STRATEJİ VE GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 15

ABD ve Avrupa merkezli Güvenlik Çalışmaları, ilk olarak Uluslararası ilişkilerin genel teorileri ile bağlantıları bakımından ayrılmıştır.

ABD ve Avrupa merkezli Güvenlik Çalışmaları arasındaki farklılıkların kökeninde epistemolojik ayrımlar da bulunmaktadır.

Genelleme yapıldığında, ABD merkezli Güvenlik Çalışmalarının pozitivist, Avrupa merkezli Güvenlik Çalışmalarının da post-pozitivist epistemolojiye sahip olduğu görüşünü benimsemek mümkündür.

ABD’deki güvenlik teorilerin genel olarak işlevi neden-sonuç ilişkileri ortaya koyarak politika oluşturuculara yol göstermek, yani pratiğe hizmet etmektir.

Geleneksel İnşacılık: Kültür, inanç, fikir, norm ve kimliğin devlet davranışları üzerindeki etkisini inceleyen; tehditlerin askeri boyutuna odaklanan ve özellikle ABD’de pozitivist yöntemlerle çalışılan yaklaşımdır.

Buzan'a göre çevre güvenliği, Tüm diğer insani teşebbüslerin varlığının dayandığı gerekli destek sistemi olarak yerel ve gezegenin biyosferinin korunmasına ilişkindir.

Güvenlik siyasetinin belirleyici kavramı aciliyet midir? Güvenlik Çalışmalarında rasyonel aç›klamalar çeşitli yaklaşımlarca kullanılır ve materyal tehditler karşısında aktörlerin (özellikle devletlerin) rasyonel davranıp, gerekli önlemleri alacakları varsayılır (Özellikle Realist Güvenlik Çalışmaları). Mesela, Soğuk Savaş sırasında SSCB tehdidi nedeniyle, caydırıcılık sağlamak amacıyla ABD’nin nükleer silahlanması rasyonel modellemelere uygundur. Bazı yaklaşımlarda ise güvenlik aciliyet içeren siyasi bir kavram olarak değerlendirilir ve bu aciliyet/tehlike aktörlerce radikal ve istisnai önlemler alınmasını gerektirir.

Soğuk Savaşın sona erişinin Güvenlik Çalışmaları açısından bir diğer sonucu da alt-disiplinin pek çok alt parçaya bölünmesidir. Wæver ve Buzan’a göre (2007), Soğuk Savaşın sona ermesinin ardından yoğun bir teorileşme dönemine girilmiştir. Aslında, Soğuk Savaşın her döneminde, ama özellikle sonuçlanmasına yakın zamanlarda Stratejik Çalışmalara alternatif çeşitli teoriler mevcuttu. Fakat, güvenlik alanında teorik açıdan verimlilik esas olarak 1990’larda başlamıştır.

Buzan/Hansen sınıflandırmasına göre Güvenlik teorilerinden güvenliğin ana öznesinin insan olduğunu vurgulayan ve güvenlik çalışmalarının açlık, az-gelişmişlik, yoksulluk gibi konuları içermesi gerektiğini savunan yaklaşım insan güvenliği yaklaşımıdır.

Türkçe literatürde bu yönde bir değerlendirmeye ilk kez Oktay Tanrısever’in (2005) güvenlik kavramını incelediği makalede rastlanmaktadır.

Uluslararası İlişkiler Teorileri ABD’deki Güvenlik Çalışmaları’nı yönlendirirken,salt güvenliğe özgü teoriler Avrupa merkezli Güvenlik Çalışmalarını şekillendirmiş ve Uluslararası ilişkiler teorilerini etkilemiştir.

ABD’deki güvenlik teorilerin genel işlevi neden-sonuç ilişkilerini ortaya koyarak politika oluşturuculara yol göstermek, yani pratiğe hizmet etmektir.

Barry G. Buzan, Yapısal realizm ve İngiliz Okulu’nun önde gelen temsilcilerinden ve Güvenlik Çalışmaları alanında Kopenhag Okulu’nun kurucusu olarak tanınmaktadır.

Barry G. Buzan tarafından ortaya atılan beş güvenlik sektörü yaklaşımında ele alınan ana kategoriler şunlardır: Askeri güvenlik, Siyasi güvenlik, Ekonomik güvenlik, Çevre güvenlik, Toplumsal güvenlik.

Felsefi olarak anlayış ve uygulamalarının merkezine insanın ihtiyaçlarını yerleştirmeyi hedefleyen topyekûn bir yenilenme girişimine yeni güvenlik denir.

Bilgi felsefesi olarak tanımlanan ve bilgiye nasıl ulaşılacağı konusundaki ilke ve yollara işaret eden felsefe dalına epistemoloji denir.

Devlet yerine toplulukların askeri güvenliğini özellikle söyleme dayalı post-pozitivist yaklaşımlarla inceleyen, ABD’de başlayıp, Avrupa’ya 1990’larda yayılan ve başlıca temsilcileri, Emanuel Adler ve Michael N. Barnett olan akım eleştirel inşacılık akımıdır.

Sorunların, karşısında önlemlerin var olduğu tehditler olarak dillendirilmesi yerine, tehdit savunma sıralamasından çıkarılarak, olağan kamu alanına taşınması Güvenlik dışılaştırmak olarak tanımlanmaktadır.

1990’larda güvenlik teorileri birisi ABD, diğeri de Avrupa merkezli olmak üzere iki kümede toplanmıştır. ABD merkezli teoriler şunlardır;Gelenekselcilik, Eleştirel güvenlik çalışmaları, Kopenhag Okulu, Didier Bigo’nun Sosyolojik Çalışmaları ve Risk Toplumu, Post-modernler, feministler vd. Avrupa merkezli teoriler şunlardır;Saldırgan realizm, Savunmacı realizm, Diğer realist teoriler (post-klasik vs.), Uluslararası ilişkilerin inşacı teorisi, Uluslararası düzende güç ve kurumlar.

ABD kökenli Güvenlik Çalışmalarında, Uluslararası ilişkiler kuramları (neorealizm, inşacılık, kurumsalcılık gibi) güvenliği anlamak ve açıklamak için kullanılır. Bir başka deyişle, ABD’de artık salt güvenliğe özgü teori yoktur.