STRATEJİ VE GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 16

Stratejik Çalışmalara içeriden yöneltilen diğer bir eleştiri, alanın politika güdümlü niteliği hakkındadır. Bu çerçevede, ilk olarak, özellikle Anatol Rapoport stratejistlerin milyonlarca hayatı tehlikeye atma kapasitesine sahip stratejiler geliştirirken, etik değerleri dışarıda bırakıp, yalnızca nesnel kaygılarla hareket etmelerini eleştirir. Altın çağın teorik çalışmalarının daha çok nükleer strateji ve caydırıcılık ile ilgili olması ve yalnızca iki kutup arasındaki güç ilişkilerini inceleyerek Üçüncü Dünyada yaşanan sorunları göz ardı etmesi ayrı bir eleştiri konusu olmuştur.

Verilen tanıma göre strateji çalışmalarının kapsamına askeri ve politik unsurlar girmektedir. Salgın hastalıklar bu unsurlar dışında kalır.

Stratejik Çalışmalar 1940’larda nükleer silahlanmanın etkilerinin hissedilmeye başlanmasıyla birlikte ABD’de doğmuştur.

Stratejik çalışmalar, altın çağda etik değerleri önemsemeksizin nesnel kaygılarla hareket etmeyi savunmuştur. Dolayısıyla nesnel kaygılar çalışmanın kapsamı dışında kalmamıştır. Diğer seçeneklerde belirtilenler, bu dönemdeki eleştirileri doğru olarak vermektedir.

Duraklama döneminde bile olsa, staratejik çalışmalarda önemli gelişmeler olmuştur. Bu gelişmelerden biri de çalışmaların Uluslararası İlişkilerin alt-disiplini haline gelmesidir.

1983’te ABD Başkanı Ronald Reagan, uzayda kurulan füze savunma sistemi projesi ile SSCB’nin füzelerinin ABD’ye ulaşmadan önce yok edileceğini belirterek caydırıcılık politikası izlemiştir. Bu dönemde caydırıcılık anlayışı yeniden önem kazanmıştır.

Üçüncü Dünya Güvenlik Okulu mensupları Stratejik Çalışmaların Batı merkezli olduğunu belirtmiş, Üçüncü Dünya ülkelerindeki güvenlik sorunlarının genellikle iç tehditlerden (gıda, sağlık, ekonomi vb.) kaynaklandığını savunmuştur.

Ortak güvenlik ve alternatif savunma yaklaşımında, nükleer bir savaşta iki taraf da kaybedeceği için tarafların diğerinin güvensizliğini arttırmadan kendi güvenini sağlaması hedeflenmiş ve alternatif savunmalar planlanmıştır.

Önceleri Realism ile beraber anılan Stratejik Çalışmalr, 1980’lerden itibaren askerlik bilimine yaklaşınca eskiden Stratejik Çalışmlar olarak bilinen alan Realist Güvenlik Çalışmaları olarak tanımlanmış ve Güvenlik Çalışmaları çatısı altında konumlandırılan bu alt alan Stratejik Çalışmaların bir alt dalı haline gelmiştir. Bu yüzden Stratejik Çalışmalar ve Realist Güvenlik Çalışmaları aynı anlama gelmemektedir.

Nicholas Spykman’a göre Jeopolitik ‘bir ülkenin güvenlik politikasının coğrafyaya göre tanımlanmasıdır’.

Halford Mackinder, Klauss Dodds ve Rudolf Kjellen jeopoltik terimi ilgili tanımlarda bulunmuştur.

Mearsheimmer’in tanımına göre “Büyük güç sayılabilecek devletler, dünyadaki en güçlü devlete karşı yürütülebilecek topyekûn konvansiyonel savaşta karşı tarafa zarar verecek düzeyde askeri kapasiteye sahip güçlerdir” şeklinde özetlemiştir.

Soğuk savaş döneminin ABD kaynaklı eserleri incelendiğinde Stratejik Çalışmalar yerine Ulusal Güvenlik Çalışmaları başlığının yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir.

Devlet merkezli analiz yapan Stratejik Çalışmalar, askeri konulara öncelik verir ve Uluslararası İlişkilerin realist varsayımlarını kullanır.

Literatürdeki yaygın görüşe göre Stratejik çalışmaların bir disiplin olarak 1940’ların ortalarında doğduğu düşünülmektedir.