralanmıştır:
• İş görenlerin yaratıcılık ve başarı güdüleri teşvik edilir, mesleki gelişimi ve işindeki başarısı için yönetim tarafından her türlü destek ve yardım sağlanır. Örgütte yenilik ve değişmelerle gelenekler; otoriteyle özerklik arasında bir denge kurulur.
• Görevin yerine getirilmesinde iş görenlere büyük ölçüde özerklik verilir, iş görenler yanlış yapmaktan korkmaz, görevleriyle ilgili konularda risk üstlenme konusunda teşvik edilir. Bu nedenle örgütün kuralları dışına çıkanlar bu kuralları bozan kişiler olarak değil, kendilerini riske atan kişiler olarak kabul edilir.
• Örgüt üyeleri arasında yarışmayla iş birliği arasında iyi bir denge sağlanır. İş görenler işleriyle ilgili konularda kendi aralarında bir yandan yarışmaya, diğer taraftan da karşılıklı yardımlaşma ve iş birliğine teşvik edilir.
• İş görenler, yaptıkları işle ilgili konularda sorumluluk üstlenmeye teşvik edilir, isteklendirilir. İş görenler de yaptıkları işlerle ilgili konularda sorumluluk almaktan kaçınmaz.
• Örgütte esnek bir yapı bulunur ve iş görenin kontrol edilmesine yakından denetim
yerine, uzaktan denetim biçimi tercih edilir. Örgütte egemen olan kurallar, değişmez, katı kurallar değildir. Yazılı kurallardan çok yazılı olmayan kurallar önemli görülür.
• Örgütte hoşgörü ortamı egemen olup, örgütsel çatışmalar karşılıklı anlayış içinde çözümlenir. Örgütte yapılan işlerle ilgili olarak iş görenlerin yapabileceği hatalar hoşgörü ile karşılanır ve örtbas edilir; şikayetler ise hoş karşılanmaz.
• İş görenin görevine olduğu kadar sosyal yaşantısına da ilgi gösterilir. İş görenler arasında arkadaşlık ilişkileri teşvik edilir. Örgüt bir aile, köy, kulüp havası taşır. İş görenler arasında karşılıklı güven ve dostluk bulunur.
• İş görenler arasında uyum ve ahenk bulunur. Örgütte yeni katılan üyeler, kısa bir süre içinde örgüte uyum sağlar ve örgütün diğer üyeleriyle kaynaşır.
• Örgütte adil bir ödül-ceza sistemi bulunur; iş görene sağlanacak her türlü yardım, destek ve ödüllerde iş görenin performansı ve işindeki becerisi temel ölçütler olarak kabul edilir; imtiyazlı davranışlardan kaçınılır.
• İş, örgüt üyeleri tarafından yaşamak için gerekli bir uğraş olarak görülür. Örgütte yapılan her iş, örgütün amaçlarının gerçekleşmesi ve örgütün başarısı içindir. Bu süreçte biçimsel kurallardan çok ulaşılan sonuçlar önemli görülür.

Osmanlı Devleti’nde, spor yapmak amacıyla Avrupai anlamda ilk kulüp, 1872 yılında kurulmuştur.